Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι μια από τις βασικές παραμέτρους που μετράει ο δείκτης DESI για την πορεία της Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 25η θέση ανάμεσα στις 27 χώρες της Ένωσης, πάνω από Ρουμανία και Βουλγαρία, με βαθμολογία 37,3, ενώ ο μέσος όρος της Ένωσης είναι στο 50,7. Αξίζει να σημειωθεί πως σε σχέση με το 2020, η χώρα μας έχει διατηρήσει την ίδια βαθμολογία.
Ο επιμέρους δείκτης που παρουσιάζει την μεγαλύτερη άνοδο είναι αυτός των γυναικών που ασχολούνται με τις τεχνολογίες πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, ενώ σε ότι αφορά την παράμετρο του ανθρώπινου κεφαλαίου, η Ελλάδα κατατάσσεται 21η μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ, παραμένοντας κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Το ποσοστό των ατόμων που έχουν τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες είναι χαμηλό (51 %). Το ποσοστό των απασχολούμενων ειδικών ΤΠΕ (2,1 % το 2019) παραμένει χαμηλό το 2020 (2 %) σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ (4,3 %).
Ραγδαία αύξηση των γυναικών ειδικών ΤΠΕ
Μεταξύ των ειδικών ΤΠΕ της χώρας, το ποσοστό των γυναικών ειδικών ΤΠΕ παρουσιάζει ραγδαία αύξηση (από 20 % το 2019 σε 27 % το 2020) και είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (19 %), καθιστώντας την Ελλάδα πρωτοπόρο σε αυτόν τον τομέα. Μόνο το 12 % των επιχειρήσεων παρείχαν κατάρτιση ΤΠΕ στο προσωπικό τους το 2020, σε σύγκριση με τον μέσο όρο του 20 % στην ΕΕ.
Η Ελλάδα έθεσε την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων για όλους στον πυρήνα της νέας της στρατηγικής για τον ψηφιακό μετασχηματισμό με στόχο τη διευκόλυνση της χρήσης των δημόσιων υπηρεσιών και τη διασφάλιση της επανειδίκευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού.
Υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες για την υποστήριξη της ανάπτυξης των ψηφιακών δεξιοτήτων του πληθυσμού, όπως η Εθνική Συμμαχία για τις Ψηφιακές Δεξιότητες και την Απασχόληση υπό την αρμοδιότητα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Το 2020 η Εθνική Συμμαχία συγκρότησε τέσσερις ομάδες εργασίας για τα εξής πεδία: i) εκπαίδευση· ii) κατάρτιση· iii) επαγγελματίες ΤΠΕ· και iv) το ευρύ κοινό. Στόχος είναι η συνεργασία δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που αποτελούν μέλη της Εθνικής Συμμαχίας με σκοπό την ανάπτυξη πρωτοβουλιών για βασικές και προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες.
Βήματα Ψηφιακής Εκπαίδευσης
Το 2020 το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης δημιούργησε την Ψηφιακή Ακαδημία Πολιτών , μια δυναμική πλατφόρμα, όπου έχουν συγκεντρωθεί όλα τα διαθέσιμα μαθήματα που παρέχονται από εθνικούς και διεθνείς εκπαιδευτικούς οργανισμούς με σκοπό τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων εκπαιδευομένων όλων των επιπέδων. Περιλαμβάνει περίπου 251 μαθήματα σε 33 θεματικές ενότητες που προσφέρονται από 35 διαφορετικά ιδρύματα και θα ενημερώνεται τακτικά με νέα μαθήματα. Το Υπουργείο σχεδιάζει επίσης να δημιουργήσει εθνικό πλαίσιο ψηφιακών δεξιοτήτων και σύστημα πιστοποίησης, να θεσπίσει εθνικό μητρώο εκπαιδευτικών φορέων στον τομέα των ψηφιακών δεξιοτήτων και να αναπτύξει σχέδιο για τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων όλων των δημόσιων υπαλλήλων και των υπαλλήλων οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης.
Όσον αφορά το εκπαιδευτικό σύστημα, η πανδημία COVID-19 επιτάχυνε τη διαδικασία της ψηφιοποίησης. Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων θέσπισε το 2020 στρατηγική εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης με βάση τρεις πυλώνες: 1) σύγχρονη εκπαίδευση, όπως ζωντανά μαθήματα σε διαδικτυακές πλατφόρμες για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης· 2) παροχή ασύγχρονης εκπαίδευσης, όπως εκπαιδευτικό υλικό σε ιστότοπους και πλατφόρμες για εκπαιδευτικούς και μαθητές όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων· και 3) προγράμματα εκπαιδευτικής τηλεόρασης για μαθητές δημοτικού. Υιοθετήθηκε επίσης σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση, το οποίο περιλαμβάνει την αναθεώρηση των προγραμμάτων σπουδών, την παροχή βασικού πιστοποιητικού για δεξιότητες πληροφορικής για μαθητές 15 ετών και την παροχή πόρων ψηφιακής εκπαίδευσης για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Μια σημαντική εξέλιξη ήταν η χρήση εξειδικευμένης τεχνολογικής στήριξης για την ψηφιακή προσβασιμότητα όσον αφορά παιδιά με ειδικές ανάγκες (π.χ. η μεταγραφή όλων των σχολικών βιβλίων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε κώδικα Μπράιγ). Παράλληλα, μέσω του προγράμματος «Ψηφιακή Μέριμνα», σε κάθε μαθητή, σπουδαστή και φοιτητή η οικογένεια του οποίου πληροί συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια παρέχεται επιταγή αξίας 200 EUR για την αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού (τάμπλετ, λάπτοπ, PC).
Η πλατφόρμα eTwinningείναι πολύ δημοφιλής στην Ελλάδα. Μέχρι στιγμής, έχουν εγγραφεί 9.848 σχολεία, 31.199 εκπαιδευτικοί και 18.512 έργα, ενώ 30 εκπαιδευτικοί από 24 ελληνικά σχολεία κέρδισαν το Ευρωπαϊκό Βραβείο eTwinning για το 20216.
Το 2020 η Ελλάδα συμμετείχε για μια ακόμα φορά ιδιαίτερα ενεργά στην ευρωπαϊκή εβδομάδα προγραμματισμού, με 68.000 συμμετέχοντες σε 1.179 δραστηριότητες, που κατέταξαν την Ελλάδα στις έξι πιο ενεργές χώρες. Επιπλέον, σχεδόν 6 000 μαθητές και πάνω από 1 600 σχολικές ομάδες από όλη την Ελλάδα συμμετείχαν στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Εκπαιδευτικής Ρομποτικής. Για την αντιμετώπιση της έλλειψης ψηφιακών δεξιοτήτων στο εργατικό δυναμικό, έχουν δρομολογηθεί διάφορες πρωτοβουλίες. Η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος, υπό την καθοδήγηση του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας της Ελλάδας, ξεκίνησε δράση για την αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένης πιστοποίησης, για 15 000 δικαιούχους. Άλλες δράσεις κατάρτισης στον τομέα των ΤΠΕ δρομολογήθηκαν από τον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) υπό την καθοδήγηση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με αποδέκτες άνεργους πτυχιούχους πανεπιστημίων και τεχνολογικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
