Η ΕΕΤΤ δημοσίευσε την Επισκόπηση Αγορών για το 2021, η οποία αποτυπώνει αναλυτικά τα βασικά οικονομικά μεγέθη, τις τάσεις και το επίπεδο του ανταγωνισμού στις αγορές των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και ταχυδρομικών υπηρεσιών στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την έκθεση, το 2021, τα βασικά μεγέθη και των δύο αγορών κινήθηκαν ανοδικά.
Αγορά ηλεκτρονικών επικοινωνιών
Ο κύκλος εργασιών του κλάδου αυξήθηκε στα 5 δισ. ευρώ και τα έσοδα από τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες κατέλαβαν το 86,5%. Η συμβολή του κύκλου εργασιών του κλάδου στο ΑΕΠ της Ελλάδας κυμάνθηκε στο 2,7%.
Οι επενδύσεις των παρόχων ηλεκτρονικών επικοινωνιών ανήλθαν σε 758 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση 31% σε σχέση με το 2020. Επισημαίνεται ότι, η σημαντική αύξηση των επενδύσεων το 2020 οφειλόταν κατά κύριο λόγο στη χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στις ζώνες 700 MHz, 2 GHz, 3400-3800 MHz και 26 GHz, με σκοπό την ανάπτυξη δικτύων κινητών επικοινωνιών 5ης γενιάς (5G).
Οι γραμμές σταθερής τηλεφωνίας ανήλθαν σε 4.912.074, με τη διείσδυση να φθάνει στο 46% επί του πληθυσμού. Παράλληλα, η κίνηση σταθερής τηλεφωνίας σημείωσε ετήσια πτώση 7,9%, κυρίως λόγω της μείωσης κατά 9,2% της διάρκειας των εθνικών κλήσεων προς σταθερά.
Οι ενεργές συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας ανήλθαν σε 11,5 εκατ., παρουσιάζοντας οριακή αύξηση 0,7%, σε σχέση με το 2020.
Η χρήση των δικτύων κινητών επικοινωνιών χαρακτηρίστηκε για άλλη μία χρονιά από την εντυπωσιακή αύξηση κατά 49% στη χρήση υπηρεσίας δεδομένων, που ανήλθαν σε 563 εκατ. GΒ έναντι 379 εκατ. GΒ το 2020, καθώς και από την αύξηση των λεπτών ομιλίας εντός της Ελλάδας κατά 4,3%, με τον μεγαλύτερο όγκο να πραγματοποιείται, για πρώτη φορά, από τους οικιακούς χρήστες µε συμβόλαιο (43,4%), ενώ έπονται οι συνδρομητές καρτοκινητής (40,7%). Επιπλέον, αξιοσημείωτη ήταν η αύξηση των σύντομων γραπτών μηνυμάτων (SMS) κατά 6,1%, τα οποία ανήλθαν σε 2,4 δισ. SMS έναντι 2,2 δισ. SMS το 2020. Τέλος, σημαντική πτώση 15,8% παρουσίασαν τα μηνύματα πολυμέσων (MMS), τα οποία ανήλθαν, το 2021, σε 8,1 εκατ. έναντι 9,6 εκατ. το 2020.
Οι σταθερές ευρυζωνικές συνδέσεις έφτασαν τις 4.429.370 γραμμές, παρουσιάζοντας ετήσια αύξηση 3,7%, ενώ η διείσδυση της σταθερής ευρυζωνικότητας στον πληθυσμό έφτασε στο 41,5%. Σε σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), και σύμφωνα με στοιχεία που αφορούν τον Ιούνιο του 2021, η διείσδυση της σταθερής ευρυζωνικότητας κυμάνθηκε στην Ελλάδα στο 41% και στην ΕΕ στο 37,2%, γεγονός που κατατάσσει τη χώρα μας στην 8η θέση μεταξύ των κρατών μελών.
Σε αντίθεση με τη σταθερή ευρυζωνικότητα, η διείσδυση της κινητής ευρυζωνικότητας στην Ελλάδα, αν και κινήθηκε ανοδικά φθάνοντας το 89% (Ιούνιος 2021), εξακολουθεί να απέχει σημαντικά από τη μέση διείσδυση στην ΕΕ (108,4%).
Η ευρυζωνική κάλυψη δικτύων νέας γενιάς (NGA), έφτασε το 91,7% των νοικοκυριών εντός του 2021 έναντι 86,7% στα μέσα του 2020, υπερβαίνοντας για πρώτη φορά τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (90,1%). Η αύξηση αποδίδεται κυρίως στην ανάπτυξη δικτύων πρόσβασης μέσω της τεχνολογίας VDSL Vectoring. Ωστόσο, η διείσδυση της ευρυζωνικής πρόσβασης NGA σε ποσοστό διείσδυσης των νοικοκυριών εξακολουθεί να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα (33,5%) και να απέχει αρκετά από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο (57,5%).
