Ένα κτήριο, μία ιστορία με βαρύ παρελθόν και με μεγαλόπνοο μέλλον

του ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΛΑΒΑΖΗ

Χαρακτηρίζεται «πράσινο» κτίριο με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές, με εξοικονόμηση ενέργειας και νερού, μείωση λειτουργικού κόστους κατά 1εκατ. ευρώ τον χρόνο και ανακύκλωση 30 τόνων υλικών σε ετήσια βάση.

Δημιουργείται μοντέρνο και ευχάριστο περιβάλλον εργασίας, το οποίο βελτιώνει την εμπειρία των εργαζομένων και ενισχύει το νέο πλαίσιο του agile cooperative business environment, όπως διδάσκει η παροιμία «τόνα χέρι νίβει τ’ άλλο…» Βασικό χαρακτηριστικό των νέων κτιριακών εγκαταστάσεων η αξιοποίηση ψηφιακών τεχνολογιών και εργαλείων που ενισχύουν την ευελιξία και την αποτελεσματικότητα και διευκολύνουν την καθημερινότητα. Αυτό εν περιλήψει είναι το νέο κτήριο του ΟΤΕ στο Μαρούσι, το οποίο είναι αντάξιο του μεγαλύτερο παρόχου λύσεων και υποδομών ICT/ΤΠΕ στην Ελλάδα.

Συνήθως τα «ντουβάρια» δεν εμπνέουν συναισθήματα. Αν πρόκειται για «ξερά» ντουβάρια και όχι για αυτά που συνδέονται με σχέσεις ζωής με ανθρώπους και δεκαετίες δουλειά, όντως μιλάμε για «ξερά» ντουβάρια.

Έχοντας γνωρίσει από πολύ κοντά την ιστορία του ΟΤΕ και όσα διαδραματίστηκαν στο εμβληματικό κτήριο, «στο δαχτυλίδι», τα τελευταία τριάντα πέντε κοντά χρόνια, όταν έλαβα την πρόκληση για την περιήγηση στο Μέγαρο του ΟΤΕ για να μας παρουσιάσουν το πριν και το μετά των χώρων εργασίας του, ένοιωσα σαν να πέρασε από μπροστά μου ιστορία τριάντα και πλέον ετών.

Ξεκινώντας από τα απαραίτητα της ειδησεογραφίας να σας ενημερώσουμε ότι το πραγματικά εμβληματικό κτήριο του ΟΤΕ στο Μαρούσι περνάει στην επόμενη εποχή. Αυτό το διάστημα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη σχέδιο ριζικής ανανέωσης με βαριές εργασίες ανακατασκευής που βρίσκονται στο 80%, και το Μέγαρο να ανακατασκευάζεται πλήρως. Το τεχνικό πλαίσιο ανακατασκευής βασίζεται στα διεθνή πρότυπα WELL και LEED, με νέα φιλοσοφία που εστιάζει στην υγεία και ευεξία των εργαζομένων και στη βιώσιμη ανάπτυξη. Το μεγάλο και σύνθετο έργο υλοποιεί η ΟΤΕestate, θυγατρική εταιρεία του Ομίλου ΟΤΕ, και αναμένεται να ολοκληρωθεί στο πρώτο τρίμηνο του 2024.

Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΟΤΕ, κ. Μιχάλης Τσαμάζ, δήλωσε σχετικά: «Το Διοικητικό Μέγαρο του ΟΤΕ είναι ένα εμβληματικό κτίριο, που αποτελεί τοπόσημο για την πόλη της Αθήνας. Προχωρήσαμε σε μια σημαντική επένδυση για να το ξαναφτιάξουμε από την αρχή με τρεις στόχους: να δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο περιβάλλον εργασίας, να υπηρετήσουμε τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, και να ενισχύσουμε την αποτελεσματικότητά μας. Τους πετύχαμε χάρη στην εξαιρετική δουλειά όλων όσοι εργάζονται για το έργο. Βλέπουμε ήδη τη βελτίωση της εμπειρίας των εργαζομένων μας και τη σημαντική μείωση στο λειτουργικό κόστος και το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα. Το νέο Διοικητικό Μέγαρο θα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του Ομίλου ΟΤΕ για τις επόμενες δεκαετίες, με σεβασμό τόσο στον άνθρωπο, όσο και στο περιβάλλον».

