Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν την το βράδυ της Τρίτης δύο εκθέσεις «νομοθετικής πρωτοβουλίας» με τις οποίες καλείται η Επιτροπή, στο πλαίσιο του νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες που αναμένεται να παρουσιαστεί τον Δεκέμβριο, να εξετάσει με προσοχή και να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις της ισχύουσας νομοθεσίας όσον αφορά το ψηφιακό περιβάλλον.
Οι υφιστάμενοι κανόνες για τις ψηφιακές υπηρεσίες έχουν παραμείνει σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτοι για 20 χρόνια, από την θέσπιση της οδηγίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο. Με το νέο νομικό πλαίσιο η ΕΕ επιδιώκει να διαμορφώσει την ψηφιακή οικονομία στο εσωτερικό της και να θέσει πρότυπα λειτουργίας για τον υπόλοιπο κόσμο, όπως συνέβη και στον τομέα της προστασίας των δεδομένων.
Αυστηρότεροι κανόνες για την καταπολέμηση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο
Όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών που είναι εγκατεστημένοι σε τρίτες χώρες θα πρέπει να τηρούν τις διατάξεις του νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες, όταν οι υπηρεσίες που προσφέρουν απευθύνονται σε καταναλωτές ή χρήστες στην ΕΕ, αναφέρουν οι ευρωβουλευτές.
Πρέπει επίσης να συσταθεί ένας δεσμευτικός μηχανισμός «ειδοποίησης και ανάληψης δράσης», ο οποίος θα παρέχει στους χρήστες τη δυνατότητα να ειδοποιούν τους «διαδικτυακούς μεσάζοντες» για την ύπαρξη δυνητικά παράνομου διαδικτυακού περιεχομένου ή δραστηριοτήτων. Με αυτόν τον τρόπο, οι πάροχοι των υπηρεσιών θα μπορούν να αντιδρούν γρήγορα και με περισσότερη διαφάνεια όσον αφορά τα μέτρα που λαμβάνουν. Επιπλέον, οι χρήστες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να προσφεύγουν σε εθνικό φορέα επίλυσης διαφορών.
Το Κοινοβούλιο ζητά επίσης να υπάρξει αυστηρή διάκριση ανάμεσα στο παράνομο και το επιβλαβές περιεχόμενο. Το καθεστώς νομικής ευθύνης θα πρέπει να αφορά μόνο το «παράνομο περιεχόμενο», όπως αυτό ορίζεται στο δίκαιο της ΕΕ ή στην εθνική νομοθεσία.
Οι πλατφόρμες δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν φίλτρα κατά το «ανέβασμα» περιεχομένου ή οποιαδήποτε άλλη μορφή εκ των προτέρων ελέγχου για επιβλαβές ή παράνομο περιεχόμενο. Η τελική απόφαση σχετικά με το αν κάποιο περιεχόμενο είναι παράνομο ή όχι θα πρέπει να λαμβάνεται από ανεξάρτητη δικαστική αρχή και όχι από ιδιωτικές επιχειρήσεις, αναφέρουν οι ευρωβουλευτές.
Για να αντιμετωπιστούν φαινόμενα όπως το επιβλαβές περιεχόμενο, η ρητορική μίσους και η παραπληροφόρηση, είναι απαραίτητο οι πλατφόρμες να εφαρμόζουν μεγαλύτερη διαφάνεια στη λειτουργία τους. Επίσης, χρειάζεται οι πολίτες να αποκτήσουν δεξιότητες στον χειρισμό των μέσων ενημέρωσης και των ψηφιακών μέσων, ώστε να γνωρίζουν καλύτερα τους τρόπους με τους οποίους διαδίδονται αυτά τα είδη περιεχομένου.
Πιο ασφαλές διαδίκτυο για τους καταναλωτές
Η αρχή «ό,τι είναι παράνομο εκτός διαδικτύου είναι παράνομο και στο διαδίκτυο», καθώς και η προστασία των καταναλωτών και η ασφάλεια των χρηστών, θα πρέπει να αποτελέσουν τις «κατευθυντήριες αρχές» του μελλοντικού νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες, δηλώνει το Κοινοβούλιο.
