Την Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου, η Επιτροπή, από κοινού με την κοινή επιχείρηση για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων (κοινή επιχείρηση EuroHPC), το ιταλικό Υπουργείο Πανεπιστημίων και Έρευνας και την κοινοπραξία CINECA, εγκαινίασαν τον πιο πρόσφατο υπερυπολογιστή της Ευρώπης. Πρόκειται για τον υπερυπολογιστή LEONARDO που βρίσκεται στο Tecnopolo Bologna στην Ιταλία.
Το σύστημα υπερυπολογιστικής παγκόσμιας κλάσης LEONARDO αναπτύχθηκε και κατασκευάστηκε στην Ευρώπη. Όταν τεθεί σε πλήρη λειτουργία, ο υπερυπολογιστής LEONARDO θα διαθέτει υπολογιστική ισχύ περίπου 250 πεταφλόπ (ικανότητα εκτέλεσης 250 εκατομμυρίων δισεκατομμυρίων υπολογισμών ανά δευτερόλεπτο). Ο LEONARDO είναι επί του παρόντος ο τέταρτος ισχυρότερος υπερυπολογιστής στον κόσμο. Πρόκειται για κοινή επένδυση ύψους 120 εκατ. ευρώ, το ήμισυ των οποίων προέρχεται από την Επιτροπή και το υπόλοιπο ήμισυ από το ιταλικό Υπουργείο Πανεπιστημίων και Έρευνας και από την κοινοπραξία CINECA, η οποία αποτελείται από πέντε ακόμη χώρες που συμμετέχουν στην EuroHPC (Αυστρία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Σλοβακία και Σλοβενία).
Ο LEONARDO είναι ο δεύτερος ευρωπαϊκός υπερυπολογιστής προεξακλίμακας που θα τεθεί σε λειτουργία, μετά τον LUMI που βρίσκεται στο Kajaani της Φινλανδίας. Συνδυάζει υπερσύγχρονα υπολογιστικά στοιχεία υψηλών επιδόσεων και τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για την εκτέλεση εξαιρετικά πολύπλοκων εργασιών. Επομένως, θα καταστήσει δυνατή τη διεξαγωγή άνευ προηγουμένου έρευνας για τον καρκίνο, την ανακάλυψη φαρμάκων, την κατανόηση της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου, την ανακάλυψη τεχνολογιών καθαρής ενέργειας και την ακριβέστερη κλιματική μοντελοποίηση, ενώ επίσης θα συμβάλει στην πρόβλεψη και την παρακολούθηση φυσικών καταστροφών και πανδημιών.
Το υπερυπολογιστικό σύστημα LEONARDO επικεντρώνεται στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Είναι εξοπλισμένο με εργαλεία τα οποία επιτρέπουν τη δυναμική προσαρμογή της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και, κατ’ επέκταση, παρέχουν έξυπνη και βέλτιστη ισορροπία μεταξύ εξοικονόμησης ενέργειας και απόδοσης. Επιπλέον, χρησιμοποιεί σύστημα υδρόψυξης για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης.
Η κοινοπραξία CINECA και ο LEONARDO παρέχουν υπηρεσίες υπολογιστικής, οι οποίες θα ενισχυθούν περαιτέρω με την ενσωμάτωση ενός κβαντικού υπολογιστή, καθώς η CINECA έχει επιλεγεί επίσης ως οντότητα υποδοχής για έναν από τους πρώτους κβαντικούς υπολογιστές ευρωπαϊκής κατασκευής.
Επόμενα βήματα
Η ανάπτυξη της παγκόσμιας κλάσης ευρωπαϊκής υποδομής υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων και επεξεργασίας δεδομένων συνεχίζεται με την εν εξελίξει εγκατάσταση του υπερυπολογιστή πετακλίμακας Deucalion στην Πορτογαλία και του τρίτου ευρωπαϊκού υπερυπολογιστή προεξακλίμακας MareNostrum 5 στην Ισπανία.
Επιπλέον, ήδη τον Ιούνιο του 2022 η κοινή επιχείρηση EuroHPC ανακοίνωσε την επιλογή νέων χώρων υποδοχής υπερυπολογιστών που θα φιλοξενήσουν, μεταξύ άλλων, τον πρώτο υπερυπολογιστή εξακλίμακας της Ευρώπης, JUPITER, ο οποίος θα βρίσκεται στο κέντρο υπερυπολογιστικής Jülich στη Γερμανία.
Τον Οκτώβριο του 2022, η κοινή επιχείρηση EuroHPC ανακοίνωσε επίσης την επιλογή έξι τοποθεσιών που θα φιλοξενήσουν κβαντικούς υπολογιστές, οι οποίοι θα ενσωματωθούν σε υφιστάμενους υπερυπολογιστές.
Επιπλέον, το 2023 αναμένεται να δημοσιευτεί πρόσκληση υποβολής προτάσεων για έναν δεύτερο ευρωπαϊκό υπερυπολογιστή εξακλίμακας, καθώς και για την ανάπτυξη πρόσθετων υπερυπολογιστών και κβαντικών υπολογιστών το 2023 και μετά.
Ιστορικό
Η CINECA είναι μια μη κερδοσκοπική κοινοπραξία που αποτελείται από 70 ιταλικά πανεπιστήμια, 40 εθνικά ιδρύματα, το ιταλικό Υπουργείο Πανεπιστημίων και Έρευνας και το ιταλικό Υπουργείο Παιδείας. Στην κοινοπραξία συμμετέχουν οι εξής πέντε χώρες από την κοινή επιχείρηση EuroHPC: Ελλάδα, Ουγγαρία, Αυστρία, Σλοβενία και Σλοβακία.
Ο LEONARDO εντάσσεται πλέον στους υφιστάμενους υπερυπολογιστές της κοινής επιχείρησης EuroHPC: Discoverer στη Βουλγαρία, MeluXina στο Λουξεμβούργο, Vega στη Σλοβενία, Karolina στη Τσεχία, και LUMI στη Φινλανδία.
Η κοινή επιχείρηση για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων (κοινή επιχείρηση EuroHPC) είναι μια νομική και χρηματοδοτική οντότητα που δημιουργήθηκε το 2018 για να δώσει τη δυνατότητα στην ΕΕ και στις χώρες που συμμετέχουν στην EuroHPC να συντονίσουν τις προσπάθειές τους και να συγκεντρώσουν τους πόρους τους με στόχο να καταστεί η Ευρώπη παγκόσμιος ηγέτης στην υπερυπολογιστική. Τον Ιούλιο του 2021, το Συμβούλιο εξέδωσε τον κανονισμό για την κοινή επιχείρηση EuroHPC, με αποτέλεσμα περαιτέρω επενδύσεις ύψους 7 δισ. ευρώ.