Σταθερά αυξητική ήταν η πορεία της διείσδυσης των συνδυαστικών/δεσμοποιημένων προσφορών το 2021, οι οποίες ανήλθαν στα 4,5 εκατ. Ο πιο δημοφιλής τύπος συνδυαστικής προσφοράς παρέμεινε αυτός της σταθερής τηλεφωνίας και σταθερής ευρυζωνικής πρόσβασης (περίπου 2,2 εκατ. συνδρομές).
Η εξέλιξη της αγοράς σταθερής τηλεφωνίας και ίντερνετ
Σύμφωνα με την ΕΕΤΤ, στα τέλη του 2021, οι γραμμές σταθερής τηλεφωνίας ανήλθαν σε 4.912.074, με τη διείσδυση να φθάνει στο 46% επί του πληθυσμού, έναντι 4.859.182 γραμμών στο τέλος του 2020, καταγράφοντας αύξηση 1,1% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Παράλληλα, η κίνηση σταθερής τηλεφωνίας σημείωσε ετήσια πτώση 7,9%, κυρίως λόγω της μείωσης κατά 9,2% της διάρκειας των εθνικών κλήσεων προς σταθερά.
Oι τηλεφωνικές γραμμές του ΟΤΕ αυξήθηκαν κατά 1,2% (32.189 γραμμές), σε σχέση με το 2020, με το μερίδιό του να παραμένει σταθερό (55,3%), στο τέλος του 2021, σε σχέση με εκείνο του 2020 (55,2%). Αντίστοιχα, οι τηλεφωνικές γραμμές των υπόλοιπων παρόχων κατέλαβαν μερίδιο 44,7%, σημειώνοντας αύξηση 1% (20.703 γραμμές) σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Το 2021, τα συνολικά λιανικά έσοδα από την παροχή υπηρεσιών τηλεφωνίας και διαδικτύου σε σταθερή θέση ανήλθαν σε 1,45 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 2% σε σχέση με το 2020.
Ειδικότερα, τα λιανικά έσοδα τηλεφωνίας σε σταθερή θέση μειώθηκαν κατά 30,6 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας πτώση 3,2% συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, ενώ τα έσοδα από τις υπηρεσίες διαδικτύου σημείωσαν άνοδο κατά 13,7% σε σχέση με το 2020 και ανήλθαν σε 493,3 εκατ. ευρώ (αύξηση κατά 59,3 εκατ. ευρώ).
Το μέσο μηνιαίο έσοδο από την παροχή υπηρεσιών τηλεφωνίας και διαδικτύου σε σταθερή θέση διαμορφώθηκε σε 24,6 ευρώ το 2021, έναντι 24,45 ευρώ το 2020, ενώ μόνο από την παροχή υπηρεσιών τηλεφωνίας σε σταθερή θέση το αντίστοιχο έσοδο ήταν 16,2 ευρώ (έναντι 17,01 ευρώ το 2020).
Το μερίδιο του ΟΤΕ, βάσει των λιανικών εσόδων τηλεφωνίας και διαδικτύου, διατηρήθηκε σταθερό σε σχέση με το 2020, καταλαμβάνοντας περίπου το 63% του συνόλου της αγοράς, της Vodafone από 15% – 20%, της Wind από 10% – 15% και της Nova από 5% – 10% (σημειώνεται ότι φέτος η Wind έχει ενσωματωθεί στη Nova).
Η εξέλιξη της αγοράς κινητής τηλεφωνίας
Αντίστοιχα, οι συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας, στο τέλος του 2021, αυξήθηκαν τόσο ως προς τον συνολικό αριθμό των εγγεγραμμένων συνδέσεων (αύξηση 1,2%), όσο και ως προς τον αριθμό των ενεργών συνδέσεων (αύξηση 0,7%), σε σχέση µε το 2020.
Ο συνολικός αριθμός συνδέσεων, στο τέλος του 2021, διαμορφώθηκε σε 13,8 εκατ. συνδέσεις έναντι 13,7 εκατ. συνδέσεων στο τέλος του 2020.
Αναλυτικότερα, οι συνδέσεις συμβολαίου ανήλθαν στα 4,7 εκατ., σημειώνοντας άνοδο 6% σε σχέση με το 2020, ενώ οι εγγεγραμμένες συνδέσεις της καρτοκινητής ανήλθαν σε 9,1 εκατ., παρουσιάζοντας πτώση 1% σε σχέση µε το 2020.
Ως προς τον συνολικό αριθμό συνδέσεων, το μερίδιο της Vodafone αυξήθηκε στο 30,2% έναντι 29,2% στο τέλος του 2020, ενώ αντίθετα το μερίδιο της Wind (νυν Nova) μειώθηκε στο 23,8% έναντι 24,8% το 2020. Το δε μερίδιο της Cosmote παρέμεινε σταθερό στο 46%.
