Καλούμαστε να γίνουμε αρχιτέκτονες του μέλλοντός μας. Τίποτα δεν είναι προδιαγεγραμμένο και πρέπει να βρούμε το θάρρος να το διαμορφώσουμε με τις δικές μας δράσεις». Αυτό σημείωσε η Δρ. Σάλι Γιούρεν εκτελεστική διευθύντρια του Μη Κερδοσκοπικού Οργανισμού, Φόρουμ για το Μέλλον (Chief Executive Officer, Forum for the Future / s.uren@ forumforthefuture.org) που ήταν η κεντρική ομιλήτρια σε σημερινή εκδήλωση του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ) και της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού με θέμα: «The Future of Sustainability in Business».
Η πρόεδρος του ΕΒΕΑ Σοφία Εφραίμογλου στον χαιρετισμό της κατά την έναρξη της εκδήλωσης υπογράμμισε την σημασία της έγκαιρης διερεύνησης και προσαρμογής της επιχειρηματικότητας στις απαιτήσεις των καιρών σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Όπως σημείωσε, μέχρι πριν λίγα χρόνια συζητούσαμε για την ανάπτυξη με προϋποθέσεις ευημερίας αλλά η στόχευση έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια κι έχει αντικατασταθεί από την ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη με όρια, κανόνες και στόχους που περιλαμβάνουν την κοινωνική ευθύνη και την προστασία του περιβάλλοντος.
Η ίδια υπογράμμισε ότι ο κόσμος αλλάζει με απρόβλεπτο ρυθμό εν μέσω γεωπολιτικών εντάσεων, με υψηλές ταχύτητες τεχνολογικής ανάπτυξης και με εμφανή τα σημάδια της κλιματικής αλλαγής, οπότε για τη νέα πραγματικότητα που δημιουργείται δεν είναι λύση η απλή συμμόρφωση. «Οι επιχειρήσεις πρέπει να εντάξουν, ενεργά, στην στρατηγική τους τον βιώσιμο μετασχηματισμό και να σχεδιάσουν την πορεία τους με πιθανά μελλοντικά σενάρια». Πρόκειται, δηλαδή, όπως εξήγησε η ίδια, για μια ρεαλιστική επιλογή που υπερβαίνει τον βραχυπρόθεσμο ορίζοντα σχεδιασμού και αφορά σε δράσεις πέρα και πάνω από τους κανόνες.
Από την πλευρά του και ο ειδικός γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, Ιωάννης Μαστρογεωργίου, υπογράμμισε τη σημασία της καλύτερης προετοιμασίας για το μακροχρόνιο «αποτύπωμα» μίας επιχείρησης καθώς ζούμε σε περιόδους «πολυκρίσεων» και η κανονικότητα δεν είναι αυτή που γνωρίζαμε μέχρι πρότινος αλλά, πλέον, σημασία έχει η ευκολία προσαρμογής στις αλλεπάλληλες κρίσεις.
Η Δρ. Σάλι Γιούρεν αναφέρθηκε αναλυτικά στην ανάγκη μετασχηματισμού του σκοπού μίας επιχείρησης με βάση την επίπτωση στην κοινωνία και στο περιβάλλον. Όπως σημείωσε «υπάρχουν πολλά μέλλοντα. Οι σημερινές αποφάσεις είναι πολύ σημαντικές γιατί είναι αυτές που θα καθορίσουν τι θα συμβεί για όλους μας, γι’ αυτό και είναι σημαντικοί οι στόχοι βιωσιμότητας».
Η ίδια σημείωσε ότι κυριαρχούν οι εξής «μακροτάσεις»:
– Η κλιματική αλλαγή, καθώς αλλάζουν τα δεδομένα με βαθιές επιπτώσεις στο οικοσύστημα. Η απανθρακοποίηση, σε αυτό το πλαίσιο, κρίνεται επιβεβλημένη όχι μόνο για να μειώσουμε τις επιπτώσεις στο περιβάλλον στο μέλλον αλλά και για να υπάρξει μα ταχείς ρυθμούς αποκατάσταση του οικοσυστήματος.
