Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, στο πλαίσιο των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, ένα κυπριακό καθεστώς κουπονιών ύψους 12 εκατ. ευρώ, το οποίο διατίθεται εν μέρει μέσω του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας («ΜΑΑ»), για να βοηθήσει τα νοικοκυριά να αποκτήσουν πρόσβαση σε ευρυζωνικές υπηρεσίες υψηλής ταχύτητας. Το καθεστώς αποσκοπεί στην προώθηση της ψηφιοποίησης της χώρας και θα συμβάλει επίσης στην επίτευξη των στρατηγικών στόχων της ΕΕ που σχετίζονται με την ψηφιακή μετάβαση.
Το κυπριακό καθεστώς
Το καθεστώς, το οποίο θα διαρκέσει έως τις 30 Ιουνίου 2025, θα χρηματοδοτηθεί εν μέρει μέσω του ΜΑΑ, μετά τη θετική αξιολόγηση του κυπριακού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από την Επιτροπή και την έγκρισή του από το Συμβούλιο. Το καθεστώς στηρίζει την αφομοίωση ευρυζωνικών υπηρεσιών μέσω της υφιστάμενης υποδομής, εξασφαλίζοντας ευρεία διαθεσιμότητα ευρυζωνικών υπηρεσιών υψηλής ταχύτητας για τους πολίτες.
Στο πλαίσιο του καθεστώτος, η ενίσχυση θα λάβει τη μορφή κουπονιών για νοικοκυριά που δεν διαθέτουν συνδρομή σε σύνδεση που παρέχει ταχύτητα καταφόρτωσης τουλάχιστον 100 Μegabit ανά δευτερόλεπτο (Mbps). Το καθεστώς θα καλύπτει μέρος του κόστους εγκατάστασης και τους πρώτους 12 μήνες συνδρομής σε ευρυζωνικές υπηρεσίες που παρέχουν ταχύτητες καταφόρτωσης τουλάχιστον 200 Mbps.
Το πρόγραμμα θα ωφελήσει περίπου 82 000 νοικοκυριά. Όλοι οι πάροχοι ευρυζωνικών υπηρεσιών που είναι σε θέση να παρέχουν τις επιλέξιμες υπηρεσίες θα είναι επιλέξιμοι στο πλαίσιο του μέτρου.
Η εκτίμηση της Επιτροπής
Η Επιτροπή αξιολόγησε το καθεστώς βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, ιδίως του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο επιτρέπει στα κράτη μέλη να στηρίζουν την ανάπτυξη ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών περιοχών υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Η Επιτροπή διαπίστωσε τα εξής:
- Το καθεστώς είναι απαραίτητο για την αντιμετώπιση μιας ανεπάρκειας της αγοράς, και συγκεκριμένα της αργής αφομοίωσης των επιλέξιμων ευρυζωνικών υπηρεσιών από τα νοικοκυριά στην Κύπρο. Παρά την ευρεία διαθεσιμότητα δικτύων ικανών για παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών υψηλής ταχύτητας στην Κύπρο και παρά τις αυξανόμενες ανάγκες των νοικοκυριών για αποδοτική συνδεσιμότητα, τα στοιχεία δείχνουν ότι η αφομοίωση των εν λόγω υπηρεσιών από τα κυπριακά νοικοκυριά παραμένει σχετικά χαμηλή.
- Το μέτρο έχει χαρακτήρα κινήτρου, δεδομένου ότι η συνδεσιμότητα και η πρόσβαση σε ευρυζωνικές υπηρεσίες δεν θα διευκολύνονταν στον ίδιο βαθμό ελλείψει δημόσιας στήριξης.
- Το καθεστώς διαθέτει επαρκείς διασφαλίσεις ώστε να εξασφαλίζεται ο περιορισμός των αδικαιολόγητων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού και η έλλειψη αδικαιολόγητων αρνητικών επιπτώσεων της ενίσχυσης στον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές στην ΕΕ. Ειδικότερα, το μέτρο είναι αναλογικό, καθώς είναι χρονικώς περιορισμένο και δεν υπερβαίνει τα ελάχιστα αναγκαία. Επιπλέον, το καθεστώς είναι τεχνολογικά ουδέτερο, διασφαλίζοντας την ίση μεταχείριση των παρόχων ευρυζωνικών υπηρεσιών που είναι σε θέση να παρέχουν τις επιλέξιμες υπηρεσίες. Επιπρόσθετα, το μέτρο καλύπτει μέρος του κόστους της συνδρομής σε νέες συνδέσεις υψηλής ταχύτητας ή της αναβάθμισης των υφιστάμενων συνδέσεων.