Ως προς τις ενεργές συνδέσεις, το μερίδιο της Cosmote βρίσκεται στο εύρος 45% – 55%, με τη Vodafone να ακολουθεί με εύρος 25% – 35% και τη Wind (νυν Nova) με 15% – 25%.
Το 2021, τα λιανικά έσοδα από πώληση υπηρεσιών φωνής και δεδομένων αυξήθηκαν κατά 2,7% και ανήλθαν σε 1,7 δισ. ευρώ, με τα μερίδια της αγοράς να διαμορφώνονται (συμβόλαιο και κάρτες), με βάση τα λιανικά έσοδα, ως εξής: Cosmote 45% – 55%, Vodafone 25% – 35% και Wind (νυν Nova) 15% – 25%.
Αγορά ταχυδρομικών υπηρεσιών
Ο αριθμός των ταχυδρομικών επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 20%, φτάνοντας τις 720 επιχειρήσεις έναντι 601 επιχειρήσεων το προηγούμενο έτος.
Ο κύκλος εργασιών των ταχυδρομικών επιχειρήσεων παρουσίασε άνοδο, καθώς διαμορφώθηκε σε 666 εκατ. ευρώ, έναντι 648 εκατ. το 2020. Η άνοδος των πωλήσεων μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου επηρέασε θετικά τη χρήση υπηρεσιών διανομής, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις-κάτοχοι Γενικής Άδειας να παρουσιάσουν βελτίωση 11% του κύκλου εργασιών σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Αντίθετα, ο κύκλος εργασιών του ΦΠΚΥ παρουσίασε πτώση 8% σε σύγκριση με το 2020, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στη μείωση της αλληλογραφίας των μεγάλων πελατών, ως αποτέλεσμα της εντεινόμενης ηλεκτρονικής υποκατάστασης της αλληλογραφίας και διακυβέρνησης, καθώς και στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.
Τα έσοδα της ελληνικής ταχυδρομικής αγοράς παρουσίασαν αύξηση 5,8% σε σχέση με το 2020, φθάνοντας τα 631 εκατ. ευρώ, προερχόμενα από τη διακίνηση 317 εκατ. αντικειμένων, μειωμένων κατά 3,7% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Το μερίδιο εσόδων του Φορέα Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας (ΦΠΚΥ) στη συνολική αγορά μειώθηκε στο 21% από 25% που ήταν το 2020, ενώ παράλληλα, αυξήθηκε το μερίδιο των επιχειρήσεων ταχυμεταφορών στο 76% από 72% που ήταν την προηγούμενη χρονιά. Το μερίδιο των επιχειρήσεων με Ειδική Άδεια παρέμεινε σχεδόν σταθερό (3%).
Το μερίδιο των δεμάτων-μικροδεμάτων σημείωσε αύξηση και το 2021 στο σύνολο του πλήθους, αλλά και των εσόδων των διακινούμενων ταχυδρομικών αντικειμένων, φθάνοντας το 26% και το 61%, αντίστοιχα.
Εντός της χώρας διακινήθηκε το 89% των συνολικών αντικειμένων, αποφέροντας το 67% των εσόδων της ελληνικής ταχυδρομικής αγοράς. Ο μεγαλύτερος όγκος των ταχυδρομικών αντικειμένων διακινήθηκε από την Αττική (72%) και τη Μακεδονία (13%) προς το εσωτερικό και το εξωτερικό.
Στην αγορά της Καθολικής Υπηρεσίας (ΚΥ), πέραν του ΦΠΚΥ, δραστηριοποιήθηκαν εννέα επιχειρήσεις με Ειδική Άδεια, οι οποίες διακίνησαν το 23% των ταχυδρομικών αντικειμένων της αγοράς ΚΥ και απέφεραν το 13% των εσόδων της. Οι φάκελοι είναι αναμφισβήτητα το κυρίαρχο αντικείμενο στην αγορά της ΚΥ, καθώς αποτέλεσαν το 91,1% των διακινηθέντων αντικειμένων, αποφέροντας το 84,2% των εσόδων της συγκεκριμένης αγοράς.
Στην αγορά των ταχυμεταφορών, εισήλθαν 139 νέες επιχειρήσεις, διαμορφώνοντας το συνολικό πλήθος των επιχειρήσεων με Γενική Άδεια σε 710. Οι επιχειρήσεις ταχυμεταφορών διακίνησαν φακέλους σε ποσοστό 32% και δέματα-μικροδέματα σε ποσοστό 68% του πλήθους των αντικειμένων. Οι φάκελοι απέφεραν στις επιχειρήσεις με Γενική Άδεια εμφανώς λιγότερα έσοδα (23%) από ό,τι τα δέματα-μικροδέματα (77%).
