Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από το X, το TikTok, το Facebook και άλλες διαδικτυακές πλατφόρμες να μετριάσουν τους κινδύνους για τις εκλογές και να πατάξουν την παραπληροφόρηση των ψηφοφόρων, στο πλαίσιο νέων κατευθυντήριων γραμμών που εγκρίθηκαν την Τρίτη.
Οι κατευθυντήριες γραμμές – που απευθύνονται σε διαδικτυακές πλατφόρμες με περισσότερους από 45 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες στην ΕΕ και, ως εκ τούτου, χαρακτηρίζονται ως “πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης” σύμφωνα με την πρωτοποριακή Πράξη Ψηφιακών Υπηρεσιών (DSA) του μπλοκ – καθορίζουν πιθανά μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων που σχετίζονται με τις εκλογές, επιβλαβές περιεχόμενο της Τεχνητής Νοημοσύνης και παραπλανητική πολιτική διαφήμιση.
Περιλαμβάνουν επίσης συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για τις κρίσιμες πανευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου, εν μέσω φόβων για αυξημένη κακόβουλη παρέμβαση και κατακλυσμό παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο.
Αν και οι κατευθυντήριες γραμμές δεν είναι νομικά δεσμευτικές, η Επιτροπή θα μπορούσε να κινήσει επίσημη διαδικασία κατά οποιασδήποτε πλατφόρμας που παρεκκλίνει από τις διατάξεις της DSA σχετικά με τις εκλογές και τις δημοκρατικές διαδικασίες. Αυτό σημαίνει πως η εκτελεστική εξουσία θα μπορούσε να επιβάλει πρόστιμα ύψους έως και 6% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών σε μη συμμορφούμενες πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης.
Η κίνηση αυτή αποτελεί μέρος μιας συντονισμένης προσπάθειας των Βρυξελλών να πατάξουν την τάση της βιομηχανίας για αυτορρύθμιση, η οποία συχνά έχει καταγγελθεί ως εφησυχαστική και ανεπαρκής, και να αναγκάσουν τους γίγαντες της τεχνολογίας (Big Tech) να κάνουν περισσότερα για την προάσπιση των δημοκρατικών αξιών.
Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε ότι οι κατευθυντήριες γραμμές αποτελούν απάντηση στην “απειλή” για την ακεραιότητα των εκλογών στο μπλοκ, ιδίως λόγω της ταχείας ανάπτυξης της γενεσιουργού τεχνητής νοημοσύνης και της διάδοσης παραπλανητικού περιεχομένου deepfake που “σπέρνει διαιρέσεις” στις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Τον περασμένο Οκτώβριο, ένα deepfake ηχογράφημα ενός υποψηφίου στις εκλογές της Σλοβακίας που ισχυριζόταν ότι είχε νοθεύσει την ψηφοφορία έγινε viral, σε μια σαφή απειλή για την ακεραιότητα της δημοκρατικής διαδικασίας.
Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, οι πλατφόρμες θα πρέπει να επισημαίνουν επειγόντως τέτοιες καταστάσεις υψηλού κινδύνου στο πλαίσιο ενός νέου μηχανισμού αντιμετώπισης περιστατικών και να συνεργάζονται με ευρωπαϊκές και εθνικές αρχές, ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για την αντιμετώπιση αναδυόμενων απειλών.
Μια άλλη ανησυχία για την Επιτροπή είναι τα λεγόμενα συστήματα συστάσεων: η χρήση της μηχανικής μάθησης για την ιεράρχηση διχαστικού, επιβλαβούς ή παραπλανητικού περιεχομένου με δυνατότητες διάδοσης. Οι κατευθυντήριες γραμμές απαιτούν από τις πλατφόρμες να σχεδιάζουν τέτοια συστήματα με τρόπο που να δίνει στους χρήστες “ουσιαστικές επιλογές και έλεγχο των ροών τους”.
Το εκτελεστικό όργανο βρίσκεται επίσης σε επιφυλακή για την πιθανή διάδοση εσφαλμένων προεκλογικών πληροφοριών μέσω chatbot με τεχνητή νοημοσύνη, γνωστά και ως “παραισθήσεις” των chatbot, δήλωσε ο αξιωματούχος.
