Η Google βρίσκεται στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι της ιστορίας της, όχι μόνο επειδή αντιμετωπίζει σοβαρές νομικές απειλές, αλλά γιατί πλέον βλέπει την κυριαρχία της στον χώρο των browsers να αμφισβητείται από πολλαπλά μέτωπα, και μάλιστα σε μία εποχή όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη επαναπροσδιορίζει ριζικά τον τρόπο που περιηγούμαστε στο διαδίκτυο.
Η Google σε πίεση
Σε επίπεδο προϊόντος, η Google επιχειρεί να μετασχηματίσει τον Chrome σε έναν “έξυπνο” browser με ενσωματωμένες AI λειτουργίες μέσω του Gemini, προσφέροντας δυνατότητες περίληψης, απαντήσεων και αλληλεπίδρασης με περιεχόμενο. Ωστόσο, η διαδικασία αυτή δεν είναι ούτε εύκολη ούτε μοναδική. Αντιθέτως, ο ανταγωνισμός μοιάζει πιο γρήγορος, πιο τολμηρός και –σε κάποιες περιπτώσεις– πιο “χαριτωμένος”.
Παράλληλα, η Google βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρά νομικά προβλήματα που αγγίζουν τον πυρήνα της επιχειρηματικής της στρατηγικής. Στις ΗΠΑ, η εταιρεία εμπλέκεται στην πιο εκτεταμένη αντιμονοπωλιακή υπόθεση των τελευταίων δεκαετιών. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης την κατηγορεί ότι καταχράται τη δεσπόζουσα θέση της, κλειδώνοντας συμφωνίες με κατασκευαστές κινητών και προγράμματα περιήγησης ώστε να διατηρεί τη μηχανή αναζήτησής της ως προεπιλογή. Η ίδια τακτική φέρεται να έχει επηρεάσει και τη διαφημιστική της δραστηριότητα, όπου διαχειρίζεται ταυτόχρονα τόσο τον αγοραστή όσο και τον πωλητή του διαφημιστικού χώρου – κάτι που θυμίζει παίκτη-διαιτητή στο ίδιο παιχνίδι. Στην Ευρώπη, οι ρυθμιστικές αρχές εξετάζουν με αυξανόμενο σκεπτικισμό το πώς ενσωματώνει η Google τεχνητή νοημοσύνη στις υπηρεσίες της, ιδίως σε ό,τι αφορά τα προσωπικά δεδομένα, τη διαφάνεια των αλγορίθμων και την επεξεργασία περιεχομένου τρίτων χωρίς σαφή άδεια.
Οι ανταγωνιστές βγάζουν “γλώσσα” (AI-powered φυσικά)
Η Microsoft, με στρατηγικό της εταίρο την OpenAI, έχει μετατρέψει τον Edge σε κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό παράθυρο στο διαδίκτυο. Η βαθιά ενοποίηση του Copilot –βασισμένου στα μοντέλα GPT– προσφέρει μια εμπειρία περιήγησης με νοημοσύνη και διαδραστικότητα, που μπορεί να συνοψίσει ιστοσελίδες, να προτείνει ερωτήσεις ή ακόμη και να γράψει email για εσένα, ενώ εσύ φτιάχνεις καφέ.
Η συνεργασία αυτή προσφέρει στην Microsoft ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα: η OpenAI, μέσω της χρήσης δισεκατομμυρίων inputs από τους χρήστες του ChatGPT, εκπαιδεύει μοντέλα που κατανοούν τη φυσική γλώσσα σε βάθος. Η Edge, ως browser, μετατρέπεται σε ένα AI hub με πρόσβαση σε αυτήν την τεράστια δεξαμενή γνώσης, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο (ή ευτυχή, αναλόγως πλευράς) μεταξύ περιήγησης, μάθησης και διαφήμισης.
Και δεν είναι μόνο η Microsoft. Η Brave εισήγαγε τον Leo, ο οποίος βασίζεται στα μοντέλα της Meta και της Anthropic, ενώ η Opera έχει ενσωματώσει τον Aria, έναν AI βοηθό με ομολογουμένως πλούσιο ταλέντο στη σύνοψη και την απάντηση ερωτήσεων. Η Browser Company ποντάρει στον Arc, έναν φρέσκο browser με νέες ιδέες και φιλόδοξες AI λειτουργίες. Κι όλα αυτά την ώρα που η ίδια η Meta φλερτάρει με την ιδέα να λανσάρει τον δικό της browser, δίνοντας τέλος στην εξάρτησή της από τον Chrome για τη διανομή περιεχομένου και διαφημίσεων.
Το AI στο στόχαστρο των ρυθμιστικών αρχών
Καθώς οι εταιρείες ενσωματώνουν AI στη διαχείριση και στόχευση διαφημίσεων, νέα νομικά ζητήματα κάνουν την εμφάνισή τους. Από την προστασία προσωπικών δεδομένων (GDPR, CCPA) μέχρι τη διανοητική ιδιοκτησία και τις διακρίσεις, οι προκλήσεις είναι πολλαπλές και σύνθετες. Το κεντρικό ερώτημα είναι: πόση διαφάνεια υπάρχει πίσω από τους αλγόριθμους που αποφασίζουν τι θα δει ποιος, πότε και γιατί;
Η χρήση AI σε συστήματα διαφήμισης επιτρέπει την υπερ-προσωποποιημένη στόχευση χρηστών βάσει συμπεριφορών, συναισθημάτων, ακόμα και μορφολογικών χαρακτηριστικών – μια πρακτική που οι ρυθμιστικές αρχές αρχίζουν να αντιμετωπίζουν με δυσπιστία. Παράλληλα, εγείρονται ανησυχίες για την προέλευση των δεδομένων που τροφοδοτούν αυτά τα μοντέλα. Ποιος έχει δώσει συναίνεση; Πώς χρησιμοποιούνται δεδομένα ευάλωτων ομάδων; Και πώς τελικά καθορίζεται το τι είναι «νόμιμο» ή «θεμιτό» όταν μιλάμε για διαφημιστική στόχευση μέσω AI;
Ήδη η Apple δέχθηκε έλεγχο για υπερβολικές διαφημίσεις AI δυνατοτήτων, ενώ η Mango επικρίθηκε για τη χρήση AI-generated μοντέλων, με επιχειρήματα περί παραπλάνησης αλλά και απειλής για τα επαγγελματικά δικαιώματα μοντέλων και δημιουργών.
Σε αυτό το τοπίο, η Google καλείται όχι μόνο να αμυνθεί στις αίθουσες δικαστηρίων αλλά και να επιτεθεί σε μια αγορά που μεταλλάσσεται ταχύτατα. Η κυριαρχία της δεν είναι πλέον δεδομένη. Κι όσο οι χρήστες εξοικειώνονται με έναν browser που απαντά, προτείνει και ενίοτε… κάνει και χιούμορ, το ερώτημα είναι: πόσο “έξυπνος” θα αποδειχθεί τελικά ο Chrome;