- Η Κύπρος διενήργησε αξιολόγηση της αγοράς και δημόσια διαβούλευση, από τις οποίες προκύπτει ότι ο σχεδιασμός του μέτρου εμποδίζει την παροχή δυσανάλογου πλεονεκτήματος σε έναν ή περισσότερους συγκεκριμένους παρόχους υπηρεσιών εις βάρος άλλων, μεταξύ άλλων υπό το πρίσμα των υποχρεώσεων πρόσβασης χονδρικής που προβλέπονται από τη σχετική εθνική νομοθεσία.
Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή ενέκρινε το κυπριακό καθεστώς βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
Ιστορικό
Όλες οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις που συνεπάγονται κρατικές ενισχύσεις και περιλαμβάνονται στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης που υποβάλλονται στο πλαίσιο του ΜΑΑ πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή για πρότερη έγκριση, εκτός εάν καλύπτονται από έναν εκ των κανόνων απαλλαγής κατά κατηγορία για τις κρατικές ενισχύσεις.
Στο πλαίσιο του ΜΑΑ παρουσιάζονται εθνικά σχέδια ανάκαμψης, τα οποία περιλαμβάνουν μέτρα που συνεπάγονται κρατική ενίσχυση. Η Επιτροπή αξιολογεί τα μέτρα αυτά κατά προτεραιότητα, έχει παράσχει δε καθοδήγηση και στήριξη στα κράτη μέλη κατά τις προπαρασκευαστικές φάσεις των εθνικών σχεδίων, ώστε να διευκολυνθεί η ταχεία ανάπτυξη του ΜΑΑ. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή διασφαλίζει στις αποφάσεις της ότι τηρούνται οι ισχύοντες κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, προκειμένου να διατηρούνται οι ισότιμοι όροι ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά και να διασφαλίζεται ότι τα κονδύλια του ΜΑΑ χρησιμοποιούνται κατά τρόπο που ελαχιστοποιεί τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και δεν παραγκωνίζει τις ιδιωτικές επενδύσεις.
Η ευρυζωνική συνδεσιμότητα έχει στρατηγική σημασία για την ευρωπαϊκή ανάπτυξη και καινοτομία σε όλους τους τομείς της οικονομίας, καθώς και για την κοινωνική και εδαφική συνοχή. Το καθεστώς συμβάλλει στην επίτευξη των στρατηγικών στόχων της ΕΕ που καθορίζονται στην ανακοίνωση για τα Gigabit, στην ανακοίνωση για τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης, στην ανακοίνωση για την ψηφιακή πυξίδα, καθώς και στο πρόγραμμα πολιτικής για την ψηφιακή δεκαετία που εγκρίθηκε πρόσφατα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Το κυπριακό καθεστώς που εγκρίθηκε σήμερα συνάδει με την αναθεωρημένη ανακοίνωση σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για τα ευρυζωνικά δίκτυα («κατευθυντήριες γραμμές για τα ευρυζωνικά δίκτυα»), η οποία εκδόθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2022 και θα τεθεί σε ισχύ την επομένη της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία αναμένεται τον Ιανουάριο του 2023. Οι αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές για τα ευρυζωνικά δίκτυα ενοποιούν το πλαίσιο αξιολόγησης για τα μέτρα κρατικών ενισχύσεων που αποσκοπούν στην παροχή κινήτρων στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις ώστε να χρησιμοποιούν ευρυζωνικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των κουπονιών συνδεσιμότητας.
Περισσότερες πληροφορίες
Η μη εμπιστευτική εκδοχή της απόφασης θα δημοσιευθεί με αριθμό υπόθεσης SA.102977 στο μητρώο κρατικών ενισχύσεων που περιλαμβάνεται στον ιστότοπο της Επιτροπής για τον ανταγωνισμό, αφού διευθετηθούν τυχόν ζητήματα απορρήτου. Στο εβδομαδιαίο ηλεκτρονικό δελτίο για τις κρατικές ενισχύσεις «State Aid Weekly e-News» καταχωρίζονται οι νέες αποφάσεις κρατικών ενισχύσεων που δημοσιεύονται στο διαδίκτυο και στην Επίσημη Εφημερίδα.
