Της Σοφίας Μυττά
Τη σημασία της ανοιχτότητας τόσο των δεδομένων όσο και των συστημάτων αναλύει σε συνέντευξή του ο κ. Χάρης Βασιλείου, ενώ επισημαίνει τη φιλοδοξία της ΕΕΛΛΑΚ να αποτελέσει κέντρο γνώσης και πλατφόρμα διαλόγου για τις ανοιχτές τεχνολογίες. Στην ίδια κατεύθυνση τονίζει τη σημασία του Δικτύου Ευρωπαϊκών Κόμβων Ψηφιακής Καινοτομίας και αναφέρεται στο έργο digiGov innoHub που έχει σαν στόχο την προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού στον δημόσιο τομέα και την προώθηση της συνεργατικής καινοτομίας και ανοιχτότητας. Επίσης, μιλά για το πολύ σημαντικό και φλέγον θέμα της Τεχνητής Νοημοσύνης και σχολιάζει την έλευση του «ΕΡΜΗ» στην Κρατική Τηλεόραση.
ICT weekly: Κύριε Βασιλείου, οι ανοικτές τεχνολογίες είναι εξ ορισμού φορέας καινοτομίας. Πείτε μας όμως, τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε «ανοιχτές τεχνολογίες ή ανοιχτά δεδομένα» και τι σημαίνει αυτό στην πράξη;
Χάρης Βασιλείου: Επί της ουσίας, ανοιχτά είναι τα δεδομένα που διατίθενται με ορισμένη άδεια, έτσι ώστε ο οποιοσδήποτε να μπορεί να τα χρησιμοποιεί, να τα επαναχρησιμοποιεί, να τα αναδιανέμει, -τα ίδια τα δεδομένα ή τις τροποποιήσεις τους- με μοναδικό περιορισμό, την αναφορά στην πηγή τους ή την παρόμοια διανομή. Αυτός είναι ένας γενικός ορισμός.
Σ΄ ένα ανοιχτό πληροφοριακό σύστημα με ανοιχτή αδειοδότηση, ο καθένας έχει ανοιχτή πρόσβαση στον κώδικα, στα δεδομένα, στα πρότυπα ή στις διαδικασίες που ορίζουν τις λειτουργίες τους, οπότε ελεύθερα μπορεί να τα κατεβάσει στον υπολογιστή του, να τα μελετήσει, να εντοπίσει σφάλματα και να τα διορθώσει εάν έχει τη δυνατότητα. Επομένως, μπορεί και να τα τροποποιήσει επεκτείνοντάς τα σε κάποιες νέες υπηρεσίες και να τα επαναδιαθέσει με άδεια πάλι ανοιχτού λογισμικού.
Αυτός είναι ο «κύκλος» της καινοτομίας, της ανοιχτής συνεργασίας και της ανοιχτότητας τόσο των δεδομένων όσο και των συστημάτων.
ICT weekly: Η ΕΕΛΛΑΚ τι πρωτοβουλίες ανοιχτότητας εφαρμόζει και σε ποιούς τομείς επικεντρώνεται; Και βέβαια, ποιό είναι το στρατηγικό αποτέλεσμα πίσω από αυτές τις ενέργειες;
Χάρης Βασιλείου: Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών της ΕΕΛΛΑΚ, καθώς έχει αντιληφθεί ότι τα ανοιχτά δεδομένα αποτελούν ψηφιακά κοινά αγαθά που εξυπηρετούν το γενικότερο δημόσιο συμφέρον, οφείλει να ακολουθεί μία προσέγγιση συλλογικής διαχείρισης σύμφωνα με τις αξίες της ανοιχτής διακυβέρνησης. Η ΕΕΛΛΑΚ είναι ιδρυτικό μέλος του Open Government Partnership (OGP) και τοπικός κόμβος του Open Data Institute (ODI) και υποστηρίζει τέτοιες συμμετοχές και εργασίες, όπως για παράδειγμα το Open Data Charter (Χάρτης Ανοικτών Δεδομένων) κ.α.