Η νέα βιώσιμη πορεία του Διοικητικού Μεγάρου του ΟΤΕ

Το έργο της ανακαίνισης του Διοικητικού Μεγάρου ΟΤΕ ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2020 και περιλαμβάνει συνολικά 36 πτέρυγες, συνολικής επιφάνειας 45.600 τ.μ., από τις οποίες έχουν ήδη ανακαινιστεί οι 30. Με την ολοκλήρωσή του, το κτίριο θα στεγάζει 4.200 εργαζόμενους.

Το Διοικητικό Μέγαρο ΟΤΕ θα λάβει τις διεθνώς αναγνωρισμένες πιστοποιήσεις LEED και WELL Building Standard. Το LEED είναι πρόγραμμα πιστοποίησης «πράσινων» κτιρίων, που επικεντρώνεται στις βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές κατασκευής και στη βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών μέσω της μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης. Μέσω του WELL Building Standard, για το οποίο ήδη υπάρχει προπιστοποίηση, έχουν ληφθεί υπόψη οι 10 παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία και την ευεξία των εργαζομένων σε ένα κτίριο (αέρας, νερό, διατροφή, φωτισμός, φυσική κατάσταση και κίνηση, θερμική άνεση, ήχος, υλικά, νους, κοινότητα). Στο πλαίσιο αυτό, το Διοικητικό Μέγαρο του ΟΤΕ αποκτά «έξυπνα» συστήματα μέτρησης των συνθηκών των χώρων εργασίας, όπως θερμοκρασία, υγρασία και διοξείδιο του άνθρακα.

Μείωση κόστους και περιβαλλοντολογική πολιτική

Το νέο «πράσινο» Διοικητικό Μέγαρο ΟΤΕ υπολογίζεται ότι θα επιφέρει μείωση κόστους άνω του 1 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, χάρη στη μείωση κατανάλωσης ενέργειας (3GWh) και νερού, καθώς και των εξόδων συντήρησης. Η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας αντιστοιχεί σε 1.122 τόνους CO2, φέρνοντας πιο κοντά τον Όμιλο ΟΤΕ στον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας από τη λειτουργία του έως το 2025. Επιπλέον, με την ολοκλήρωση του έργου, θα έχουν τοποθετηθεί συνολικά 800 κάδοι ανακύκλωσης, που υπολογίζεται ότι θα έχουν ως αποτέλεσμα την ανακύκλωση 30 τόνων υλικών σε ετήσια βάση. Παράλληλα, το κτίριο συμμετέχει στο πρόγραμμα του Δήμου Αμαρουσίου, συλλέγοντας βιοαπόβλητα προς κομποστοποίηση, μέσα από ειδικούς κάδους που τοποθετούνται στις κουζίνες κάθε πτέρυγας και στο εστιατόριο των εργαζομένων.

Όλα τα νέα δομικά υλικά και τα έπιπλα είναι μη τοξικά και ανακυκλώσιμα. Παρά το γεγονός ότι σε όλες τις πτέρυγες εφαρμόζεται μια κεντρική σχεδιαστική γραμμή, κάθε χώρος είναι προσαρμοσμένος στις ανάγκες των ομάδων που φιλοξενεί. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στον εσωτερικό σχεδιασμό με τη δημιουργία ευχάριστων, φωτεινών χώρων και τη χρήση γήινων χρωμάτων και μοτίβων, φυτών εσωτερικού χώρου και καινοτόμων υλικών που απορροφούν τον ήχο σε οροφές, τοίχους και έπιπλα. Σε ό,τι αφορά στο εξωτερικό του κτιρίου, όλο το κέλυφος ανακατασκευάζεται με την τοποθέτηση νέων ενεργειακών κουφωμάτων.

