Από ήπιες και λελογισμένες έως λίαν γενναιόδωρες αυξήσεις για τον κατώτατο μισθό που φτάνουν έως 6% – 7% προτείνουν οι επιστημονικοί και εργοδοτικοί φορείς προς το υπουργείο Εργασίας. Ωστόσο δεν αποκλείεται κάποιες εκθέσεις να επικαιροποιηθούν έως τις 15 Μαρτίου που θα λάβει χώρα η προφορική διαβούλευση των κοινωνικών εταίρων, καθώς οι ρυθμοί ανάπτυξης αναμένεται να συγκρατηθούν εξαιτίας των επιπτώσεων της πολεμικής σύρραξης στην οικονομία.
Η τελική εισήγηση του υπουργού Εργασίας προς το υπουργικό συμβούλιο για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού υπαλλήλων και του κατώτατου ημερομισθίου των εργατοτεχνιτών θα γίνει εντός του τελευταίου δεκαπενθημέρου του Απριλίου 2022, προκειμένου ο νέος μισθός να ισχύσει από την 1/5/2022.
Οι προτάσεις των φορέων
Ο ΙΟΒΕ στην έκθεσή τους τονίζει ότι, το τρέχον επίπεδο του κατώτατου μισθού υπολείπεται πρόσφατων τάσεων σε παραγωγικότητα και πληθωρισμό, με αποτέλεσμα να υπάρχει περιθώριο για ήπια αύξηση σε ονομαστικό επίπεδο. Το ΙΟΒΕ συνιστά ωστόσο η αύξηση του κατώτατου μισθού βραχυχρόνια να είναι συνετή και προσεκτικά μελετημένη, ώστε να μην αποτελέσει παράγοντα ενίσχυσης επίμονων πληθωριστικών πιέσεων εγχωρίως. Η ήπια αύξηση θα μπορούσε να συνδυαστεί με μείωση των εισφορών αλλά και στοχευμένη επιδότηση των νοικοκυριών.
Ειδικότερα, η έκθεση αναφέρει ότι οι νέοι κλυδωνισμοί λόγω της διεθνούς ενεργειακής κρίσης και ισχυρής γεωπολιτικής αστάθειας, των πληθωριστικών πιέσεων και της υψηλής αβεβαιότητας που αναμένεται πως θα ασκήσουν πιέσεις στην αγοραστική δύναμη και το επίπεδο διαβίωσης των νοικοκυριών καθιστούν απαραίτητη την παράλληλη παροχή στήριξης μέσα από στοχευμένα μέτρα πολιτικής προς τα πλέον ευάλωτα νοικοκυριά.
Μια αύξηση του επιπέδου του κατώτατου μισθού ταχύτερη από αυτήν της παραγωγικότητας εγκυμονεί κινδύνους για τις προοπτικές μακροχρόνιας και βιώσιμης ανάπτυξης της χώρας. Γι’ αυτό κρίνεται σκόπιμο να δοθεί προτεραιότητα αξιοποίησης ενδεχόμενου δημοσιονομικού χώρου στη μείωση του μη μισθολογικού κόστους, ειδικά σε σχέση με τη φορολογία της εργασίας και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, με μέτρα μόνιμης διάρκειας. Αυτό θα έχει άμεσα θετικές συνέπειες στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, βελτιώνοντας τη σχετική αγοραστική δύναμη των χαμηλόμισθων εισοδηματικών κλιμακίων. Για το θέμα της μείωσης των εισφορών το ΙΟΒΕ παρουσιάζει εναλλακτικά σενάρια, τα οποία περιλαμβάνουν συνδυασμούς αύξησης κατώτατου μισθού και μείωσης εισφορών εργαζομένου οι οποίοι μπορούν να αποδώσουν έως και 10% αύξηση στις καθαρές αποδοχές των χαμηλόμισθων.
Για παράδειγμα, αν ο μισθός αυξηθεί συνολικά κατά 6% στα 702,8 ευρώ και μειωθεί η εισφορά κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες, ο καθαρός μισθός θα είναι 618 ευρώ και θα καταγράφει αύξηση 10%
Το ΙΟΒΕ επανέρχεται στο θέμα της κατάργησης των τριετιών, παρότι το ΣτΕ δεν έκανε δεκτή την προσφυγή του ΣΕΒ. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση: «Ως προς τη δομή του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου, διαφαίνεται ότι ο απλοποιημένος ορισμός του ως μία “μοναδική αξία” αποτελεί τη συνηθέστερη ευρωπαϊκή πρακτική. Περαιτέρω προσαυξήσεις σε σχέση με προϋπηρεσία ή προσόντα και λοιπές μισθολογικές και μη μισθολογικές ρήτρες δύνανται να συμφωνούνται διμερώς μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών σε συλλογικές συμβάσεις εργασίας σε εθνικό, κλαδικό ή επιχειρησιακό επίπεδο».
ΚΕΠΕ: Αν η αύξηση είναι υπερβολικά μεγάλη, θα επιβαρύνει περισσότερο τις μικρές επιχειρήσεις
Το ΚΕΠΕ αναφέρει πως «η αύξηση δεν θα πρέπει να είναι υπερβολικά μεγάλη, καθώς κάτι τέτοιο εκτιμάται ότι θα επιβαρύνει περισσότερο τις μικρές επιχειρήσεις, καθώς και τις επιχειρήσεις σε συγκεκριμένους κλάδους. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι ο κατώτατος μισθός συναντιέται και σε κλάδους που είναι ανοιχτοί στο διεθνή ανταγωνισμό, οι όποιες προσαρμογές του πρέπει να είναι λελογισμένες και να λαμβάνουν υπόψη την εξέλιξη της παραγωγικότητας της εργασίας στους συγκεκριμένους κλάδους. Ακόμη, θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν τόσο η αύξηση του 2% που ισχύει από την αρχή του έτους όσο και οι πρόσφατες και μελλοντικές φορολογικές και ασφαλιστικές ελαφρύνσεις μισθωτών και των επιχειρήσεων».
