Σήμερα, η Επιτροπή πρότεινε έναν αναθεωρημένο κανονισμό για τα απορρυπαντικά, ο οποίος απλουστεύει τους ισχύοντες κανόνες και τους καθιστά ανθεκτικούς στις μελλοντικές εξελίξεις με στόχο την καλύτερη προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος, καθώς και τη διασφάλιση της καλύτερης λειτουργίας της ενιαίας αγοράς απορρυπαντικών. Οι αναθεωρημένοι κανόνες καλύπτουν νέα καινοτόμα προϊόντα, όπως απορρυπαντικά που περιέχουν μικροοργανισμούς, και βιώσιμες νέες πρακτικές, όπως η πώληση επαναπλήρωσης απορρυπαντικών. Οι νέοι κανόνες θεσπίζουν επίσης ψηφιακή επισήμανση και διαβατήριο προϊόντος για απορρυπαντικά και επιφανειοδραστικές ουσίες
Η παρούσα πρόταση επικαιροποιεί τους υφιστάμενους κανόνες σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της στρατηγικής για τις χημικές ουσίες με στόχο τη βιωσιμότητα και της πρόσφατα εκδοθείσας ανακοίνωσης της Επιτροπής σχετικά με τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.
Ειδικότερα, με την πρόταση θα επιτευχθεί:
Απλούστευση των κανόνων της αγοράς με την κατάργηση αρκετών απαιτήσεων που έχουν πλέον καταστεί μη αναγκαίες ή πλεονάζουσες: όπως, μεταξύ άλλων: i) η υποχρέωση παροχής δελτίου δεδομένων συστατικών για επικίνδυνα απορρυπαντικά· ii) η υποχρεωτική παρέμβαση εγκεκριμένων εργαστηρίων που όφειλαν να διενεργούν δοκιμές βάσει του κανονισμού· iii) η δυνατότητα να ζητείται παρέκκλιση για επιφανειοδραστικές ουσίες που δεν πληρούν το κριτήριο της τελικής βιοαποδομησιμότητας· και iv) η υποχρέωση των παρασκευαστών απορρυπαντικών και επιφανειοδραστικών ουσιών να είναι εγκατεστημένοι εντός της Ένωσης. Επιπλέον, οι ετικέτες θα απλουστευθούν επίσης και θα εξορθολογιστούν με στόχο να μειωθεί η διοικητική επιβάρυνση για τη βιομηχανία απορρυπαντικών και, ταυτόχρονα, να αυξηθεί η κατανοησιμότητα των ετικετών από τους τελικούς χρήστες.
Καθιέρωση εθελοντικής ψηφιακής επισήμανσης: η πρόταση κάνει διάκριση μεταξύ προσυσκευασμένων προϊόντων και προϊόντων που πωλούνται για επαναπλήρωση. Για τα προσυσκευασμένα προϊόντα, οι οικονομικοί φορείς έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν να μεταφέρουν ορισμένες υποχρεωτικές πληροφορίες επισήμανσης στην ψηφιακή ετικέτα, σε συνδυασμό με έντυπη ετικέτα. Και για τα προϊόντα που πωλούνται για επαναπλήρωση, προβλέπεται η δυνατότητα να παρέχονται όλες οι πληροφορίες επισήμανσης μόνο ψηφιακά, εκτός από τις οδηγίες δοσολογίας για απορρυπαντικά πλυντηρίων ρούχων που προορίζονται για τον καταναλωτή. Η καθιέρωση της ψηφιακής επισήμανσης θα μειώσει την επιβάρυνση και το κόστος για τη βιομηχανία, θα καταστήσει ευκολότερη τη χρήση από τους καταναλωτές και τους επαγγελματικούς χρήστες και παράλληλα θα διευκολύνει την ενημέρωσή τους.
Διευκόλυνση των πωλήσεων καινοτόμων ασφαλών προϊόντων: ο τομέας των απορρυπαντικών ανέπτυξε πρόσφατα νέα καινοτόμα προϊόντα καθαρισμού που βασίζονται στη δράση μικροοργανισμών. Δεδομένου ότι οι μικροοργανισμοί αυτοί ενδέχεται να αποτελούν ελπιδοφόρες εναλλακτικές επιλογές αντί επικίνδυνων χημικών ουσιών, ο αναθεωρημένος κανονισμός θα εισαγάγει απαιτήσεις ασφάλειας για τους μικροοργανισμούς στα απορρυπαντικά και την υποχρέωση των κατασκευαστών να επισημαίνουν την παρουσία μικροοργανισμών στα απορρυπαντικά, ώστε να ενημερώνονται καλύτερα οι καταναλωτές. Αυτό θα επιτρέψει όχι μόνο την ελεύθερη κυκλοφορία των προϊόντων αυτών στην ενιαία αγορά, αλλά θα συμβάλει περαιτέρω στην προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος.