Τοπόσημο και παράδειγμα σύγχρονων πολιτικών

Όπως επισήμανε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ΟΤΕ Μιχάλης Τσαμάζ, «το Διοικητικό Μέγαρο του ΟΤΕ είναι ένα εμβληματικό κτίριο, που αποτελεί τοπόσημο για την πόλη της Αθήνας. Προχωρήσαμε σε μια σημαντική επένδυση για να το ξαναφτιάξουμε από την αρχή με τρεις στόχους: να δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο περιβάλλον εργασίας, να υπηρετήσουμε τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, και να ενισχύσουμε την αποτελεσματικότητά μας. Τους πετύχαμε χάρη στην εξαιρετική δουλειά όλων όσοι εργάζονται για το έργο. Βλέπουμε ήδη τη βελτίωση της εμπειρίας των εργαζομένων μας και τη σημαντική μείωση στο λειτουργικό κόστος και το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα. Το νέο Διοικητικό Μέγαρο θα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του Ομίλου ΟΤΕ για τις επόμενες δεκαετίες, με σεβασμό τόσο στον άνθρωπο όσο και στο περιβάλλον».

Σύμφωνα με τον κ. Τσαμάζ τα τελευταία χρόνια ο Ομιλος έχοντας και τη θυγατρική του στα ακίνητα, OTE ESTATE, έχει συντηρήσει 60 κτίρια συνολικής επιφάνειας 120.000 τ.μ., σε γραφεία, data centers, logistics κ.α

Μοντέρνο και έξυπνο περιβάλλον εργασίας

Το νέο Διοικητικό Μέγαρο του ΟΤΕ διαθέτει σύγχρονους γραφειακούς χώρους υψηλής αισθητικής, με νέες ψηφιακές και τεχνολογικές δυνατότητες που δημιουργούν ένα ευέλικτο περιβάλλον εργασίας.

Η ενίσχυση της ομαδικότητας και της συνεργασίας αποτελεί βασική αρχή του σχεδιασμού, με ανοιχτή διάταξη των θέσεων εργασίας, εφαρμογή πολιτικής desk sharing και έμφαση στη δημιουργία ποικίλων χώρων συνεργασίας, όπως Lounge Meeting Rooms, Meeting Booths, Informal Collaboration Areas κ.ά. Ο σχεδιασμός αυτός, ευνοεί τη νέα agile οργανωτική δομή που εφαρμόζει ο Όμιλος ΟΤΕ, καθώς και το υβριδικό μοντέλο εργασίας, μέσω του οποίου έχει καθιερωθεί η τηλεργασία ανάλογα με τις επιχειρησιακές ανάγκες της κάθε μονάδας.

Η καθημερινή εργασία γίνεται «smart», με Wi-Fi υψηλής ταχύτητας σε όλους τους χώρους, video-conference tools στους χώρους συνεργασίας και σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία. Ήδη έχει ολοκληρωθεί η αντικατάσταση των σταθερών υπολογιστών με laptop τελευταίας τεχνολογίας για τους εργαζομένους που στεγάζονται στο Διοικητικό Μέγαρο. Έτσι, διαθέτουν όλοι σύγχρονο εξοπλισμό και πρόσβαση σε ψηφιακές εφαρμογές, που τους επιτρέπουν να εργάζονται από όποιο σημείο επιθυμούν, εντός κι εκτός εταιρείας, να πραγματοποιούν εύκολα ψηφιακές συναντήσεις, ενώ χάρη στη VoIP τηλεφωνία, οι σταθερές τηλεφωνικές γραμμές έχουν μεταφερθεί στους φορητούς υπολογιστές τους. Με τον τρόπο αυτό, ενισχύεται η ευελιξία και η αποτελεσματικότητα των εργαζόμενων, ενώ η συνεργασία μεταξύ ομάδων γίνεται πιο εύκολη από ποτέ.

