Την Τετάρτη το ΕΚ ενέκρινε το νέο μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» εξασφαλίζοντας νέα χρηματοδότηση στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιοποίησης για την περίοδο 2021-2027.
Τον περασμένο Μάρτιο το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με το νέο, αναβαθμισμένο πρόγραμμα του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη». Το νέο πρόγραμμα θα έχει προϋπολογισμό 30 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027 και θα χρηματοδοτήσει έργα με ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας. Ο μηχανισμός θα διασφαλίσει ότι κομβικά διευρωπαϊκά έργα, όπως το «Rail Baltica», οι υποδομές φόρτισης εναλλακτικών καυσίμων και η ανάπτυξη του δικτύου 5G σε σημαντικούς άξονες μεταφορών, θα ολοκληρωθούν εντός χρονοδιαγράμματος έως το 2030.
Οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν ότι το 60% των κονδυλίων θα κατευθυνθεί σε έργα που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ όσον αφορά το κλίμα, ενώ το 15% των κονδυλίων του πυλώνα της ενέργειας θα διατεθούν σε διασυνοριακά έργα ανανεώσιμης ενέργειας.
Έργα νέας γενιάς
Ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» περιλαμβάνει τρεις πυλώνες: 23 δισ. θα κατευθυνθούν σε έργα μεταφορικών υποδομών, 5 δισ. σε έργα στον τομέα της ενέργειας, ενώ 2 δισ. θα διατεθούν σε έργα ψηφιακής τεχνολογίας. Περίπου 10 δισ. θα διατεθούν σε διασυνοριακά έργα στον τομέα των μεταφορών από τα ταμεία συνοχής. Τα χρήματα αυτά θα βοηθήσουν τις χώρες της ΕΕ να αντιμετωπίσουν διαπιστωμένα κενά όσον αφορά τις συνδέσεις στα δίκτυα μεταφορών. Για να επιταχυνθεί η ολοκλήρωση μεγάλων διασυνοριακών έργων στον τομέα των σιδηροδρόμων θα διατεθούν κονδύλια ύψους 1,4 δισ. Τα έργα θα επιλεγούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με βάση την ανταγωνιστικότητά καθενός από αυτά.
Στον ψηφιακό τομέα, ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα χρηματοδοτήσει έργα κοινού ενδιαφέροντος, όπως ασφαλή και προστατευμένα ψηφιακά δίκτυα και συστήματα 5G πολύ υψηλής χωρητικότητας, καθώς και την ψηφιοποίηση των δικτύων μεταφορών και ενέργειας.
Το πρόγραμμα θα ενισχύσει επίσης τη διαλειτουργικότητα των δικτύων ενέργειας και θα εξασφαλίσει ότι τα χρηματοδοτούμενα έργα συμμορφώνονται με τους στόχους που έχουν θέσει η ΕΕ και τα κράτη μέλη της όσον αφορά το κλίμα και την ενέργεια.
Επιτάχυνση των έργων στον τομέα των μεταφορών
Το Κοινοβούλιο ενέκρινε επίσης νέους κανόνες για το διευρωπαϊκό δίκτυο (ΔΕΔ-Μ). Οι νέοι κανόνες είναι το αποτέλεσμα συμφωνίας στην οποία κατέληξε το Κοινοβούλιο με το Συμβούλιο και αναμένεται να απλοποιήσουν τις διαδικασίες έκδοσης αδειών για έργα του ΔΕΔ-Μ προκειμένου να διευκολυνθεί η ολοκλήρωσή τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ορίσουν ένα σημείο επικοινωνίας για κάθε φορέα υλοποίησης έργου και να διασφαλίσουν ότι η διαδικασία έκδοσης άδειας για την έναρξη ενός έργου δεν θα διαρκεί πάνω από τέσσερα χρόνια.
Δηλώσεις των εισηγητών
Ο εισηγητής της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού Marian-Jean Marinescu (ΕΛΚ, Ρουμανία) δήλωσε: «Ο Μηχανισμός θα εκσυγχρονίσει τον τομέα των μεταφορών σε ολόκληρη την ΕΕ. Θα βοηθήσει την Ευρώπη να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που αφορούν την απαλλαγή της από τα ορυκτά καύσιμα και θα συμβάλλει ιδίως στην υλοποίηση του συνθήματος ‘στροφή προς τους σιδηροδρόμους’. Η συμπλήρωση των ελλειπόντων κρίκων θα ενθαρρύνει επίσης την κυκλοφορία προσώπων και αγαθών.»
Η συνάδελφός του και συνεισηγήτρια της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού, Dominique Riquet (Renew, Γαλλία), πρόσθεσε: «Η επίτευξη της Πράσινης Συμφωνίας δεν θα είναι δυνατή εάν δεν αναβαθμίσουμε τις υποδομές μας για την επόμενη ψηφιακή και περιβαλλοντική μετάβαση. Η επόμενη γενιά του μηχανισμού ’Συνδέοντας την Ευρώπη’ ξεκινά την κατάλληλη στιγμή για να διασφαλίσει αυτή τη μετάβαση.»
Η εισηγήτρια της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας Henna Virkkunen (ΕΛΚ, Φινλανδία) τόνισε: «Ο μηχανισμός ‘Συνδέοντας την Ευρώπη’ χρηματοδοτεί βασικά έργα διασυνοριακής συνδεσιμότητας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεταξύ των κρατών μελών, και θα επιτρέψει στην Ευρώπη να πραγματοποιήσει το άλμα προς μια ψηφιακή και κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για να εξασφαλιστεί ότι θα παραμείνουμε ανταγωνιστικοί στο μέλλον.»
Επόμενα βήματα
Ο αναβαθμισμένος μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα τεθεί σε ισχύ μόλις δημοσιευτούν στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ οι νέοι κανόνες. Οι νέοι κανόνες θα ισχύσουν αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2021. Τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να προετοιμαστούν για την εφαρμογή των κανόνων εξορθολογισμού του ΔΕΔ-Μ.