Το στρατηγικό αποτέλεσμα πίσω από όλα αυτά, είναι η μεγιστοποίηση της δημόσιας κοινωνικής αξίας των ανοιχτών δεδομένων και η ανάπτυξή τους σε διάφορες θεματικές ενότητες όπως της παιδείας, της πρακτικής, των θεσμών, της στρατηγικής της ανοιχτής διακυβέρνησης στην Ελλάδα, με σκοπό να προάγουμε τη διαφάνεια της λογοδοσίας, της δημόσιας συμμετοχής και της τεχνολογικής καινοτομίας.
Γενικότερα, η ΕΕΛΛΑΚ έχει δημιουργήσει μία γενικότερη στρατηγική, η οποία είναι διαθέσιμη και στο site της. Επιγραμματικά, κάποιες από τις ενέργειές αυτές είναι η συμβολή στη διαμόρφωση μιας εθνικής στρατηγικής ανοιχτών δεομένων που να διασφαλίζει την ενιαία συμμόρφωση των φορέων που διαθέτουν τέτοια δεδομένα, με τα υψηλότερα δυνατά Διεθνή Ποιοτικά Πρότυπα Πιστοποίησης. Συμβολίζει τη διαμόρφωση μιας θεσμικά κατοχυρωμένης διαδικασίας εντός της εθνικής στρατηγικής ανοιχτών δεδομένων, η οποία θα προτεραιοποιεί τη δημοσίευση του συνόλου των δεδομένων αυτών, υψηλής κοινωνικής δημόσιας αξίας, με στόχο την επίλυση σημαντικών οικονομικών, πολιτικών ή κοινωνικών ζητημάτων.
ICT weekly: Σε ποιές περιπτώσεις η ανοιχτότητα έχει αξία στις ψηφιακές τεχνολογίες και σε ποιές περιπτώσεις δεν πρέπει να εφαρμόζεται;
Χάρης Βασιλείου: Σαφώς και ο βασικότερος στόχος είναι να δούμε ποια είναι η αξία που έρχεται μέσα από όλα αυτά.
Οι ανοιχτές τεχνολογίες και γενικότερα η ανοιχτότατα στη διακυβέρνηση, βρίσκονται στο επίκεντρο μιας καινούργιας πραγματικότητας. Αποτελούν μια πηγή έμπνευσης και βάση για κάτι πιο δίκαιο, πιο ελεύθερο. Οπότε η ανοιχτότατα μειώνει αυτά τα εμπόδια, γιατί προσφέρει μια καλύτερη συνεργατική καινοτομία, αυξάνει την ευημερία μέσα από την τόνωση της εθνικής οικονομίας και δίνει στους τελικούς χρήστες τον έλεγχο και την αυτονομία που αποζητούν και από τα δεδομένα τους και από το λογισμικό.
Ίσως να υπάρχουν και κάποιοι τομείς, οι οποίοι έχουν μία μεγαλύτερη ευαισθησία όσον αφορά στην ασφάλεια των δεδομένων ή των συστημάτων. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο ζήτημα, το οποίο απασχολεί την Κοινότητα σχετικά με τη χρήση αυτών των δεομένων.
Επί της ουσίας, θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι οι ανοιχτές τεχνολογίες, τα ανοιχτά πρότυπα που χρησιμοποιούνται, βρίσκονται πίσω από αυστηρούς ελέγχους ασφάλειας έτσι ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η αξιοποίησή τους είτε με τη χρήση των δεδομένων που έχουμε, είτε με τα συστήματα που έχουμε και πολύ περισσότερο εάν μιλάμε και για ιδιαίτερα ευαίσθητες πληροφορίες.
Επίσης ένα άλλο στοιχείο, αφορά στη συνεχή εξέλιξη της τεχνολογίας πίσω από αυτό το λογισμικό. Θέλουμε να επικεντρωθούμε σε ένα λογισμικό, να ενημερώνεται συχνά και να κλείνει κενά ασφαλείας όταν προκύπτουν. Δηλαδή να είναι ένα λογισμικό ανοιχτό μεν, αλλά όχι παραμελημένο όσο αφορά στην επέκτασή του και στην αξιοποίησή του.
