Το Εθνικό Πρόγραμμα Πολιτικής Προστασίας «ΑΙΓΙΣ», το οποίο είναι μεγαλύτερο πρόγραμμα που έχει σχεδιαστεί ποτέ για την ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας στη χώρα μας, με χρηματοδότηση 1,7 δισ. ευρώ, παρουσίασε στην Επιτροπή Περιφερειών ο αρμόδιος υπουργός Χρήστος Στυλιανίδης χαρακτηρίζοντάς το ως την αληθινή ευκαιρία της Ελλάδας να αναβαθμίσει την πολιτική προστασία της ,ενισχύοντας παράλληλα την ανθεκτικότητα της στην κλιματική κρίση.
Δεδομένου ότι το πρόγραμμα θα εξασφαλίσει τα αναγκαία μέσα, την τεχνολογική και εν γένει υλικοτεχνική υποδομή και τον επιχειρησιακό εξοπλισμό, πρόκειται για ευκαιρία και ταυτοχρόνως πρόκληση τιτάνιου μεγέθους «αν αναλογιστούμε τις γνωστές ελληνικές μυλόπετρες της γραφειοκρατίας» όπως είπε ο κ. Στυλιανίδης και έθεσε ως προϋπόθεση ώστε να υπάρξει αποτέλεσμα το να κινηθούν όλα αλλιώς και με ταχύτητες πρωτόγνωρες.
Προς τούτο έδωσε ένα πρακτικό παράδειγμα σύμφωνα με το οποίο έχει παρατηρηθεί επιστημονικά και έχει γίνει άμεση σύνδεση μεταξύ του χρόνου απόκρισης της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και της επιτυχούς κατάσβεσης μιας πυρκαγιάς, δηλαδή όσο πλησιέστερα στην απαρχή του γεγονότος γίνει εφικτή η παρέμβαση, τόσο ευκολότερα γίνεται και η κατάσβεση. «Αν λοιπόν, μέσω των σύγχρονων αυτών συστημάτων κατορθώσουμε να μειώσουμε τους χρόνους στους απολύτως ελάχιστους, π.χ. στα 5 με 10 λεπτά από την αναγγελία, τότε ένα μεγάλο μέρος των πυρκαγιών, κάποιοι μιλούν για το 70-75% θα μπορούν να ελέγχονται σε ελάχιστο χρόνο» εξήγησε.
Επίσης, ο κ. Στυλιανίδης ανέφερε ότι η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία δεν έχει μετεωρολογικό ραντάρ και αναρωτήθηκε: «Είναι δυνατόν αυτό στον 21ο αιώνα; Μετά, πώς απαιτούμε λεπτομερείς και ακριβείς προβλέψεις, π.χ. για τον όγκο του χιονιού που θα πέσει;». «Αυτά τώρα πρέπει να διορθωθούν», είπε και προσέθεσε πως δεν αρκούν μόνο τα μέσα αυτά, πυλώνας του όλου συστήματος ήταν και παραμένει η Πυροσβεστική Υπηρεσία, με το ανθρώπινο δυναμικό και την εμπειρία της.
«Αυτό, όμως, που ενίοτε επιτυγχάνουν με το περίσσευμα του ηρωισμού τους, δεν είναι δυνατόν να το ζητούμε συνέχεια. Όσο και να είναι αξιοθαύμαστος, δεν πρέπει να είναι ο κύριος τρόπος πάνω στον οποίο θα βασιζόμαστε ως κράτος και οργανωμένη πολιτεία. Όπως λέω, η σωστή πολιτική Πολιτικής Προστασίας, δεν γίνεται με γιουρούσια», ανέφερε χαρακτηριστικά και προσέθεσε πως η κύρια οδός είναι ο σύγχρονος εξοπλισμός, οι άρτιες και μεθοδικές διαδικασίες, οι αυτοματοποιημένες και συντονισμένες αντιδράσεις, το σύστημα γενικά, το οποίο τώρα οικοδομούμε.
