Τη μεγαλύτερη πρόκληση μεταξύ των υπουργείων που διαχειρίζονται έργα του Ταμείου Ανάκαμψης αντιμετωπίζει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης καθώς μέσα σε λίγους μήνες πρέπει να προκηρύξει διαγωνισμούς εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Παράλληλα, μέσω της εποπτευόμενης Κοινωνία της Πληροφορίας ΑΕ (ΚτΠ ΑΕ) καλείται να υποστηρίξει πλήθος κρατικών φορέων που προωθούν επίσης μεγάλους διαγωνισμούς τεχνολογικού εκσυγχρονισμού μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η ηγεσία του υπουργείου υπό τον Κυριάκο Πιερρακάκη και τα στελέχη έχουν, εκτός από την οργάνωση και την ταχύτητα που επέτρεψε την ανάπτυξη πλήθους ηλεκτρονικών υπηρεσιών μέσα στην πανδημία, και ένα άλλο πλεονέκτημα στην προσπάθεια διαχείρισης κονδυλίων που φτάνουν τα επτά δισεκατομμύρια ευρώ την επόμενη πενταετία – εξαετία. Έχουν σχέδιο! Η Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού, που παρουσιάστηκε πέρυσι, περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια περίπου 450 έργα για να αλλάξει η τεχνολογική υποδομή και η οργάνωση του ελληνικού δημοσίου, από την εκπαίδευση μέχρι την υγεία. Παράλληλα με τη σταδιακή υλοποίηση των έργων αναπτύσσονται και νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες ώστε να εμπλουτίσουν τις περίπου 1.300 που παρέχονται ήδη μέσω της ηλεκτρονικής πύλης gov.gr.
Ήδη έχουν ξεκινήσει οι πρώτοι μεγάλοι διαγωνισμοί, όπως η ψηφιοποίηση εκατοντάδων εκατομμυρίων σελίδων που βρίσκονται σήμερα στα Υποθηκοφυλακεία, ώστε να λειτουργήσει πλήρως το Κτηματολόγιο και να επιταχυνθούν διαδικασίες από τις μεταβιβάσεις ακινήτων μέχρι την αδειοδότηση επενδύσεων. Προχωρά, επίσης, ο διαγωνισμός για το λεγόμενο ERP του δημοσίου που θα επιτρέψει στο υπουργείο Οικονομικών να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο την εκτέλεση του προϋπολογισμού και να παρεμβαίνει εγκαίρως. Προχωρά και η προετοιμασία διαγωνισμών που θα δώσουν τέλος στην ψηφιακή απομόνωση νησιών και αγροτικών περιοχών με την ανάπτυξη δικτύων οπτικών ινών, του δικτύου μικροδορυφόρων, κ.α.
Η Βίβλος του Ψηφιακού Μετασχηματισμού
Στις κατευθυντήριες αρχές της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού προβλέπεται, για παράδειγμα, πως το ελληνικό κράτος θα πρέπει σταδιακά να εισάγει και να καθιερώσει την παροχή υπηρεσιών μέσω ψηφιακών καναλιών ως την κατεξοχήν προτιμώμενη επιλογή για κάθε αλληλεπίδραση του κράτους με τους πολίτες, χωρίς βέβαια να αποκλείει λοιπούς διαύλους επικοινωνίας για πολίτες που δεν διαθέτουν πρόσβαση σε ψηφιακά κανάλια ή που επιθυμούν να επικοινωνούν με τους φορείς του Δημοσίου με φυσικό τρόπο». Επίσης, «το σύνολο των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων απέναντι στη διοίκηση, τα επιμελητήρια, τα ασφαλιστικά ταμεία και εν γένει το Δημόσιο, θα πρέπει να πραγματοποιείται ψηφιακά με το ελάχιστο δυνατό φόρτο για τις επιχειρήσεις».