ICT weekly: Έχετε συμμετάσχει ενεργά στην ανάπτυξη της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού (ΒΨΜ) της χώρας, ένα μεγάλο στοίχημα της παρούσας Κυβέρνησης. Θεωρείτε ότι τα έργα έχουν προχωρήσει όπως και όπου πρέπει έως σήμερα; Τι μέλλει γενέσθαι;
Χάρης Βασιλείου: Έχω υπάρξει μέλος της Ομάδας που συνέταξε της αρχικές εκδόσεις της Βίβλου του Ψηφιακού Μετασχηματισμού και έχουμε ένα ευρύτερο οικοσύστημα από έργα τόσο σε οριζόντιο, όσο και σε κάθετο επίπεδο ανά τομέα οικονομίας. Η πορεία είναι αρκετά δυναμική, υπάρχουν εξελίξεις, τα έργα τρέχουν, ενώ πρόσφατα ανανεώθηκε και το σχετικό site που αναγράφονται τα έργα της Βίβλου, ώστε να υπάρξει πλήρης εναρμόνιση με τις περιγραφές της ΒΨΜ.
Για τα επόμενα βήματα, στόχος είναι η ενίσχυση της ουσιαστικής και ενεργής συμμετοχής όλων των Φορέων του δημοσίου για την υλοποίηση της ψηφιακής στρατηγικής. Για τον λόγο αυτό, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ενεργοποίησε το λεγόμενο «Εκτελεστικό Δίκτυο» της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού. Προς αυτήν την κατεύθυνση, η Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης & Απλούστευσης Διαδικασιών διοργάνωσε, σχετικά πρόσφατα, μία ειδική ημερίδα για την έναρξη των εργασιών αυτών. Εκεί, είδαμε θέματα που σχετίζονται με την Ενιαία Ψηφιακή Πύλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε) με αναφορά στις θεσμικές βλέψεις και τις σχετικές απαιτούμενες ενέργειες, καθώς και τη διαμόρφωση του Σχεδίου Δράσης με μέτρα, ενέργειες, δείκτες και πηγές χρηματοδότησης για την κάλυψη των απαιτήσεων αυτών για την ψηφιακή δεκαετία.
Το «Εκτελεστικό Δίκτυο» του Ψηφιακού Μετασχηματισμού συστάθηκε με το Νόμο 47/27 του 2020 και υποστηρίζεται λειτουργικά, μέσω τεχνικής βοήθειας, από τη Digital Form της Ε.Ε. Επομένως, είναι ένα εργαλείο, ένας άξονας που θα βοηθήσει στη γρηγορότερη επίτευξη και γρηγορότερη εκτέλεση των έργων αυτών.
ICT weekly: Τα έργα απαιτούν υψηλού επιπέδου δεξιότητες και όσο θα περνούν τα χρόνια, το βάρος της τεχνολογικής ωριμότητας μιας εφαρμογής θα αυξάνεται. Η χώρα διαθέτει κατάλληλα εκπαιδευμένους ανθρώπους για να αντιληφθούν τις τεχνολογικές αλλαγές και να στηρίξουν την ανοιχτότητα τόσο στο δημόσιο όσο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα;
Χάρης Βασιλείου: Προωθούμε διάφορες δράσεις πάνω στο κομμάτι της ψηφιακής εκπαίδευσης, διότι δεν έχει κανένα νόημα να φτιάχνεις ψηφιακές υπηρεσίες, εάν οι άνθρωποι δεν μπορούν να τις αξιοποιούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Εναρκτήριο έναυσμα για να αλλάξουμε αυτήν την εικόνα και αυτήν την νοοτροπία, αποτέλεσαν τα πολύ χαμηλά ποσοστά που είχαμε στους δείκτες DESI. Ειδικά, στην κατηγορία που σχετίζεται με το κομμάτι των ψηφιακών δεξιοτήτων, των ψηφιακών ικανοτήτων που είναι στην ενότητα του ανθρώπινου κεφαλαίου.
Αυτό οδήγησε στη δημιουργία της επονομαζόμενης «Εθνικής Ακαδημίας Ψηφιακών Ικανοτήτων» που βρίσκεται στο Gov.gr. Είναι μία πάρα πολύ σημαντική πρωτοβουλία, ένα πολύ σημαντικό έργο που βοηθάει στην ενίσχυση των ψηφιακών ικανοτήτων με πάνω από 320 μαθήματα, σε 34 διαφορετικές θεματικές ενότητες που παραδίδονται από 40 και πάνω παρόχους εκπαιδευτικού περιεχομένου.