Ο σχεδιασμός
Ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, ενημέρωσε ότι στο επίκεντρο του σχεδιασμού είναι η δημιουργία ενός σύγχρονου και τεχνολογικά αναβαθμισμένου, πραγματικού Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων και εξήγησε ότι εκεί, σε πραγματικό χρόνο, θα υπάρχει πλήρης εικόνα της χώρας, μέσω κατάλληλων συστημάτων παρακολούθησης και προειδοποίησης, ειδικών ανιχνευτών κλπ (drones, early warning systems κλπ) και θα αναλύονται δεδομένα σε συνεχή βάση, για κάθε είδους δυνητικό κίνδυνο.
Το Κέντρο αυτό, οργανωμένο σε μια πυραμιδική μορφή, με σαφείς αρμοδιότητες και ιεραρχία, θα υποστηρίζεται πλήρως από μία εθνική βάση δεδομένων, που θα διαθέτει όλα τα αναγκαία στοιχεία και πληροφορίες, τις οποίες θα αναλύει ειδικό επιστημονικό προσωπικό ποικίλων ειδικοτήτων, με σκοπό τη διαρκή τροφοδότηση και υποβοήθηση των πολιτικών αποφάσεων. Στη θέση του επιχειρησιακά υπεύθυνου, θα βρίσκεται μόνον ένας άνθρωπος, ένστολος κατά προτίμηση, ο ιεραρχικά αρμόδιος να παίρνει όλες τις κρίσιμες αποφάσεις την ώρα της μάχης, σε συνεννόηση με την πολιτική ηγεσία.
Παραθέτοντας τις λεπτομέρειες του σχεδιασμού αυτού -εκτός από την ενίσχυση του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, μέσω του ΑΙΓΙΣ με σύγχρονα μέσα και ευφυή συστήματα πρόληψης για επεξεργασία και παρακολούθηση κρίσιμων δεδομένων- μίλησε περαιτέρω για:
– Την αναβάθμιση του συστήματος 112, που θα δίνει τη δυνατότητα αφενός άμεσης αποστολής προειδοποιητικών μηνυμάτων προς τους πολίτες με παροχή συγκεκριμένων οδηγιών αυτοπροστασίας από κινδύνους/φυσικές καταστροφές και αφετέρου θα παρέχει στις Αρχές δυνατότητα γεωεντοπισμού του καλούντος, ώστε να διασφαλίζεται άμεση παροχή βοήθειας από τις κατά περίπτωση αρμόδιες υπηρεσίες (Πυροσβεστικό Σώμα, ΕΛΑΣ, ΕΚΑΒ).
– Τη διασφάλιση του πιο έγκαιρου και αξιόπιστου συντονισμού για αποτελεσματική διαχείριση κάθε κινδύνου ή καταστροφής με νέα εναέρια κέντρα διοίκησης και συντονισμού, κινητά κέντρα επιχειρήσεων και σύγχρονα συστήματα επικοινωνιών.
– Την ιδιαίτερη έμφαση που θα δοθεί σε εκπαιδευτικά προγράμματα του προσωπικού και σε ενέργειες ευαισθητοποίησης πολιτών και δράσεις δημοσιότητας όπως πρότυπα εκπαιδευτικά προγράμματα, σύσταση Εθνικής Σχολής Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, που περιλαμβάνει την Ακαδημία Πολιτικής Προστασίας (με εκπαιδευτικά προγράμματα για εθελοντές, στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης και των ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, αλλά και πολίτες), την Πυροσβεστική Ακαδημία (σε Κηφισιά και Πτολεμαΐδα), καθώς και πρότυπο Κέντρο Ειδικών Εκπαιδεύσεων (Εκπαίδευσης Διασώσεων Τροχαίων, Πυροσβεστικού Λαβυρίνθου, Αντλήσεων κ.α.).