Το 2023, μια μελέτη των μη κερδοσκοπικών ομάδων AI Forensics και AlgorithmWatch αποκάλυψε ότι το Bing Chat της Microsoft -που πρόσφατα μετονομάστηκε σε Microsoft Copilot- απάντησε λανθασμένα στο ένα τρίτο των ερωτήσεων που αφορούσαν τις εκλογές. Τα λάθη περιλάμβαναν λανθασμένες πληροφορίες σχετικά με τις ημερομηνίες και τους υποψηφίους των εκλογών, καθώς και κατασκευασμένες αντιπαραθέσεις σχετικά με τους υποψηφίους.
Διασφαλίσεις ενόψει των εκλογών του Ιουνίου
Η έγκριση των κατευθυντήριων γραμμών είναι τακτικώς χρονικά τοποθετημένη ενόψει των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ακολουθεί μια περίοδο διαβούλευσης με τις πλατφόρμες, οι οποίες κλήθηκαν να παράσχουν ανατροφοδότηση σχετικά με το σχέδιο.
Αρκετές εταιρείες δηλώνουν ότι έχουν ήδη ανταποκριθεί στην πρόκληση της εισαγωγής εκλογικών διασφαλίσεων ενόψει της ψηφοφορίας του Ιουνίου. Η Google, η Meta και η TikTok έχουν δημιουργήσει τα λεγόμενα εκλογικά κέντρα για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης γύρω από την ψηφοφορία.
Από τον επόμενο μήνα, το TikTok πρόκειται να στέλνει ειδοποιήσεις push στους εκατομμύρια Ευρωπαίους χρήστες του κατευθύνοντάς τους σε ένα εκλογικό κέντρο εντός της εφαρμογής, όπου, σύμφωνα με την πλατφόρμα, μπορούν να βρουν “αξιόπιστες και έγκυρες πληροφορίες” σχετικά με την ψηφοφορία, καθώς και “συμβουλές για τον γραμματισμό στα μέσα ενημέρωσης”.
Η Επιτροπή λέει ότι θα κάνει δοκιμές των κανόνων με “σχετικές πλατφόρμες” στα τέλη Απριλίου, αλλά δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει ποιες πλατφόρμες μπορεί να κληθούν να πραγματοποιήσουν τις δοκιμές.
Με 370 εκατομμύρια ψηφοφόρους να προσέρχονται στις κάλπες σε 27 κράτη – μέλη τον Ιούνιο, οι Βρυξέλλες φοβούνται ότι οι πόροι των πλατφορμών θα είναι πολύ περιορισμένοι λόγω της ανάγκης για συντονιστές περιεχομένου που να γνωρίζουν άπταιστα τις 24 επίσημες γλώσσες του μπλοκ.
Για παράδειγμα, οι τελευταίες εκθέσεις διαφάνειας του X δείχνουν ότι απασχολεί μόνο έναν συντονιστή περιεχομένου με ευχέρεια στη βουλγαρική, την κροατική, την ολλανδική, την πορτογαλική, τη λετονική και την πολωνική γλώσσα στην παγκόσμια ομάδα των 2.294 ατόμων. Η εταιρεία δεν διαθέτει κανέναν ανθρώπινο συντονιστή περιεχομένου για να καλύψει 17 από τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των ελληνικών, των ουγγρικών, των ρουμανικών και των σουηδικών.
Αυτή η γλωσσική πολυπλοκότητα σημαίνει ότι οι ευρωπαϊκές εκλογές είναι “ιδιαίτερα ευάλωτες”, δήλωσε ο ανώτερος αξιωματούχος.
Η κίνηση έρχεται επίσης κατά τη διάρκεια της μεγαλύτερης εκλογικής χρονιάς στην παγκόσμια ιστορία, με περισσότερους από 2 δισεκατομμύρια ψηφοφόρους να προσέρχονται στις κάλπες.
Ο αξιωματούχος αναγνώρισε ότι ενώ η συμμόρφωση με την DSA είναι “δαπανηρή”, το κόστος εφαρμογής παρόμοιων κανόνων αλλού εκτός της ΕΕ είναι “οριακό” και ότι ως εκ τούτου οι πλατφόρμες θα μπορούσαν να εξετάσουν την εφαρμογή παρόμοιων διασφαλίσεων σε όλο τον κόσμο.