Αύξηση της βιωσιμότητας και της ασφάλειας μέσω σαφών κανόνων για τα επαναπληρωθέντα απορρυπαντικά: Η πρόταση διασφαλίζει ότι οι καταναλωτές λαμβάνουν τις απαραίτητες πληροφορίες όταν αγοράζουν επαναπληρωθέντα απορρυπαντικά. Η πρόταση διευκρινίζει ότι τα επαναπληρωθέντα απορρυπαντικά υπόκεινται στους ίδιους κανόνες με τα προσυσκευασμένα απορρυπαντικά. Η πρόταση εισάγει επίσης την εθελοντική ψηφιακή επισήμανση για τα επαναπληρωθέντα απορρυπαντικά ως μέσο για την περαιτέρω διευκόλυνση αυτής της βιώσιμης πρακτικής, η οποία μειώνει την ποσότητα των συσκευασιών και των απορριμμάτων συσκευασίας.
Ενίσχυση της επιβολής: Η θέσπιση διαβατηρίου προϊόντος θα ενισχύσει την εποπτεία της αγοράς και θα διασφαλίσει ότι μόνο τα ασφαλή απορρυπαντικά που συμμορφώνονται με τους κανόνες μας εισέρχονται στην ενιαία αγορά. Η αναφορά στο διαβατήριο προϊόντος θα πρέπει να περιλαμβάνεται σε κεντρικό μητρώο της Επιτροπής και να δηλώνεται στα τελωνεία όταν τα απορρυπαντικά και οι επιφανειοδραστικές ουσίες παρουσιάζονται στα σύνορα της ΕΕ. Οι εθνικοί επιθεωρητές θα εξακολουθήσουν να είναι υπεύθυνοι για τη διενέργεια ελέγχων στα προϊόντα, αν και ένα νέο σύστημα ΤΠ θα ελέγχει όλα τα ψηφιακά διαβατήρια προϊόντων στα εξωτερικά σύνορα.
Επόμενα βήματα
Η πρόταση της Επιτροπής για την τροποποίηση του κανονισμού για τα απορρυπαντικά θα υποβληθεί τώρα προς έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας.
Ιστορικό
Η βιομηχανία απορρυπαντικών αποτελεί σημαντικό υποτομέα της ευρωπαϊκής χημικής βιομηχανίας, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 4,2 % της αξίας παραγωγής του συνολικού τομέα των χημικών προϊόντων το 2018. Η συνολική αγοραία αξία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας απορρυπαντικών το 2020 ανήλθε σε 41,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Η παρασκευή προϊόντων για το σύνολο της αγοράς (τόσο καταναλωτικών όσο και επαγγελματικών προϊόντων) αφορά περίπου 700 χωριστές εγκαταστάσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 648/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004, σχετικά με τα απορρυπαντικά («κανονισμός για τα απορρυπαντικά») θεσπίζει τους κανόνες με τους οποίους πρέπει να συμμορφώνονται τα απορρυπαντικά προκειμένου να διατίθενται στην αγορά της ΕΕ.
Το 2019 κατά την αξιολόγηση του κανονισμού από την Επιτροπή εντοπίστηκαν ορισμένες αδυναμίες και τομείς που επιδέχονται περαιτέρω βελτίωση. Ένας σημαντικός τομέας με περιθώριο βελτίωσης ήταν η αλληλεπικάλυψη μεταξύ του κανονισμού για τα απορρυπαντικά και άλλων νομοθετικών πράξεων της ΕΕ για τα χημικά προϊόντα, ιδίως του κανονισμού για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των χημικών προϊόντων (CLP), του κανονισμού για τα βιοκτόνα και του κανονισμού REACH. Οι επικαλύψεις αυτές συχνά οδηγούν σε αλληλεπικαλύψεις όσον αφορά τις απαιτήσεις επισήμανσης για τα απορρυπαντικά, οι οποίες επιβαρύνουν άσκοπα τον κλάδο των απορρυπαντικών και θέτουν σε κίνδυνο την αποτελεσματική κοινοποίηση πληροφοριών σχετικά με την ασφάλεια και τη χρήση στους καταναλωτές. Η αξιολόγηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η χρήση καινοτόμων ψηφιακών εργαλείων για την κοινοποίηση των εν λόγω πληροφοριών δεν είναι επί του παρόντος η βέλτιστη.