ΤτΕ: Αύξηση μέσα σε ένα εύρος μεταξύ 2,7% και 3,4%
Σε αυτό το πλαίσιο και δεδομένων των σημαντικών πληθωριστικών πιέσεων που προβλέπονται για το 2022, επισημαίνει η ΤτΕ, κρίνεται ότι υπάρχει περιθώριο για μια λελογισμένη αύξηση των κατώτατων μισθών και ημερομισθίων μέσα σε ένα εύρος μεταξύ 2,7% και 3,4% από την 1η Μαΐου 2022, η οποία, σε συνδυασμό με την αύξηση κατά 2% από την 1η Ιανουαρίου 2022, θα οδηγήσει σε μέση αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 3,8-4,3% το 2022 και κατά 0,9-1,1% το 2023.
ΕΙΕΑΔ: Να φτάσει στα 709,4 ευρώ
Τη μεγαλύτερη αύξηση προτείνει το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΕΑΔ), που αναφέρει πως «το άθροισμα της ενδεδειγμένης προσαρμογής του κατώτατου μισθού για το 2022 είναι, λόγω πληθωρισμού (6,2%) και λόγω μεριδίου του ΑΕΠ (2,8%), 9%. Με δεδομένο ότι ο κατώτατος μισθός έχει ήδη αυξηθεί κατά 2% από την 1.1.2022, προτείνεται ο κατώτατος μισθός να αυξηθεί (περαιτέρω) κατά 7% ή κατά 46,4€, φθάνοντας στα 709,4€».
ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ: Ο πληθωρισμός να παίξει ρόλο
Γενναιόδωρη αύξηση στον κατώτατο μισθό προτείνει το Ινστιτούτο της ΕΣΕΕ, με το σκεπτικό ότι το επιπλέον διαθέσιμο εισόδημα θα κατευθυνθεί στην κατανάλωση. Όπως, αναφέρει «πρέπει να υπάρξει σημαντική αύξηση του κατώτατου μισθού και το ποσοστό του πληθωρισμού θα πρέπει να αποτελέσει βασικό προσδιοριστικό παράγοντα της διαμόρφωσης».
«Έχει πιεστεί η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών», επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Γιώργος Καρανίκας, «εξαιτίας της ακρίβειας και του πληθωρισμού. Η αύξηση του μισθού θα επιστρέψει σε εμάς, στο λιανεμπόριο. Η επιβάρυνση του μισθολογικού κόστους στον κλάδο μας δεν είναι μεγάλη, αν σκεφτεί κανείς ότι τα εμπορικά καταστήματα απασχολούν προσωπικό έως τέσσερα άτομα. Η μεγαλύτερη επιβάρυνση προέρχεται από το ενεργειακό κόστος και τα ενοίκια».
ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ: Αύξηση του κατώτατου μισθού στα επίπεδα του πληθωρισμού
Λογική αύξηση θα προτείνει το ινστιτούτο της ΓΣΕΒΕΕ, σε συνδυασμό με μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Όπως αναφέρει η έκθεση, «ο πληθωρισμός που παρατηρείται τους τελευταίους μήνες έχει διαμορφώσει ένα υψηλότερο επίπεδο τιμών που εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί, απομειώνοντας περαιτέρω τα εισοδήματα. Ως εκ τούτου μια αύξηση του κατώτατου μισθού στα επίπεδα του πληθωρισμού είναι αναγκαία ως μέτρο καταπολέμησης της φτώχειας. Κάτι που δεν συνιστά πραγματική αύξηση του κατώτατου μισθού».
ΙΝΣΕΤΕ: Αύξηση σε σχέση με τις προσδοκίες για την ανάπτυξη
Το ΙΝΣΕΤΕ αναφέρει πως «οι πολύ καλές προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας και το 2022, μετά τη σημαντική ανάκαμψή της το 2021, δικαιολογούν μια επιπρόσθετη αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 3,0% έως 4,0% το 2022 (συνολικά 5,0% έως 6,0%). Υπό την προϋπόθεση ότι η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά το τρέχον έτος θα κυμανθεί μεταξύ 4,9% και 5,7%, η αύξηση του κατώτατου μισθού συνολικά κατά 5% ως 6% θα επιφέρει ενδεχομένως μια μικρή επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας κατά 0,5%-0,6%, αλλά η διεθνής ανταγωνιστικότητα της χώρας το 2022 θα είναι βελτιωμένη κατά 2,33% έως 2,42% έναντι του 2018. Αν οι προσδοκίες για την ανάπτυξη το 2022 επιδεινωθούν, τότε η αύξηση του κατώτατου μισθού το 2022 θα πρέπει να είναι χαμηλότερη. Η επιλογή μιας αύξησης του κατώτατου μισθού πέραν του 5%-6% συνολικά για το 2022, είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσει σε μια επιδείνωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας, εξαλείφοντας πλήρως τη βελτίωση που έχει επιτευχθεί την τελευταία τριετία».
ΙΝΕ-ΓΣΕΕ: Κατώτατος στα 751 ευρώ
Άμεση αύξηση του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ ανά μήνα προτείνει, σύμφωνα με την πάγια θέση της, η ΓΣΕΕ, καθώς και την επαναφορά των διαπραγματεύσεων της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.
