Με εγκύκλιο του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), Γιώργου Πιτσιλή, ξεκαθαρίζει το τοπίο γύρω από την έκδοση της βεβαίωσης οφειλής για όσους θέλουν να μεταβιβάσουν ακίνητο ή να εισπράξουν χρήματα αλλά δεν μπορούν να λάβουν φορολογική ενημερότητα.
Η διαδικασία, μάλιστα, θα γίνεται πλέον αποκλειστικά ψηφιακά σε πλατφόρμα της ΑΑΔΕ με ελάχιστες κινήσεις από τον φορολογούμενο, ακόμα και αν έχει ληξιπρόθεσμα ή αρύθμιστα χρέη και δεν μπορεί εκδώσει φορολογική ενημερότητα.
Συγκεκριμένα:
- Η βεβαίωση οφειλής εκδίδεται ψηφιακά για είσπραξη χρημάτων ή για μεταβίβαση ακινήτου κατόπιν υποβολής της αίτησης για χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων ή μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία με τίμημα από τον οφειλέτη δικαιούχο της πληρωμής ή τον μεταβιβάζοντα το ακίνητο ή το εμπράγματο δικαίωμα.
- Ο οφειλέτης κατά τη διαδικασία υποβολής της ανωτέρω αίτησης ενημερώνεται για τους λόγους απόρριψης έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις (όπως ύπαρξη συνολικών ληξιπρόθεσμων βασικών οφειλών άνω των τριάντα (30) ευρώ, μη τακτοποιημένων κατά νόμιμο τρόπο) και συναινεί στη διερεύνηση της δυνατότητας έκδοσης της βεβαίωσης οφειλής. Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης της βεβαίωσης οφειλής ψηφιακά, ενημερώνεται ο αιτών για τον λόγο απόρριψης μέσω της εφαρμογής «Αποδεικτικό ενημερότητας – Οι Αιτήσεις μου» της ψηφιακής πύλης «myAADE».
- Σε περίπτωση που δεν είναι εφικτό να χορηγηθεί η βεβαίωση οφειλής ψηφιακά, τότε αυτή χορηγείται και υπογράφεται κατ’ εξουσιοδότηση του Διοικητή της ΑΑΔΕ από τον Προϊστάμενο οποιασδήποτε Δ.Ο.Υ. ή Τελωνείου ή Κέντρου Βεβαίωσης και Είσπραξης (ΚΕΒΕΙΣ) ή του Κέντρου Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων (ΚΕΜΕΕΠ) ή του Κέντρου Ελέγχου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου (ΚΕΦΟΜΕΠ) ή της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης (ΕΜΕΙΣ), όταν εκδίδεται για είσπραξη χρημάτων ή από τον αρμόδιο Προϊστάμενο για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας, όταν εκδίδεται για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού. Σε περίπτωση αρμοδιότητας περισσότερων της μίας υπηρεσιών ως προς τη χορήγησή της, η βεβαίωση οφειλής υπογράφεται από τον Προϊστάμενο μίας εξ αυτών κατόπιν συνεννόησης με τους υπόλοιπους.
- Η βεβαίωση οφειλής μπορεί να ζητηθεί και από την υπηρεσία ή τον φορέα που διενεργεί την εκκαθάριση ή την πληρωμή της απαίτησης για την είσπραξη της οποίας απαιτείται η κατάθεση αποδεικτικού ενημερότητας, το οποίο δεν έχει προσκομισθεί από τον ίδιο τον οφειλέτη ή από τον συμβολαιογράφο που συντάσσει το συμβόλαιο της μεταβίβασης ακινήτου ή της σύστασης του εμπράγματου δικαιώματος.
- Η βεβαίωση οφειλής δύναται να εκδοθεί και οίκοθεν από τον αρμόδιο Προϊστάμενο για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας, στην περίπτωση που εντοπιστεί απαίτηση του οφειλέτη για την είσπραξη της οποίας απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας, όταν αυτό δεν δύναται να εκδοθεί βάσει των ισχυουσών διατάξεων.
Ποιες οι προϋποθέσεις για την έκδοση οφειλής
Η εγκύκλιος της ΑΑΔΕ αποσαφηνίζει και τις περιπτώσεις εκείνες όπου μπορεί να εκδοθεί μία βεβαίωση οφειλής. Αναλυτικά, όταν:
1. υφίστανται βεβαιωμένες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση, για τις οποίες ο οφειλέτης έχει ευθύνη καταβολής σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις και οι οποίες αναγράφονται επί αυτής.
2. δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και ειδικότερα:
- στην περίπτωση αίτησης χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων, όταν δεν πληρούται τουλάχιστον μία από τις προϋποθέσεις χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας.
- στην περίπτωση αίτησης χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία με τίμημα, όταν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας αποκλειστικά και μόνο λόγω των βεβαιωμένων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση, ήτοι όταν ο οφειλέτης για τον οποίο εκδίδεται η βεβαίωση οφειλής έχει συνολικές ληξιπρόθεσμες βασικές οφειλές άνω των τριάντα (30) ευρώ βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση μη τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο (με ρύθμιση τμηματικής καταβολής, ή με αναστολή είσπραξης) ή όταν, κατά την εξέταση των όρων χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας, το ποσό της παρακράτησης, όπως προκύπτει υπολογιζόμενο επί της αντικειμενικής αξίας, υπερβαίνει το τίμημα.