Δημιουργούνται νέοι κοινόχρηστοι χώροι, που στόχο έχουν την αποσυμφόρηση από την καθημερινότητα. Σε κάθε όροφο υπάρχουν restorative rooms, που είναι χώροι με χαλαρή επίπλωση, για πιο ανεπίσημες συναντήσεις με τους συναδέλφους και σε πολλούς ορόφους Quiet Rooms ατομικής χρήσης, για περισυλλογή και χαλάρωση. Επιπλέον, με γνώμονα τις αρχές της ισότητας, διαφορετικότητας και συμπερίληψης, δημιουργήθηκαν τα lactation rooms, δίνοντας χώρο και άνεση σε όλες τις νέες μητέρες, για να ανταποκριθούν στις ανάγκες της καθημερινότητας, ενώ όλοι οι χώροι του κτιρίου είναι προσβάσιμοι σε ανθρώπους με κινητικά προβλήματα.

Την ανακαίνιση συντονίζει η OTEestate θυγατρική του Ομίλου, με την συνεργασία ομάδων ΙΤ, Τεχνολογίας, HR, Health & Safety, Εταιρικής Επικοινωνίας & Βιώσιμης Ανάπτυξης, Finance και Φυσικής Ασφάλειας.

Η ιστορία του Μεγάρου Μέγαρο ΟΤΕ: Μία ιστορία 60 ετών

Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 το Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΤΕ αποφάσισε να κατασκευαστεί κτίριο στο Μαρούσι για να στεγάσει όλες τις διάσπαρτες υπηρεσίες του Οργανισμού. Τότε το Μαρούσι, «πόρω απείχε» από τη σημερινή εικόνα του. Σήμερα το μόνο που θυμίζει αυτή την εποχή είναι η κοίτη παραποτάμου, που φαίνεται ακόμη απέναντι κτήριο γραφείων που στέγαζε την WIND (Κατασκευαστής ο Βωβός), όπου είχε έδρα από η βιομηχανία αναψυκτικών ΗΒΗ.

Λίγα χρόνια αργότερα διενεργήθηκε πανελλήνιος διαγωνισμός σε δύο φάσεις. Η πρώτη με ελεύθερη συμμετοχή, που έληξε στις 4 Νοεμβρίου 1970 και προκρίθηκαν 12 ομάδες μελετητών. Η επόμενη φάση έληξε στις 23 Απριλίου 1971 και μια οκταμελής επιτροπή επιστημόνων ανέλαβε να επιλέξει την καλύτερη πρόταση.

Πρώτο βραβείο δεν δόθηκε και η εκπόνηση της μελέτης για την ανέγερση του Διοικητικού Μεγάρου ανατέθηκε στην ομάδα, που πήρε το δεύτερο βραβείο. Ήταν η ομάδα των αρχιτεκτόνων Πλάτωνα Μασσέλου, Γρηγόρη Μαυρομμάτη και Δημήτρη Νάκου. Η πρότασή τους προέβλεπε πολυώροφο κτίριο σχήματος «αστέρος εν κατόψει». Στις 11 Φεβρουαρίου 1972 το περιοδικό «Ταχυδρόμος» δημοσιεύει την αποκλειστική είδηση για το νέο κτίριο που θα στέγαζε τις υπηρεσίες του ΟΤΕ.

Έγραψε για την ακρίβεια (Σ.Σ: Διατηρήσαμε την ορθογραφία της εποχής)

«Και δεύτερον ουρανοξύστη των είκοσι ένα ορόφων αποκτά η Αθήνα. Όχι, όμως, διά στέγασιν γραφείων διαφόρων εταιρειών, όπως ο ανεγερθείς παρά το τέρμα Αμπελοκήπων υπό της οικοδομικής επιχειρήσεως «Αλβέρτης-Δημόπουλος». Ο νέος ουρανοξύστης θα προορίζεται δι’ αποκλειστικήν χρήσιν του ΟΤΕ, θα ανεγερθή κοντά στο Μαρούσι, έναντι ακριβώς του εργοστασίου «Ήβη», και θα συγκεντρώση όλες τις υπηρεσίες του Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών Ελλάδας».