Η ΕΕΛΛΑΚ από την πλευρά της, συμβάλλει στη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού που σχετίζεται με την ανοιχτότητα, τα ανοιχτά πρότυπα, τις ανοιχτές τεχνολογίες. Παράλληλα, «τρέχουν» δράσεις και για τους ηλικιωμένους, μέσα από το Πρόγραμμα «Τρίτη e-λικία», το οποίο εφαρμόζεται πιλοτικά σε διάφορους δήμους της χώρας.
Σε ότι αφορά στις νέες τεχνολογίες, είναι τομέας που «κοιτάμε» μέσα από τον «Κόμβο Ψηφιακής Καινοτομίας» ένα μεγαλεπήβολο έργο με συντονιστή την ΕΔΥΤΕ και που τον αποτελεί σημαντικός αριθμός φορέων στην Ελλάδα. Εκεί, ασχολούμαστε με νέες τεχνολογίες, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, Μηχανική Μάθηση, HPC, το Internet of Things κ.α., για την δημιουργία νέων καινοτόμων ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, με έμφαση στην ευρύτερη δημόσια διοίκηση αλλά και στον ιδιωτικό τομέα κυρίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Επίσης, υπάρχει ειδική δράση που έχει στόχο να δημιουργήσει και να εξειδικεύσει εκπαιδευτικό περιεχόμενο για τις τεχνολογίες αυτές για τους φορείς που προανέφερα. Αυτή η δράση θα εμπλουτίσει την υφιστάμενη «φαρέτρα» των μαθημάτων που ήδη έχουμε.
Σε γενικότερο επίπεδο, υπάρχει μία πληθώρα δράσεων, που σίγουρα μας πάνε ένα βήμα παραπέρα.
ICT weekly: Σημαντική η συμμετοχή σας και σε άλλα μεγάλα τεχνολογικά έργα της χώρας, όπως η «Ελληνική Στρατηγική Τεχνητής Νοημοσύνης». Το τελευταίο διάστημα συζητούνται πολλά γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) και για τα μελλοντικά οφέλη της. Ποιά είναι η δική σας τοποθέτηση για το θέμα; Πρέπει να υπάρξει ρύθμιση για την ΤΝ;
Χάρης Βασιλείου: Όντως, η ΤΝ αποτελεί ένα πολύ σημαντικό και φλέγον θέμα την τελευταία περίοδο. Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά πράγματα σχετικά με τα οφέλη της ΤΝ για τους πολίτες, για τις επιχειρήσεις ή τις δημόσιες υπηρεσίες. Προσωπικά εκτιμώ ότι, η ΤΝ πραγματικά μπορεί να βοηθήσει σε όλους αυτούς τους τομείς, σε διαφορετικές εφαρμογές, σε διαφορετικά πεδία της οικονομίας, εάν όμως χρησιμοποιείται με τον σωστό τρόπο και έχοντας υπόψιν το εκάστοτε περιβάλλον στο οποίο χρησιμοποιείται. Είναι διαφορετικό να χρησιμοποιηθεί η ΤΝ στον τομέα της Υγείας και διαφορετική προσοχή χρειάζεται στους αλγόριθμους, στα δεδομένα, στη διαθεσιμότητα των δεδομένων για εφαρμογές στην υγεία, σε σχέση με την εφαρμογή στις επιχειρήσεις, στην οικονομία, ή στο δημόσιο. Επομένως, ο στόχος είναι να χρησιμοποιηθεί σωστά με σεβασμό απέναντι σε θέματα ηθικής και ασφάλειας που είναι και τα πιο σημαντικά.
Εκεί ακριβώς έρχεται να «κουμπώσει» το κομμάτι της Νομοθεσίας. Οι ρυθμίσεις που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή είναι η Νομοθεσία 4961του 2022 για τις «Αναδυόμενες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης και άλλες διατάξεις» που θέτει την αρχική βάση για το πλαίσιο λειτουργίας της ΤΝ στην Ελλάδα. Το πλαίσιο αυτό, περιλαμβάνει την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα κατά τη χρήση συστημάτων ΤΝ, κάποιες γενικές διατάξεις για τη χρήση συστημάτων ΤΝ από τους φορείς του δημοσίου τομέα, την Αλγοριθμική Εκτίμηση Αντικτύπου, υποχρεώσεις διαφάνειας, υποχρεώσεις αναδόχων συστημάτων ΤΝ, το σχετικό Μητρώο Συστημάτων ΤΝ των φορέων του δημοσίου τομέα, την υποχρέωση ενημέρωσης για τη χρήση ΤΝ στον εργασιακό τομέα, το Μητρώο Συστημάτων ΤΝ και Πολιτικής Δεοντολογίας χρήσης δεδομένων.
