Με την προκήρυξη ανοιχτού διεθνούς διαγωνισμού με τον οποίο θα συναφθεί συμφωνία πλαίσιο για το έργο “Έξυπνες Γέφυρες Περιφερειών” προϋπολογισμού 180 εκατ. ευρώ (περιλαμβάνονται δικαιώματα προαίρεσης) το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας οδηγεί τις υποδομές της χώρες στην ψηφιακή εποχή δημιουργώντας νέες “έξυπνες” γέφυρες μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.
Έξυπνες γέφυρες με χρήση ΙοΤ
Το έργο για τις Έξυπνες Γέφυρες αποτελεί το δεύτερο μέρος του διαγωνισμού, η πρώτη φάση του οποίου προκηρύχθηκε τον Απρίλιο με προϋπολογισμό 158 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, στην τελευταία της συνεδρίαση, η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ ενέκρινε την προκήρυξη διαγωνισμού για την αναβάθμιση των υποδομών ασφάλειας των δέκα μεγαλύτερων σιδηροδρομικών σηράγγων του ΟΣΕ με χρήση έξυπνων ΙοΤ (Internet of Things) συστημάτων, δαπάνης 30 εκατ. ευρώ. Στόχος και των τριών έργων είναι η έγκαιρη αντιμετώπιση προβλημάτων σε κρίσιμες υποδομές της χώρας, γεγονός που αναδείχτηκε και μετά το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών.
Όσον αφορά στις «Έξυπνες Γέφυρες» αντικείμενο του έργου είναι η εγκατάσταση συστημάτων για τη «ζωντανή» παρακολούθηση της κατάστασης 260 γεφυρών του σιδηροδρομικού και οδικού δικτύου σε ολόκληρη τη χώρα ώστε να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται εγκαίρως τα προβλήματα που θα προκύπτουν. Πρόκειται για σημαντικές υποδομές της χώρας που στην πλειονότητά τους έχουν κατασκευαστεί το διάστημα 1950 – 1990 και πλέον διανύουν τα χρόνια της ..τρίτης ηλικίας, επιβαρημένες από την έκθεσή τους σε δυσμενείς και διαβρωτικές συνθήκες.
Στα πλαίσια του προτεινόμενου έργου, κάθε Περιφέρεια θα κληθεί να προτείνει και να προτεραιοποιήσει ανάλογα με τον βαθμό επικινδυνότητάς τους τις γέφυρες αρμοδιότητάς της οι οποίες χρήζουν παρακολούθησης αναφορικά με την στατική τους επάρκεια. Πιο συγκεκριμένα με την παρούσα σύμβαση Συμφωνία – Πλαίσιο οι Περιφέρειες θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν κρίσιμες παραμέτρους που αφορούν τη δομική υγεία 260 γεφυρών αρμοδιότητάς τους μέσα από την προμήθεια και εγκατάσταση αισθητήρων ΙοΤ, εξειδικευμένου λογισμικού και πραγματοποίησης ελέγχων.
Η συντήρηση και η λειτουργία του μεγαλύτερου ποσοστού των γεφυρών της χώρας υπάγεται στην αρμοδιότητα των 13 Περιφερειών της χώρας. Η πλειονότητα αυτών κατασκευάστηκαν στις δεκαετίες ’50 έως ’80 και αντιμετωπίζουν πλέον προβλήματα γήρανσης από την έκθεσή τους σε δυσμενείς και διαβρωτικές συνθήκες. Επιπλέον, οι κανονισμοί με τους οποίους σχεδιάστηκαν οι γέφυρες κατά την περίοδο αυτή, κρίνονται σήμερα παρωχημένοι καθώς δεν είχαν ιδιαίτερες προβλέψεις στην ανθεκτικότητα, την αντισεισμικότητα και τον τρόπο κατασκευής τους. Η ολοένα αυξανόμενη τάση του κυκλοφοριακού φόρτου και του μεγέθους των μεταφερόμενων φορτίων οδηγεί στην αύξηση των φορτίσεων που δέχονται οι γέφυρες.