Και ξεκίνησε η κατασκευή . . .

Τελικά το κτήριο ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1974, με μερικές τροποποιήσεις στο αρχικό σχέδιο. Οι δημιουργοί τους σε ένα οικόπεδο εμβαδού 52 στρεμμάτων σχεδίασαν κτίριο συνολικής δόμησης 64,8 χιλιάδων τ.μ. και τα έντυπα της εποχής αποκαλούσαν «ουρανοξύστη» το εγχείρημα. Χρειάστηκαν πολλά χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί και να φιλοξενήσει τελικά τις υπηρεσίες του οργανισμού, ώστε λειτούργησε στη δεκαετία του ’80. Επικεφαλής των Τεχνικών Υπηρεσιών του ΟΤΕ, που είχαν την επιστασία αυτού του εξαιρετικά δύσκολου έργου ήταν ο Νίκος Ρέγκος.

Φημολογία από τους ΟΤΕτζήδες της εποχής λέει ότι υπήρχε σκέψη στην τότε Κυβέρνηση, μέρος του κτηρίου να στεγάσει υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών και μάλιστα των Φορολογικών Εσόδων. Το έμαθαν αυτό οι φοβεροί και τρομεροί (κάποτε ήταν έτσι) συνδικαλιστές της ΟΜΕ-ΟΤΕ και σχεδίασαν (πιθανότατα μαζί με την Διοίκηση) την κατάληψη όλου του κτηρίου από τους εργαζόμενους του ΟΤΕ. Ετσι μία ωραία πρωία οι αίθουσες του κτηρίου του ΟΤΕ στο Μαρούσι, με βάση το οργανόγραμμα και το σχέδιο λειτουργίας, «κατάλαβαν» το κτήριο και από τότε κανείς κυβερνητικός παράγοντας δεν σκέφτηκε να υποσχεθεί σε άλλη υπηρεσία να μπει στο κτήριο. Μην ξεχνάτε ότι ο ΟΤΕ ήταν 100% δημόσιος φορέας κοινής ωφέλειας. Όπως ήταν τότε η ΔΕΗ και η ΕΕΥ (μετέπειτα ΕΥΔΑΠ).

Η λειτουργία του κτηρίου, που είναι το όγδοο ψηλότερο κτίριο στην Ελλάδα με τα δυο πρώτα να είναι οι «Πύργοι» Αθηνών και Πειραιά, συνδέθηκε με την εποχή ραγδαίας ανάπτυξης των τηλεπικοινωνιών στη χώρα μας και την τεράστια συμμετοχή του κρατικού ΟΤΕ στην εκβιομηχάνιση της χώρας και στο πέρασμα της ελληνικής οικονομίας στην εποχή των υπηρεσιών. Τα «ντουβάρια» του Μεγάρου του ΟΤΕ και η «πύλη» της εισόδου έχουν ζήσει μοναδικές στιγμές συνδικαλιστικών αγώνων της ΟΜΕ-ΟΤΕ, την εποχή της ιδιωτικοποίησης και της σταδιακής πώλησης του πλειοψηφικού πακέτου στην Deutsche Telekom. Εποχές που έζησε ο νυν Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος Μιχάλης Τσαμάζ με τον προκάτοχό του, Παναγή Βουρλούμη.

Το Διοικητικό Μέγαρο του ΟΤΕ, που αποτελεί το αρχιτεκτόνημα – σταθμό για τα κτιριακά δεδομένα της εποχής του ΄80 στην Αθήνα, περνάει πλέον στην ψηφιακή και «πράσινη» εποχή και εξακολουθεί να διατηρεί τη θέση τους στην εποχή που χαρακτηρίζεται από το 5G, cloud, την Τεχνητή Νοημοσύνη και ότι άλλο φέρνουν οι ψηφιακές τεχνολογίες, τις οποίες «κοινωνός» τους είναι ο Όμιλος ΟΤΕ.