Παράλληλα, έχει ένα σύνολο από πολύ σημαντικές Επιτροπές που παρακολουθούν τη στρατηγική, όπως η Συντονιστική Επιτροπή για την ΤΝ που έχει στόχο τον συντονισμό της εφαρμογής της Εθνικής Στρατηγικής (η δημοσιοποίησή της οποίας αναμένεται σύντομα) όπως και την υποβολή εισηγήσεων προς τους φορείς του δημοσίου τομέα για την λήψη διορθωτικών μέτρων, η Επιτροπή Εποπτείας της Εθνικής Στρατηγικής για την ανάπτυξη της ΤΝ που είναι το εκτελεστικό όργανο, κ.α.
ICT weekly: Υπάρχει δηλαδή μια τεράστια «πυραμίδα» επιτροπών που εργάζονται πάνω σε θεσμικά ζητήματα, η ύπαρξη της οποίας είναι σχετικά άγνωστη στο ευρύ κοινό που πιστεύει ότι όλα γίνονται αυτόματα. Μιλάμε λοιπόν για μια Εθνική Επιτροπή Τεχνητής Νοημοσύνης;
Χάρης Βασιλείου: Και αυτό φανταστείτε αποτελεί το κομμάτι μόνο των Εθνικών Επιτροπών, γιατί αναμένουμε και την οριστικοποίηση των αποτελεσμάτων της νομοθεσίας για το Artificial Intelligence Act (Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη) από την Ε.Ε, ένα ακόμα πολύ σημαντικό νομοθετικό εργαλείο που έχει καθυστερήσει λόγω των τελευταίων εξελίξεων στο ChatGPT.
Το AI Act δημιουργήθηκε με στόχο να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ και χρησιμοποιούνται στην Ένωση είναι ασφαλή και τηρούν την ισχύουσα νομοθεσία για τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις αξίες της Ένωσης, και να προτείνει αυστηρότερους κανόνες για μοντέλα όπως το ChatGPT, το οποίο είχε τεράστια απήχηση και αλματώδη άνοδο. Οπότε, έπρεπε να καθυστερήσει η οριστικοποίηση της νομοθετικής ρύθμισης, προκειμένου να συζητηθούν και τεχνικές λεπτομέρειες πίσω από λύσεις όπως το ChatGPT.
Πρόκειται για μία νομοθεσία ορόσημο, κατά την Ε.Ε, που θα καθορίζει το πώς θα ρυθμίζεται η ΤΝ ώστε να μην δημιουργούνται τυχόν βλάβες στη χρήση της. Η Ε.Ε προσπαθεί να βάλει αυστηρότερους κανόνες και να θέσει τα απαιτούμενα όρια για μοντέλα όπως το ChatGPT, ώστε να τα διαχωρίζει από την ΤΝ γενικότερου σκοπού.
ICT weekly: Για έναν κλάδο που τώρα ξεκινάει στην Ελλάδα, δεν είναι υπερβολικό όλο αυτό το σύνθετο πλαίσιο; Δε δημιουργεί επιφυλάξεις τόσο για τη σκοπιμότητα, όσο και για τη χρηστικότητά του; Μήπως έχει δημιουργηθεί «πριν την ώρα του»;
Χάρης Βασιλείου: Το πλαίσιο είναι ιδιαίτερα χρήσιμο και όχι δεν έχει δημιουργηθεί «πριν την ώρα του», σε καμία περίπτωση. Άλλες χώρες είναι ακόμα πιο μπροστά σε ότι αφορά στο κομμάτι της Εθνικής Στρατηγικής για την ΤΝ, κάτι που και εμείς αναμένεται να δημοσιοποιήσουμε σύντομα.
