Η πρώτη εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Ντόνατ στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε στις αρχές Νοεμβρίου στο ΕΤΕΡΟΝ, το Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό βήμα για τη δέσμευση της πόλης στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το δίκτυο Doughnut Economics Greece σε συνεργασία με την Ηλέκτρα Κουλουμπή, Διεθνή Εμπειρογνώμονα στην Οικονομία του Ντόνατ και Σύμβουλο Στρατηγικής Αστικής Βιωσιμότητας, καθώς και με την Common Space και το Participatory Lab. Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν βασικοί εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, της επιχειρηματικής κοινότητας και της Κοινωνίας των Πολιτών μελετώντας το παράδειγμα της επιτυχημένης εφαρμογής του μοντέλου του Ντόνατ στο Άμστερνταμ και σε άλλες πόλεις, διερευνώντας πώς αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει την Αθήνα να αναπτυχθεί με τρόπο οικολογικά βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο.
Επαναπροσδιορίζοντας την Ευημερία Πέρα από την Αύξηση του ΑΕΠ
Η Οικονομία του Ντόνατ αμφισβητεί τα παραδοσιακά κριτήρια επιτυχίας, δίνοντας έμφαση στην ευημερία μέσω της περιβαλλοντικής και κοινωνικής υγείας. Η Χριστίνα Σαρρή, ιδρυτικό μέλος του δικτύου Doughnut Economics Greece και Πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα, άνοιξε την εκδήλωση θέτοντας ένα κομβικό ερώτημα: «Πώς μπορούν οι Αθηναίοι να συνεισφέρουν ώστε η πόλη τους να ευημερεί και πώς ορίζεται αυτή η ευημερία;» Αυτή η ερώτηση αποτέλεσε την αφετηρία για συζητήσεις σχετικά με τη δημιουργία ενός μοντέλου προσαρμοσμένου στις μοναδικές πολιτισμικές και αστικές συνθήκες της Αθήνας.
Η κα Ηλέκτρα Κουλουμπή, παρουσίασε το μοντέλο της Οικονομίας του Ντόνατ και επισήμανε ότι «το Ντόνατ δεν εστιάζει στην οικονομική αύξηση, αλλά στην γενική ευημερία της κοινωνίας, του περιβάλλοντος, του ανθρώπου». Μέσα από την προσέγγιση αυτή, η οικονομική επιτυχία δεν μετριέται απλώς με την αύξηση του ΑΕΠ, αλλά και με κριτήρια που αφορούν την οικολογική και κοινωνική ισορροπία. Στη συνέχεια, η κυρία Κουλουμπή παρουσίασε το παράδειγμα του Άμστερνταμ, μιας πόλης που έχει υιοθετήσει το εργαλείο “Πορτραίτο της Πόλης” για την εφαρμογή του μοντέλου, με έμφαση στις συμμετοχικές διαδικασίες και τη συνεργασία με την τοπική κοινωνία.
Οραματιζόμενοι ένα Μοντέλο Ντόνατ για την Αθήνα
Ακολούθησε συζήτηση σε πάνελ με τη συμμετοχή του Νικόλα Αναστασόπουλου, Αναπληρωτή Καθηγητή Σχολής Αρχιτεκτόνων, ΕΜΠ, του Θάνου Ανδρίτσου, Αρχιτέκτονα Μηχανικού & Συνιδρυτή της CommonSpace και του Participatory Lab, της Σόφης Λάμπρου, Συνιδρύτριας του Impact Hub Athens, του Νίκου Χρυσόγελου, Αντιδημάρχου Κλιματικής Διακυβέρνησης και Κοινωνικής Οικονομίας και της Ηλέκτρας Κουλουμπή, με θέμα την εφαρμογή του μοντέλου της Οικονομίας του Ντόνατ στην Αθήνα και τις δυνατότητες αλλά και προκλήσεις που πιθανώς να επιφέρει. Ο κ. Νικόλας Αναστασόπουλος τόνισε ότι «το μοντέλο του Ντόνατ οπτικοποιεί πολλά πράγματα, αλλά η εφαρμογή του δεν είναι μια συνταγή. Πρέπει να προσαρμοστεί σε κάθε κοινωνία». Επισήμανε, επίσης, ότι λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της Αθήνας, το μοντέλο του Άμστερνταμ δεν μπορεί να εφαρμοστεί αυτούσιο στην ελληνική πρωτεύουσα, καθώς απαιτείται μια προσέγγιση που να συνδυάζει τα δεδομένα του τοπικού πλαισίου.