3. Τα έντυπα της βεβαίωσης οφειλής στην περίπτωση μη ψηφιακής έκδοσης αυτής φέρουν ετήσια και ανά εκδούσα υπηρεσία Φορολογικής Διοίκησης αρίθμηση. Στην περίπτωση ψηφιακής έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής, αυτά φέρουν ενιαία και συνεχή αρίθμηση.
4. Στη βεβαίωση οφειλής αναγράφονται, μεταξύ άλλων, υποχρεωτικά:
- Εάν η βεβαίωση εκδίδεται για μεταβίβαση ακινήτου, η επωνυμία ή το ονοματεπώνυμο του φορέα που θα κατατεθεί, ο/οι ΑΤΑΚ ή τα περιγραφικά στοιχεία του ακινήτου το οποίο θα μεταβιβαστεί ή επί του οποίου θα συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα, κατά περίπτωση σύμφωνα με το άρθρο 7 της ΚΥΑ Α.1162/2023, η αντικειμενική αξία του ακινήτου ή του εμπράγματου δικαιώματος, το τίμημα και οι όροι παρακράτησης και απόδοσης.
- Εάν η βεβαίωση εκδίδεται για είσπραξη χρημάτων, η επωνυμία του φορέα στον οποίο θα κατατεθεί, τα στοιχεία του τίτλου πληρωμής με τον ΜΑΡΚ ή το πλήθος αυτών εάν τα στοιχεία τίτλου πληρωμής με τον ΜΑΡΚ είναι άνω των πέντε (5), ή ελλείψει του ΜΑΡΚ, οποιοδήποτε στοιχείο ταυτοποιεί τη συγκεκριμένη πληρωμή, καθώς και το ποσό της είσπραξης.
- Ο κατά περίπτωση μοναδικός κωδικός πληρωμής (Ταυτότητα Βεβαίωσης Οφειλής -Τ.Β.Ο.) σύμφωνα με τον οποίο ο υπόχρεος θα αποδώσει το παρακρατούμενο ποσό στους φορείς είσπραξης, υπέρ της Φορολογικής Διοίκησης, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Για τις τελωνειακές οφειλές, σε περίπτωση μη δυνατότητας αναγραφής του μοναδικού κωδικού πληρωμής, αναγράφεται ο Κύριος Αριθμός Αναφοράς (ΜΈ.Ν.) του τελωνειακού παραστατικού (τίτλου) βεβαίωσης της τελωνειακής οφειλής.
- Το σύνολο των βεβαιωμένων (ατομικών, συνυποχρέωσης και συνυπευθυνότητας) ληξιπρόθεσμων και μη, ρυθμισμένων και μη στη Φορολογική Διοίκηση οφειλών, για τις οποίες έχει ευθύνη καταβολής σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις ο οφειλέτης (φυσικό ή νομικό πρόσωπο/νομική οντότητα/ομάδα περιουσίας) για τον οποίο εκδίδεται η βεβαίωση οφειλής.
- Εάν η βεβαίωση οφειλής εκδίδεται για είσπραξη χρημάτων, στο ανωτέρω σύνολο οφειλών συμπεριλαμβάνονται οι συνολικές βεβαιωμένες οφειλές σε αναστολή είσπραξης, ανεξαρτήτως ύψους αυτών, εάν είναι ληξιπρόθεσμες ή μη ή εάν έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής.
- Εάν η βεβαίωση οφειλής εκδίδεται για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού εξ επαχθούς αιτίας, στο ανωτέρω σύνολο οφειλών συμπεριλαμβάνονται οι συνολικές βεβαιωμένες οφειλές οι οποίες τελούν σε αναστολή είσπραξης, ανεξαρτήτως εάν έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, εφόσον είναι ληξιπρόθεσμες και η βασική ληξιπρόθεσμη οφειλή υπερβαίνει τις πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ. Κατόπιν επιλογής του οφειλέτη συμπεριλαμβάνονται και οι μη ληξιπρόθεσμες οφειλές σε αναστολή είσπραξης ανεξαρτήτως ύψους ή οι ληξιπρόθεσμες οφειλές σε αναστολή είσπραξης με βασική οφειλή μικρότερη των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ.
- Κατόπιν επιλογής του οφειλέτη συμπεριλαμβάνονται στο ανωτέρω σύνολο οφειλών, ανεξαρτήτως αιτίας έκδοσης της βεβαίωσης οφειλής, οι μη ληξιπρόθεσμες οφειλές που προκύπτουν από την επιστροφή της ενίσχυσης της επιστρεπτέας προκαταβολής.
5. Εάν από το ποσό του τιμήματος που αποδίδεται στη Φορολογική Διοίκηση δεν εξοφλούνται πλήρως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης, ανεξαρτήτως εάν αυτές έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, για τη χορήγηση βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία, απαιτείται έγκριση από τον αρμόδιο Προϊστάμενο για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας.
6. Στην περίπτωση που το τίμημα υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται επ’ αυτού, χωρίς να εξοφλείται το σύνολο των οφειλών που περιλαμβάνονται υποχρεωτικά στη βεβαίωση οφειλής, απαιτείται ως προϋπόθεση για τη χορήγηση της βεβαίωσης οφειλής διασφάλιση της είσπραξης των εναπομενουσών οφειλών που αντιστοιχούν στη διαφορά μεταξύ της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται επ’ αυτού και του τιμήματος.