Θεωρώ ότι βρισκόμαστε στο πιο κατάλληλο σημείο συνδυαστικά και με τη Νομοθεσία που βγήκε το καλοκαίρι και με το τί θα σημαίνει Εθνική Στρατηγική ΤΝ, καθώς και τις προϋποθέσεις που θα εισάγει το AI Act. Είναι αναγκαίο να συγκεράσουμε όλες αυτές τις προσλαμβάνουσες, ώστε να πάμε σε μία ουσιαστική βάση πάνω στην οποία θα χτίσουμε σωστά όλες τις υπηρεσίες ΤΝ, όπως γίνεται και σε άλλες χώρες. Οπότε, όλα αυτά που γίνονται αποτελούν κατάλληλα «βήματα» ώστε να μπουν οι σωστές βάσεις, και τα σωστά θεμέλια για τη δημιουργία τέτοιων εφαρμογών.
ICT weekly: Στην ΕΡΤ έγινε η εμφάνιση του «ΕΡΜΗ», του πρώτη εικονικού παρουσιαστή με Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ελλάδα, όπως έχει συμβεί ήδη και σε άλλες χώρες. Θα θέλαμε ένα σχόλιό σας γι΄ αυτό.
Χάρης Βασιλείου: Η έλευση του «ΕΡΜΗ» είναι σίγουρα μια πολύ ενδιαφέρουσα καινοτομία για την Κρατική Τηλεόραση ακολουθώντας τους ρυθμούς της γενικότερης «φρενίτιδας» για τις διαφορετικές εφαρμογές Τεχνικής Νοημοσύνης στην χώρα μας αλλά και παγκοσμίως. Παρόμοιες πρωτοβουλίες έχουμε δει στο Κουβέιτ, στην Κίνα, και αλλού (που βασίζονται σε λύσεις τύπου Synthesia), και διαφαίνεται ότι θα επαναπροσδιορίσουν το μέλλον της ραδιοτηλεόρασης.
Οι παρουσιαστές ειδήσεων τεχνητής νοημοσύνης είναι υπολογιστικά μοντέλα που χρησιμοποιούν επεξεργασία φυσικής γλώσσας και βαθιά μάθηση για να συνθέσουν ρεαλιστική ομιλία και εκφράσεις προσώπου. Μπορούν να διαβάσουν οποιοδήποτε κείμενο και να το αποδώσουν με φυσικό τρόπο, με τις κατάλληλες χειρονομίες, οπτική επαφή και συναισθήματα.
Η ραγδαία άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης σε παγκόσμιο επίπεδο έχει προκαλέσει την υπόσχεση για οφέλη όπως η αύξηση της παραγωγικότητας σε διάφορους τομείς, αλλά και φόβους σχετικά με τη δυνατότητά της να διαδίδει παραπληροφόρηση και την απειλή για τις θέσεις εργασίας και την καλλιτεχνική ακεραιότητα. Για τον λόγο αυτό πρέπει να γίνεται σωστή και παραγωγική χρήση τεχνολογιών ΤΝ ώστε να αποφευχθεί φόβος σχετικά με τις δυνατότητές της να διαδώσει την παραπληροφόρηση και να διαβρώσει την εμπιστοσύνη στα μέσα ενημέρωσης και να οδηγήσει σε λιγότερη ελευθερία έκφρασης για τους δημοσιογράφους.
ICT weekly: Η χώρα μας ούτε μεγάλο αριθμό πληθυσμού έχει, ούτε μπορεί εύκολα να προβλέπει τις αλλαγές και τις μεταβολές στην τεχνολογία, ούτε τις δημιουργεί, ούτε τις παράγει, ούτε τις επηρεάζει. Οπότε η αγορά ICT στην Ελλάδα τι μέλλον έχει σε μια ήδη παγκοσμιοποιημένη βιομηχανία, σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά ψηφιακών υπηρεσιών; Υπάρχει η δυνατότητα Εθνικής Στρατηγικής για τις εταιρείες του κλάδου;
Χάρης Βασιλείου: Καταρχάς, η Εθνική Στρατηγική δεν αφορά μόνο στην εξωστρέφεια αλλά και στην εσωστρέφεια, δηλαδή πώς θα βάλουμε τα θεμέλια για τη σωστή δημιουργία ψηφιακών υπηρεσιών. Το θέμα δεν είναι μόνο η χρήση, αλλά και η παροχή αυτών των υπηρεσιών.