Χρήση τεχνολογίας για τη στατική και λειτουργική επάρκεια των γεφυρών
Συγκεκριμένα προτείνεται η πρακτική της ενόργανης παρακολούθησης των γεφυρών, βάσει σύγχρονων διαδικασιών και μεθοδολογιών άμεσης αξιολόγησης (Smart Assessment Procedures ή «SAP») η οποία θα αξιολογεί άμεσα την στατική και τη λειτουργική επάρκεια των γεφυρών. Με την προτεινόμενη πρόσκληση των έξυπνων γεφυρών επιδιώκεται η παροχή υπηρεσιών ελέγχου του ρυθμού φθοράς για την αποτελεσματική συντήρηση γεφυρών αρμοδιότητας των 13 Περιφερειών της χώρας, με τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών όπως το Ίντερνετ των πραγμάτων (IOT).
Οι πληροφορίες που σχετίζονται με την κατάσταση των γεφυρών, θα καταγράφονται και θα επεξεργάζονται με ειδικούς αλγόριθμους που υπολογίζουν την απόκριση των γεφυρών και θα είναι διαθέσιμες σε εξειδικευμένους μηχανικούς, οι οποίοι θα είναι αρμόδιοι για τη βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας των γεφυρών και την πρόληψη μελλοντικών ατυχημάτων.
Όλες οι υποδομές γεφυρών θα εξοπλιστούν με ειδικά συστήματα μέτρησης της δομικής απόκρισης, αισθητήρες/τεχνολογίας ΙοΤ που θα μετρούν και θα καταγράφουν τις απαραίτητες πληροφορίες, σε πραγματικό χρόνο με σύγχρονες και αποδεκτές τεχνολογικές μεθόδους. Το αντικείμενο του Έργου αποτελεί μια καινοτόμα λύση που στοχεύει στην άμεση, αυτόματη και αδιάλειπτη αξιολόγηση της φέρουσας ικανότητας γεφυρών, σε πραγματικό χρόνο.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία – πλαίσιο
Πιο αναλυτικά, η παρούσα συμφωνία – πλαίσιο θα έχει ως αντικείμενο την υλοποίηση έργων έξυπνων γεφυρών που βασίζεται στη δικτύωση συστημάτων ενόργανης δομικής παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο (Real Time Structural Health Monitoring ή RTSHM) σε γέφυρες αρμοδιότητας της εκάστοτε περιφέρειας, τα οποία θα καταγράφουν την απόκριση των δομικών μελών σε οποιονδήποτε εξωγενή παράγοντα (κινητά φορτία, μεταβολές της θερμοκρασίας κ.λπ.) και θα αποστέλλουν τις μετρήσεις στην κεντρική ενιαία διαδικτυακή πλατφόρμα. Η εφαρμογή εξειδικευμένων μεθοδολογιών ενόργανης δομικής παρακολούθησης προς άμεση αποτίμηση τεχνικών είναι σύμφωνη με πρακτικές πολλών προηγμένων χωρών και αποτελεί παγκοσμίως την πιο αποδεκτή μέθοδο εκτίμησης ενδεχομένων υποβάθμισης της δομικής υγείας σε βάθος χρόνου.
Το Σύστημα RTSHM θα πρέπει να είναι κατασκευασμένο από υλικά βιομηχανικής προέλευσης με δυνατότητα για συνεχή και αδιάλειπτη λειτουργία του συστήματος κατά την διάρκεια δυσμενών καιρικών και λειτουργικών συνθηκών. Επιπλέον, θα πρέπει να εξασφαλίζει αυτόματη αξιολόγηση μεταβολών της δομικής απόκρισης των γεφυρών με ανάλυση και μετεπεξεργασία μεγάλου όγκου καταγραφών χαρακτηριστικών μεγεθών. Καθ’ όλη την διάρκεια του έργου, θα πρέπει να εξασφαλίζεται η αδιάλειπτη λειτουργία συστήματος RTSHM και συνεχής εποπτεία της συμπεριφοράς των παρακολουθούμενων υποδομών μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας του συστήματος RTSHM.