Οι ομιλητές ανέδειξαν την ανάγκη για μια πιο ολοκληρωμένη και συμμετοχική προσέγγιση, τονίζοντας τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ δήμων και υπηρεσιών, με τον κ. Ανδρίτσο να επισημαίνει ότι «ο συμμετοχικός σχεδιασμός είναι μια πολιτική πράξη που προωθεί την κοινωνική δικαιοσύνη και την συμπερίληψη, εκτός από σημαντικό εργαλείο για την βελτίωση του σχεδιασμού των πόλεων και των αστικών υποδομών» και την κα Λάμπρου να συμπληρώνει για την «ανάγκη δημιουργίας δικτύων με κοινούς κανόνες και σκοπούς για το πως παράγουμε αξία την οποία εκμεταλλευόμαστε αφού την παράξουμε». Ο Αντιδήμαρχος Κλιματικής Διακυβέρνησης και Κοινωνικής Οικονομίας, κ. Νίκος Χρυσόγελος, τόνισε ότι «οι άνθρωποι είναι σήμερα απογοητευμένοι, νιώθουν απόσταση από ιδέες μετασχηματισμού κυρίως γιατί πιστεύουν ότι τα πράγματα δεν αλλάζουν, αλλά όταν τους δίνουμε την δυνατότητα να συμμετάσχουν και να συνδιαμορφώσουν πολιτικές και πρακτικές μετασχηματισμού τότε αναλαμβάνουν ρόλους και πρωτοβουλίες. Δίνουμε μεγάλη έμφαση στον συμμετοχικό σχεδιασμό, δημιουργήσαμε το Κλιματικό Φόρουμ και την Κλιματική Συνέλευση Νέων Αθήνας, ενισχύουμε δράσεις από τους νέους και τις νέες, ξεκινάμε ένα πιλοτικό πρόγραμμα συμμετοχικού μετασχηματισμού μιας γειτονιάς σε κλιματικά ουδέτερη. Στο Κλιματικό Σύμφωνο της Αθήνας που συνδιαμορφώθηκε και συνυπογράφεται από 75 φορείς και ομάδες συνδέουμε την κλιματική δράση με την βιώσιμη ευημερία και την κοινωνική συνοχή. Η ευημερία δεν συνδέεται κατ’ ανάγκη με την αύξηση του “έχειν”, αλλά με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής σήμερα.»
Εστίαση στο μέλλον
Η εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Ντόνατ στην Αθήνα ανέδειξε τη σημασία της συνεργασίας, της συμμετοχικότητας και της προσαρμογής του μοντέλου της Οικονομίας του Ντόνατ στις ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε πόλης. Με αυτή την αρχική ώθηση, το δίκτυο Doughnut Economics Greece ελπίζει να δημιουργήσει μια διαρκή πλατφόρμα όπου πολίτες, οργανισμοί και τοπικοί ηγέτες θα εργάζονται από κοινού για ένα βιώσιμο μέλλον για την Αθήνα.
Σχετικά με την Οικονομία του Ντόνατ
Το μοντέλο της Οικονομίας του Ντόνατ προσφέρει έναν στόχο για το τι σημαίνει να ευημερεί η ανθρωπότητα στον 21ο αιώνα, μεταξύ των κοινωνικών και οικολογικών ορίων. Το βιβλίο της Kate Raworth του 2017, Doughnut Economics: επτά τρόποι για να σκεφτείς σαν οικονομολόγος του 21ου αιώνα, εξερευνά την οικονομική σκέψη που απαιτείται για να φέρει την ανθρωπότητα μέσα στον Ντόνατ, συνδυάζοντας γνώσεις από ποικίλες οικονομικές προοπτικές με έναν τρόπο κατανοητό για όλους.