Επίσης προωθείται η υλοποίηση 13 Περιφερειακών Επιχειρησιακών Κέντρων Πολιτικής Προστασίας που θα βρίσκονται σε διαρκή επαφή με το Εθνικό Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων και μέσω αυτής της δομής θα επιλυθεί το θέμα του κατάλληλου συντονισμού κάθε αναγκαίας επιχείρησης.
Ειδικά για τη συγκεκριμένη δράση, ο κ. Στυλιανίδης ενημέρωσε ότι Κέντρα αυτά θα “κουμπώνουν” με τα οργανωμένα συστήματα Πολιτικής Προστασίας των ΟΤΑ οπότε «εκεί επιτέλους η Τοπική Αυτοδιοίκηση και το Κεντρικό Κράτος, θα γίνονται ένα».
Εξάλλου ο κ. Στυλιανίδης προανήγγειλε την έναρξη εθνικού διαλόγου για την χάραξη Εθνικής Στρατηγικής για την Κλιματική Κρίση και την Πολιτική Προστασία και της συνεργασίας με την επιστημονική Κοινότητα για την πρόληψη για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών ώστε να προωθείται η διασύνδεση με τα εγχώρια, ενωσιακά και διεθνή ερευνητικά ιδρύματα και πανεπιστήμια για την ανάπτυξη προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας σε θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης καταστροφών αλλά και την αξιοποίηση της υφιστάμενης εθνικής κουλτούρας εθελοντισμού και την συστηματική οργάνωση και διαχείριση του εθελοντισμού.
Ο κ. Στυλιανίδης, αφού αναφέρθηκε σε μια σειρά πρωτοβουλιών με στόχο την αποτελεσματική δασοπυρόσβεση, ενημέρωσε ότι επιλύθηκε το ζήτημα του χρέους (των 8.457.481,64 ευρώ από το 2011 έως το 2016) προς την NSPA, την αρμόδια Υπηρεσία του ΝΑΤΟ, μέσω της οποίας εξασφαλίζει η χώρα την ενοικίαση των αναγκαίων πτητικών μέσων για την αντιπυρική προστασία. «Πιστέψτε με, δεν θα ήταν καθόλου ευχάριστο, να κυκλοφορούν τίτλοι σε όλη τη Συμμαχία, που να περιγράφουν τη χώρα μας ως ασυνεπή και αναξιόχρεη, την ίδια στιγμή που σύμφωνα με τη σχετική καταστατική πρόβλεψη, το χρέος αυτό θα αναλάμβαναν αναλογικά όλοι ανεξαιρέτως οι σύμμαχοί μας στο ΝΑΤΟ» είπε για το θέμα ο αρμόδιος υπουργός.
Ακόμη αναφέρθηκε στην πρόσληψη 500 ατόμων, που θα απαρτίζουν την ομάδα των δασοκομάντος και ενημέρωσε ότι αυτή θα είναι επιχειρησιακά έτοιμη από τα μέσα Ιουνίου και θα δρα με ποικίλους τρόπους, καθόλη τη διάρκεια του έτους.
Τέλος, ο κ. Στυλιανίδης υπογράμμισε πως το αντικείμενο του υπουργείου -που έχει σαν πρωταρχική προτεραιότητα να “γεφυρώσει” την παραδοσιακή προσέγγιση αντιμετώπισης κινδύνων, δηλαδή την κατασταλτική δράση που ανήκει στο Πυροσβεστικό Σώμα, και της Πολιτικής Προστασίας, με τη διαχείριση του ολοένα και αυξανόμενου κινδύνου από φυσικές καταστροφές -αποτελεί τον ορισμό του εθνικού στόχου, εκείνου που δεν προσφέρεται για κομματικές, στείρες αντιπαραθέσεις.
«Μόνο συνεργατικά και αξιοποιώντας το σύνολο του πολιτικού δυναμικού, αλλά και ευρύτερα του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας, θα φτάσουμε, το συντομότερο δυνατόν, εκεί που η κοινωνία αξιώνει» κατέληξε ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