Ο πολίτης σταματά να προσκομίζει έγγραφα που τον αφορούν, τα οποία παράγονται από πληροφοριακά συστήματα φορέων του ελληνικού δημοσίου». Επιπλέον, με βάση την αρχή «μόνον άπαξ», οι πολίτες και οι επιχειρήσεις πρέπει να υποβάλουν «μόνο μία φορά» τις απαιτούμενες πληροφορίες κατά την αλληλεπίδρασή τους με το Δημόσιο. Έτσι, «απαλλάσσονται από την ανάγκη παροχής εκ νέου πληροφοριών ήδη γνωστών στη Δημόσια Διοίκηση». Περιλαμβάνεται, επίσης, και η απαίτηση για την ανάπτυξη συστημάτων από το δημόσιο που θα καλύπτουν συγκεκριμένες προδιαγραφές διαλειτουργικότητας.
Στον πυρήνα του σχεδιασμού του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι η ενιαία ψηφιακή πύλη gov.gr μέσω της οποίας παρέχονται οι υπηρεσίες προς τους πολίτες, με τη διασύνδεση των βασικών μητρώων (ταυτότητες, Εθνικό Κτηματολόγιο, ΓΕΜΗ, κ.α.), αλλά και περίπου 250 άλλων μητρώων που λειτουργούν σήμερα στη χώρα. Οι δύο βασικοί πυλώνες του gov.gr είναι το Κέντρο Ταυτοποίησης και το Κέντρο Ειδοποιήσεων. Το τελευταίο «παρέχει τις απαραίτητες λειτουργίες, ώστε υπηρεσίες και φορείς του κράτους να μπορούν να ενημερώνουν τους πολίτες για θέματα που τους αφορούν, εφόσον έχουν εγγραφεί στην συγκεκριμένη ψηφιακή υπηρεσία». Ενδεικτικά, αφορά «υποχρεώσεις του πολίτη προς το κράτος, ενημερώσεις για την πορεία αιτημάτων του πολίτη, προσωποποιημένες ενημερώσεις (π.χ., προγραμμάτων προληπτικής ιατρικής, εμβολιασμών), και μηνύματα γενικότερου ενδιαφέροντος, όπως για παράδειγμα οδηγίες για καιρικά φαινόμενα και ανακοινώσεις έναρξης νέων ψηφιακών υπηρεσιών».
Η ψηφιακή πύλη gov.gr «πατάει» πάνω σε σειρά οριζόντιων έργων, που καλύπτουν πλήθος τομέων του δημοσίου όπως τα σύστημα Taxis και τελωνείων, το σύστημα του ΕΦΚΑ, ο φάκελος υγείας ασθενούς και η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, το κτηματολόγιο, ο ψηφιακός χάρτης, το κεντρικό σύστημα παρακολούθησης του προϋπολογισμού, κ.α. «Πατάει» επίσης σε εκατοντάδες κάθετα έργα, σε τομείς που ξεκινούν από τις «έξυπνες πόλεις» (περιγράφεται αναλυτικά το σχέδιο με περίπου 15 έργα και πρωτοβουλίες) και φτάνουν μέχρι την υγεία, τις μεταφορές και τον πολιτισμό.
Παράλληλα με τα έργα ανάπτυξης των πληροφοριακών συστημάτων και των τηλεπικοινωνιακών υποδομών, στην κυβέρνηση επιχειρούν να αξιοποιήσουν επενδύσεις σε data centers, όπως αυτές που δρομολογούν οι αμερικανικές Microsoft και Digital Realty, ώστε να μετατραπεί η χώρα μας σε σημαντικό κόμβο ανταλλαγής κίνησης δεδομένων σε περιφερειακό επίπεδο. Θετικές ενδείξεις υπάρχουν και σε σχέση με το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών να συμμετάσχουν στην ανάπτυξη των απαραίτητων δικτύων οπτικών ινών στη χώρα μας.
«Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι το Σχέδιο Μάρσαλ της εποχής μας» έχει δηλώσει ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Το 2022 θα είναι η χρονιά που θα προχωρήσουν τα περισσότερα από τα έργα και τις άλλες πρωτοβουλίες που έχουν ενταχθεί σε αυτό.