Οι πλατφόρμες και οι διαδικτυακές υπηρεσίες διαμεσολάβησης πρέπει να βελτιωθούν ως προς την ικανότητα εντοπισμού και αφαίρεσης ψευδών ισχυρισμών και την αντιμετώπιση κακόβουλων εμπόρων, π.χ. εκείνων που πωλούν πλαστό ιατρικό εξοπλισμό ή επικίνδυνα προϊόντα στο διαδίκτυο, φαινόμενα που παρατηρήθηκαν στη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.
Το Κοινοβούλιο απαιτεί επίσης να καταστούν υπεύθυνες οι πλατφόρμες για την εξακρίβωση των στοιχείων των πελατών τους και την ταυτοποίησή τους, ώστε να ελέγχουν εταιρείες που επιδίδονται σε απάτες και να αφαιρούν από αυτές τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες τους με σκοπό την πώληση παράνομων και μη ασφαλών προϊόντων και περιεχομένου.
Ακόμη, οι ευρωβουλευτές ζητούν να θεσπιστούν ειδικοί κανόνες για να προλαμβάνονται (και όχι απλώς να διορθώνονται εκ των υστέρων) οι δυσλειτουργίες της αγοράς που προκαλούνται από τις μεγάλες πλατφόρμες. Απώτερος στόχος είναι να διευκολυνθεί η είσοδος στην αγορά για τις νεοεισερχόμενες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων και των νεοφυών επιχειρήσεων. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα αιτήματα της επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς, που εγκρίθηκαν στην ολομέλεια με 571 ψήφους υπέρ έναντι 26 κατά και 94 αποχών, μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ.
Μικρότερη επιρροή των αλγόριθμων στους χρήστες
Το Κοινοβούλιο επιθυμεί να δοθεί στους χρήστες μεγαλύτερος έλεγχος σχετικά με το περιεχόμενο που βλέπουν στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να ζητούν ακόμη και την ολική τους εξαίρεση από την εξατομικευμένη προσαρμογή του περιεχομένου που τους παρέχεται, για να μειωθεί η εξάρτησή τους από τους αλγόριθμους. Χρειάζονται αυστηρότεροι κανόνες για τη στοχευμένη διαφήμιση, προς όφελος λιγότερο παρεμβατικών μορφών διαφήμισης που απαιτούν λιγότερα δεδομένα και δεν εξαρτώνται από την πρότερη αλληλεπίδραση του χρήστη με το εκάστοτε περιεχόμενο. Οι ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή να αξιολογήσει επιλογές για τη ρύθμιση της στοχευμένης διαφήμισης, συμπεριλαμβανομένης της σταδιακής κατάργησης που θα οδηγεί σε απαγόρευση.
Ο επικείμενος νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες θα πρέπει επίσης να προβλέπει το δικαίωμα ανώνυμης χρήσης ψηφιακών υπηρεσιών, όπου αυτό είναι εφικτό. Τέλος, προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους νέους κανόνες, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει διάφορες επιλογές σχετικά με τη σύσταση ενός φορέα επιτήρησης και επιβολής προστίμων. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα αιτήματα της επιτροπής Νομικών Θεμάτων που εγκρίθηκαν με 637 ψήφους υπέρ έναντι 26 κατά και 28 αποχών, μπορείτε να ανατρέξετε εδώ και εδώ.
Θεμελιώδη δικαιώματα στο διαδίκτυο
Σε τρίτο, μη νομοθετικό ψήφισμα που εγκρίθηκε με 566 ψήφους υπέρ έναντι 45 κατά και 80 αποχών, η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών εστιάζει την προσοχή της σε θέματα θεμελιωδών δικαιωμάτων. Συγκεκριμένα, διατυπώνει το αίτημα η απόσυρση περιεχομένου από το διαδίκτυο να γίνεται με τρόπο «επιμελή, αναλογικό και χωρίς διακρίσεις», ώστε να διαφυλάσσεται η ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης, καθώς και η προστασία της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων. Οι ευρωβουλευτές τονίζουν επίσης ότι αποτελούν πρόβλημα οι στοχευμένες διαφημίσεις που εκμεταλλεύονται προσωπικές αδυναμίες, όπως άλλωστε και η διασπορά ρητορικής μίσους και παραπληροφόρησης. Για τον λόγο αυτό ζητούν να υπάρχει διαφάνεια όσον αφορά τις πρακτικές που εφαρμόζουν οι ψηφιακές πλατφόρμες.
