Σε μια περιοχή ταυτισμένη για δεκαετίες με τον λιγνίτη, η ΔΕΗ σχεδιάζει να χτίσει το ενεργειακό της μέλλον πάνω σε… σκουπίδια. Με επένδυση που προσεγγίζει τα 300 εκατ. ευρώ, η επιχείρηση ηλεκτρισμού σχεδιάζει την κατασκευή μονάδας ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων στην Κοζάνη, εγκαινιάζοντας ένα νέο κεφάλαιο στην πολιτική απολιγνιτοποίησης της Δυτικής Μακεδονίας.
Η εγκατάσταση θα τοποθετηθεί σε ανενεργά λιγνιτωρυχεία και θα έχει τη δυνατότητα επεξεργασίας περίπου 280.000 με 300.000 τόνων απορριμμάτων κάθε χρόνο, αξιοποιώντας δευτερογενή καύσιμα υψηλής θερμιδικής απόδοσης όπως το SRF (Solid Recovered Fuel) και το RDF (Refuse Derived Fuel). Η μονάδα θα παράγει ηλεκτρική και θερμική ενέργεια με συνολική ισχύ 35-38 MW, καλύπτοντας σχεδόν το 40% των αναγκών θέρμανσης του Δήμου Εορδαίας, με ετήσια παραγωγή που φτάνει τις 250.000 MWh.
Από το πρόβλημα στην ευκαιρία
Η επένδυση δεν απαντά μόνο στην ανάγκη της περιοχής για καθαρή και αξιόπιστη θέρμανση μετά την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων. Παράλληλα, αντιμετωπίζει ένα χρόνιο πρόβλημα διαχείρισης αποβλήτων, προωθώντας μια κυκλική λογική όπου τα σκουπίδια μετατρέπονται σε πόρο. Σε εθνικό επίπεδο, το έργο της Κοζάνης εντάσσεται στο γενικότερο σχέδιο για την κατασκευή έξι μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων σε επιλεγμένες περιοχές της χώρας.
Η σχετική μελέτη σκοπιμότητας, που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος από την εταιρεία Enviroplan, περιλαμβάνει τη δημιουργία αντίστοιχων μονάδων στη Ροδόπη, τη Βοιωτία, την Αρκαδία ή την Ηλεία, την Αττική και το Ηράκλειο, με συνολική δυναμικότητα 1,18 εκατ. τόνους αποβλήτων ετησίως. Η στρατηγική αυτή κίνηση στοχεύει στη μείωση της ταφής αποβλήτων κάτω του 10%, όπως ορίζει η ευρωπαϊκή οδηγία για τα απόβλητα.
Η πρόκληση της κοινωνικής αποδοχής
Παρά τα εντυπωσιακά μεγέθη και τη θετική συμβολή του έργου στην πράσινη μετάβαση, η ΔΕΗ γνωρίζει καλά πως το κλειδί για την επιτυχία του εγχειρήματος δεν είναι μόνο η τεχνολογία ή η χωροθέτηση, αλλά η κοινωνική αποδοχή. Οι τεχνολογίες καύσης απορριμμάτων, ακόμη και με τις αυστηρότερες περιβαλλοντικές δικλείδες, συχνά προκαλούν έντονες αντιδράσεις, ειδικά όταν συνδυάζονται με φόβους για εκπομπές ρύπων, οσμές ή υποβάθμιση της ποιότητας ζωής.
Η επιχείρηση δηλώνει αποφασισμένη να εφαρμόσει τις πιο σύγχρονες περιβαλλοντικές προδιαγραφές και να προωθήσει ένα πρότυπο έργο βιώσιμης ανάπτυξης, με ανοικτή διαβούλευση και ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών. Στόχος της είναι να αποδείξει έμπρακτα πως τέτοιου είδους εγκαταστάσεις μπορούν όχι μόνο να μην επιβαρύνουν την περιοχή, αλλά να την ενισχύσουν περιβαλλοντικά και οικονομικά.
Ένα κομβικό σημείο στο νέο ενεργειακό χάρτη
Η γεωγραφική θέση της Κοζάνης δίνει στο έργο στρατηγικό χαρακτήρα, καθώς δίνει τη δυνατότητα διαχείρισης αποβλήτων και από άλλες περιοχές όπως η Ήπειρος, η Θεσσαλία και η Κεντρική Μακεδονία. Η υποβολή της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων προς έγκριση αναμένεται μέχρι το τέλος του 2025, ενώ η ΔΕΗ φιλοδοξεί το έργο να αποτελέσει πιλότο για μια νέα γενιά ενεργειακών υποδομών.
Από το λιγνίτη στην κυκλική οικονομία
Η μετάβαση από τον λιγνίτη στην κυκλική οικονομία δεν είναι μόνο τεχνικό ή περιβαλλοντικό ζήτημα. Είναι ένα στοίχημα πολιτικό, κοινωνικό και αναπτυξιακό. Η Κοζάνη μπορεί να γίνει το ζωντανό παράδειγμα του πώς μια περιφέρεια μεταμορφώνεται – όχι με εγκατάλειψη, αλλά με επένδυση στην καινοτομία, την τεχνολογία και τη βιωσιμότητα.