– Η απώλεια βιοποικιλότητας. Το 2022 στο συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών συζητήθηκαν εκτενώς προτάσεις προκειμένου να επανέλθουν τα οικοσυστήματα στην πρότερη κατάστασή τους γιατί αυτό συνεπάγεται υγεία εδάφους με αποκατάσταση της γεωργίας και κατ επέκταση ωφελεί την ποιότητα ζωής.
– Η ανισότητα είναι ο τρίτος στόχος που έχει ανακύψει και αναγάγεται στο σημαντικότερο πρόβλημα καθώς, όπως σημείωσε η ίδια, «υπάρχει ύφεση των δημοκρατικών θεσμών όποτε έχει περισσότερη σημασία από ποτέ». Σε αυτό το πλαίσιο κρίνεται επιβεβλημένος ο διάλογος με την πολιτεία για να αντιμετωπιστούν προβλήματα σχετικά με την απασχόληση, τις αμοιβές, την πρόσβαση στην κοινωνική ασφάλιση και τις συμπράξεις μεταξύ μικροκαλλιεργητών.
– Η σπανιότητα πόρων όπως το νερό αλλά και σημαντικών ορυκτών υλικών, απαραίτητων για την ηλεκτροκίνηση, επίσης είναι ένα θέμα ευαίσθητο. Η διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας από κακοκαιρίες ή γεωπολιτικές εντάσεις οδηγεί στο να υπάρξει έμφαση στην ευελιξία τροφοδοσίας των αγορών με ενίσχυση της τοπικής παραγωγής.
– Η τεχνίτη νοημοσύνη συμβάλει προσφέροντας σημαντικά εργαλεία στην αντιμετώπιση όλων των παραπάνω θεμάτων αλλά ταυτόχρονα πρέπει να είναι προετοιμασμένη η κοινωνία και να ξεκινήσει ένας ευρύς διάλογος διότι μπορεί να γίνονται περισσότερα με τις μηχανές αλλά ενδέχεται να χαθούν και χιλιάδες θέσεις εργασίας.
– Υπάρχουν διαφορετικές προτεραιότητες μεταξύ γενεών καθώς αλλάζουν οι προσδοκίες αλλά και το κόστος των αγαθών και των υπηρεσιών και γενικότερα το κόστος διαβίωσης. Η πρόταση είναι να γίνει μια διευρυμένη συζήτηση για να επενδυθεί μέρος των συνταξιοδοτικών κεφαλαίων στον στόχο της απανθρακοποίησης.
Όπως σημείωσε η Δρ. Σάλι Γιούρεν, είμαστε όλοι μέρος της φύσης και οι επιχειρήσεις και οι άνθρωποι και προσέθεσε:
«Ο άνθρωπος βρίσκεται στη βάση του συστήματος, σε ένα κόσμο που δεν κινούνται όλα γραμμικά αλλά πρόκειται για ένα πολύπλοκο διασυνδεδεμένο σύστημα. Μέχρι στιγμής αντιμετωπίζουμε χωριστά την υγεία από το περιβάλλον, το κλίμα και την τεχνολογία ενώ είναι όλα διασυνδεδεμένα. Το ένα επηρεάζει το άλλο. Αν ασχοληθούμε μεμονωμένα με τη συγκομιδή της γεωργίας θα αυξηθούν οι σοδειές αλλά με ποια επίπτωση στο οικοσύστημα; Πρέπει να αλλάξουμε το σύστημα να τεθούν ευρύτεροι στόχοι για την οικονομία με επωφελές αντίκτυπο για ανθρώπους, επιχειρήσεις και περιβάλλον. Δεν προτείνουμε να ανατρέψουμε τον καπιταλισμό αλλά υπάρχει αντίκτυπο σε όσα κάνουμε. Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε τη βιωσιμότητα. Η νοοτροπία είναι το σημαντικότερο στοιχείο για την αλλαγή όχι να γίνονται όσα επιβάλει η νομοθεσία αλλά να γίνει κατανοητό ότι είναι απαραίτητος ο μετασχηματισμός για ένα βιώσιμο μέλλον. Να βλέπουμε τη γενεσιουργό αιτία και όχι να λαμβάνουμε μέτρα για την κάθε επίπτωση. Καλούμαστε να γίνουμε αρχιτέκτονες του μέλλοντός μας. Τίποτα δεν είναι προδιαγεγραμμένο και πρέπει να βρούμε το θάρρος να το διαμορφώσουμε με τις δικές μας δράσεις».
