Την αντίθεσή τους στην ψηφιοποίηση των συμβολαίων, που προωθεί μέσω του Ψηφιακού Φακέλου Μεταβίβασης Ακινήτου το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, συνεχίζουν να εκφράζουν οι συμβολαιογράφοι.
Οι συμβολαιογράφοι από την πλευρά τους, αν και συμφωνούν με την πλατφόρμα, ζητούν ως γνήσιο συμβόλαιο να θεωρείται από το κράτος μόνο το έγχαρτο συμβόλαιο, το οποίο θα υπογράφουν φυσικά (και όχι με ψηφιακή υπογραφή) οι συμβαλλόμενοι ενώπιον των συμβολαιογράφων.
Μέσω του Ψηφιακού Φακελου Μεταβίβασης Ακινήτου, παράλληλα με την προσπάθεια αναβάθμισης των διαδικασιών του Κτηματολογίου, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης επιδιώκει να περιοριστούν τα λάθη, που αποτελούν τον κύριο λόγο καθυστέρησης συναλλαγών και ακύρωσης συμβολαίων, αλλά και να επιταχυνθεί τη διαδικασία ελέγχου των στοιχείων, που σήμερα γίνεται ακόμη και χειροκίνητα.
Το project αναμένεται να τεθεί σε πιλοτική λειτουργία από την 1η Νοεμβρίου, με σκοπό να εφαρμοσθεί κανονικά από την 1/1/2024.
Η διαδικασία μεταβίβασης με τη βοήθεια της νέας πλατφόρμας, θα γίνεται μέσα σε λίγη ώρα, εφόσον οι δύο εμπλεκόμενες πλευρές έχουν συμφωνήσει και έχουν καταλήξει στη τιμή. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι η διαδικασία της μεταγραφής, δηλαδή η επικύρωση της μεταβίβασης, θα γίνεται γρήγορα και ηλεκτρονικά μόνο στις περιοχές που λειτουργούν κτηματολογικά γραφεία – 68 μέχρι σήμερα- ενώ στις υπόλοιπες περιοχές, η επικαιροποίηση θα γίνεται στο υποθηκοφυλακείο.
Κυρανάκης: Η ψηφιοποίηση αντίδοτο στη διαφθορά
Αναφερόμενος στην έναρξη λειτουργίας του ψηφιακού φακέλου ακινήτου από την 1/1/2024, ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κώστας Κυρανάκης, τόνισε σε συνέντευξή του στην «Απογευματινή» ότι θα επιταχύνει χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες κλείνοντας εκκρεμότητες.
Σχολιάζοντας ειδικά τις αντιδράσεις για την εφαρμογή του νέου συστήματος, τόνισε ότι «Δυστυχώς, μέσα στην κατάσταση αναμόρφωσης που επιχειρείται, εμφανίζονται φαινόμενα διαφθοράς από ανθρώπους εντός και εκτός του Κτηματολογίου που εκμεταλλεύονται οικονομικά τις καθυστερήσεις και ζητούν “γρηγορόσημα”. Οι καταγγελίες που φθάνουν στο γραφείο μου είναι αδιανόητες. Όπως φαίνεται, η ψηφιοποίηση είναι το καλύτερο αντίδοτο στη διαφθορά, εξού και η μονόδρομη “πίεση” της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου προς αυτή την κατεύθυνση».
Οι θέσεις των συμβολαιογράφων
Σημειώνεται ότι η ολομέλεια των Διοικητικών Συμβουλίων των Συμβολαιογραφικών Συλλόγων της χώρας εξέφρασε ομόφωνα την αντίθεσή της στην ψηφιοποίηση των συμβολαίων σε συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε στις 13/10/2023.
Στη σχετική απόφαση αναφέρεται, μεταξύ άλλων, πώς «διαπιστώθηκε η ομόφωνη απόρριψη από τον Συμβολαιογραφικό κόσμο της εκ μέρους του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης πρόθεσης εφαρμογής του ψηφιακού (άυλου) συμβολαίου, αφορώντος μεταβιβάσεις από επαχθή ή χαριστική αιτία, καθόσον, μεταξύ άλλων, δημιουργεί πρωτίστως σοβαρότατους κινδύνους για την ασφάλεια των συναλλαγών».