Υπάρχει ένα πολύ μεγάλο «κίνημα» από πυρετώδεις εργασίες σε όλη την Ευρώπη, που αφορά στην «Ενιαία Ψηφιακή Πύλη». Κοιτάμε τη διασύνδεση των υπηρεσιών, ώστε τα δεδομένα που παρέχει ένας πολίτης, π.χ στην Ελλάδα, να μη ζητώνται ξανά στο εξωτερικό (once-only principle – αρχή «μόνον άπαξ»).
Υπάρχει ανάγκη να τεθούν αυτοί οι άξονες της ψηφιακής στρατηγικής, οι στόχοι, το γενικότερο όραμα, γιατί έτσι θα τεθούν και οι σωστές βάσεις για τη δημιουργία ψηφιακών υπηρεσιών στη χώρα μας, κάτι που έχουμε πολύ μεγάλη ανάγκη. Να υπάρχει μία κοινή λογική για όλους και να μας δίνει την έννοια της διαλειτουργικότητας και προς τα έξω, κάτι που αποτελεί βασικότατο στοιχείο.
Το πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής λοιπόν, εμβαθύνει περισσότερο στις ανάγκες που θα μας κάνουν να λειτουργούμε καλύτερα εσωτερικά, ενώ θα διαλειτουργούμε καλύτερα και προς τα έξω.
ICT weekly: Η πολυπλοκότητα θα γίνεται συνεχώς μεγαλύτερη και ακόμα πιο σύνθετη. Θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε ως κυβερνητική υποδομή, ως δομή στελεχών στον τομέα των ΤΠΕ της αξιοποίησης των ψηφιακών υπηρεσιών, αλλά και ως οικονομία και κοινωνία;
Χάρης Βασιλείου: Είμαι πολύ αισιόδοξος, γιατί τα δείγματα που βλέπω το τελευταίο διάστημα είναι πάρα πολύ θετικά, σε ότι αφορά στον χώρο τεχνολογιών πληροφορικής στο δημόσιο. Γίνονται οι σωστές κινήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση. Μπαίνουν οι κατάλληλες βάσεις για να γίνει σωστή ανάπτυξη, να γίνει σωστή σχεδίαση, να βασιστούμε σε κάποιες συγκεκριμένες αρχές, να οργανωθεί όλο το πλήθος εργασιών με ένα σωστό πλαίσιο το οποίο δεν υπήρχε τόσο προδιαγεγραμμένο ή τόσο ξεκάθαρο, παλαιότερα. Αυτό το βλέπουμε και από την ανταπόκριση του κόσμου με τη χρήση των τεχνολογιών και με το πώς πλέον μπορούμε πιο εύκολα να διασυνδέσουμε υπηρεσίες μεταξύ των φορέων του δημοσίου.
Βέβαια εκτός από τα μικρότερα έργα, υπάρχουν και πολύ μεγάλα εμβληματικά έργα όπως το «Εθνικό Μητρώο Δημοσίων Διαδικασιών», που έχει στόχο να δημιουργήσει αυτήν την οριζόντια πλατφόρμα ψηφιοποίησης των διαδικασιών του δημοσίου. Μετέπειτα θα μπουν και κάποιες τεχνολογίες, όπως της Τεχνητής Νοημοσύνης και όχι μόνο, για να μπορέσουμε να απλουστεύσουμε τις διαδικασίες, να βρούμε πιθανά προβλήματα, να τις βελτιστοποιήσουμε.
Οπότε η άποψή μου είναι θετική. Και πιστεύω ότι, είναι η κατάλληλη στιγμή για όλα αυτά. Υπάρχει πολύς κόσμος που έχει τις δυνατότητες, έχει τη γνώση, πολύς κόσμος επιστρέφει στην Ελλάδα για να βοηθήσει σε αυτό το κομμάτι είτε στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο τομέα. Και ειδικότερα στον δημόσιο τομέα, διακρίνω ένα πλήθος ικανών ανθρώπων, με υψηλό γνωστικό αντικείμενο, που έχει στόχο να αλλάξει τη νοοτροπία.