Όπως τονίζεται στην ίδια ανακοίνωση, «Η ελληνική συμβολαιογραφία εξακολουθεί να θεωρεί το έγχαρτο συμβόλαιο, υπογεγραμμένο από τους συμβαλλομένους διά ζώσης και όχι εξ αποστάσεως και τηρούμενο ως πρωτότυπο στο αρχείο του συμβολαιογράφου, ως το μόνο ισχυρό συστατικό τύπο δικαιοπραξιών επί εμπραγμάτων δικαιωμάτων και επομένως κάθε υποκατάστατο αυτού, όπως η πρόταση για ψηφιακό συμβόλαιο, είναι απολύτως μη διαπραγματεύσιμη ως προς την υλοποίησή της. Όταν σε άλλες χώρες, στις οποίες έχει ολοκληρωθεί το Κτηματολόγιο στο σύνολο της επικράτειάς τους, η μετάβαση σε μερικώς ηλεκτρονική διαχείριση των συναλλαγών από τους συμβολαιογράφους έγινε μετά την ολοκλήρωση αυτή και μετά από μακρόχρονη σχεδίαση και με πολλή περίσκεψη για την διασφάλιση της αξιοπιστίας της συναλλαγής, με συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων φορέων, δεν είναι δυνατόν μέσα σε 4 μήνες και χωρίς λεπτομερή σχεδίαση, να γίνει μετάβαση σε ηλεκτρονική διαδικασία διεκπεραίωσης και υπογραφής συμβολαίων, με μοναδικό σκοπό να καλυφθούν με πρόχειρο τρόπο η παθογένεια και οι ελλείψεις του κτηματολογίου στην Ελλάδα. Θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι η καθυστέρηση διεκπεραίωσης των καταχωρίσεων στα Κτηματολογικά Γραφεία δεν οφείλεται στην έγχαρτη ή ηλεκτρονική διαχείριση της συναλλαγής, αλλά στην ίδια την δυσλειτουργία του Κτηματολογίου, καθώς και στη δαιδαλώδη Νομοθεσία, η οποία διέπει τη συναλλαγή».
«Προς πλήρη ενημέρωσή σας και λήψη σχετικών αποφάσεων θα διενεργηθούν ταυτόχρονα σε όλους τους Συμβολαιογραφικούς Συλλόγους της χώρας, γενικές συνελεύσεις, για τον χρόνο και τόπο διενέργειας των οποίων θα ενημερωθείτε άμεσα», καταλήγει η ανακοίνωση.
Ο πρόεδρος της Ένωσης Συμβολαιογράφων Ελλάδας, Γιώργος Ρούσκας, μιλώντας στην ΕΡΤ την Πέμπτη εμφανίστηκε πιο διαλλακτικός σε σχέση με την αρχική ανακοίνωση.
«’Οταν μιλάμε για την μεταβίβαση στην ψηφιοποίση έχουμε τα εξής τρία επίπεδα» σημείωσε ο κ. Ρούσκας.
«Πρώτο είναι η συλλογή των εγγράφων, δεύτερο είναι η υπογραφή του συμβολαίου και το επόμενο είναι η εμπειρία μας από το Ελληνικό Κτηματολόγιο. Χρειάζονται από 8 μήνες έως ένα έτος για την συλλογή των εγγράφων και για την συναλλαγή μας με το Κτηματολόγιο δύο χρόνια για να πάρουμε πιστοποιητικό υποστήριξε. Αυτό που ανακοινώθηκε είναι ότι οι Έλληνες συμβολαιογράφοι λέμε ότι για να έχουμε ψηφιακό συμβόλαιο απαιτείται αλλαγή του δικαιακού μας συστήματος, απαιτούνται άμεσες νομοθετικές ρυθμίσεις.Αφού δεν έχουμε λύσει την προετοιμασία, δεν έχουμε λύσει το Κτηματολόγιο ακούστηκε κάτι για ψηφιακό συμβόλαιο ενώ εμείς δεν έχουμε δει τίποτα. Ακούσαμε ότι το ψηφιακό συμβόλαιο δεν θα γίνεται με τους συμβαλλόμενους στα γραφεία μας αλλά σε κάποια ψηφιακή πλατφόρμα. Υπάρχουν δύο ψηφιακές διαδικασίες. Η μια είναι να υπογράφουμε συμβόλαια εξ αποστάσεως, κάτι που δεν γίνεται ακόμη στην ΕΕ, καθώς απαιτούνται στοιχεία ταυτοποίησης αγοραστών και πωλητών. Όταν έχουμε συμβολαιογραφικό έγγραφο εμφανίζονται όλοι οι συμβαλλόμενοι, οι δικηγόροι τους κι όποιος έχει έννομο συμφέρον. Μέχρι στιγμής στην ΕΕ όλα τα συμβόλαια είναι έγχαρτα. Για την μεταβίβαση ακινήτων απαιτείται ειδική νομοθεσία».
Υπογράμμισε επίσης πώς «εμείς δεν λέμε όχι γενικά στην ψηφιοποίηση αυτή την εφαρμόζουμε εδώ και αρκετά έτη. Θυμηθείτε τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς.Αυτό που λέμε σήμερα είναι ότι χρειαζόμαστε ειδική ηλεκτρονική διαδικασία για την προετοιμασία και την συλλογή των εγγράφων, κάτι που δεν υπάρχει, και την αντίστοιχη για να διορθωθούν οι παθογένειες του Κτηματολόγιου. Επίσης περιμένουμε από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης να μας παρουσιάσει συγκεκριμένο πρόγραμμα για το τι λέμε ψηφιακό συμβόλαιο είπε. Η ψηφιοποίηση μας κάνει περισσότερο δυνατούς και απαραίτητους στην συναλλαγή».
