Χάρη στον νέο νόμο και τις πρωτοβουλίες που προωθήθηκαν από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων (ΕΚΟΜΕ), η χώρα αναμένεται μέσα στα επόμενα χρόνια να φιλοξενήσει δεκάδες κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές, οι οποίες αναμένεται να δημιουργήσουν μεγάλα ανταποδοτικά οφέλη στην ελληνική οικονομία.
Η αλλαγή του κινηματογραφικού σκηνικού, που μέχρι πρότινος παρέμενε ένα άνυδρο από παραγωγές τοπίο, κατά κύριο λόγο έχει να κάνει με την αλλαγή του νόμου και το λεγόμενο επενδυτικό κίνητρο, αλλά και με τη διαφορετική νοοτροπία, καθώς κοινή πεποίθηση έχει ήδη καταστεί στα διάφορα υπουργεία που συνεργάζονται ότι πρέπει να ξεπεράσουν τις αγκυλώσεις του παρελθόντος. Ιδιαίτερα δραστήριο το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και ειδικά η Γενική Γραμματεία, που έχει αναλάβει τον συνολικότερο εκσυγχρονισμό και την αλλαγή της νοοτροπίας όσον αφορά τις ψηφιακές επενδύσεις, φαίνεται να επιδεικνύουν ιδιαίτερη θέρμη στο θέμα των γυρισμάτων, αν και η αρχή είχε γίνει με τον νόμο 4487/2017, που είχε ψηφιστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση και επέτρεπε την επιστροφή μέχρι και του 35% του κόστους παραγωγής της ταινίας ή του σίριαλ που θα γυρίζεται στη χώρα μας. Πρόκειται για το λεγόμενο επενδυτικό κίνητρο (cash rebate) που έκανε τους μεγάλους παραγωγούς να στρέψουν το ενδιαφέρον τους προς την Ελλάδα, διπλασιάζοντας σε χρόνο-ρεκόρ τις μεγάλες εταιρείες που εξέφρασαν την προτίμησή τους για γυρίσματα στη χώρα μας. Ακόμα πιο ευνοϊκούς όρους προέβλεψε η σημερινή κυβέρνηση, ανεβάζοντας το ποσοστό από 35% σε 40%, κάτι που φαίνεται να προωθεί ως βασικό κίνητρο, χαράζοντας επιπλέον μια συνολικότερη πολιτική για τη διευκόλυνση των γυρισμάτων στην Ελλάδα.
Σημαντικό ρόλο στο σημείο αυτό φαίνεται να παίζει το ότι επιτέλους συνεργάζονται αρμονικά οι επιμέρους φορείς αλλά και τα υπουργεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Πολιτισμού και Τουρισμού, έτσι ώστε ο τόπος μας να καταστεί το καλύτερο και ιδανικότερο μέρος για τα γυρίσματα καλλιτεχνικών έργων.
Επίσης, κρίσιμο ρόλο έχει διαδραματίσει και η αποσαφήνιση του καθεστώτος ενίσχυσης που επιτρέπει να συμπεριληφθούν παραγωγές που απευθύνονται σε ψηφιακά μέσα και υπηρεσίες, όπως είναι η διαδικτυακή τηλεόραση (web tv), τα ντοκιμαντέρ, τα κοινωνικά δίκτυα κ.λπ., ενώ για πρώτη φορά συμπεριλαμβάνονται οι ταινίες μικρού μήκους. Τέλος, πολύ σημαντικά είναι και τα φορολογικά κίνητρα, αφού το 30% εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα του εκάστοτε δικαιούχου, ενώ υπάρχει η εξασφάλιση ότι αυτό θα τηρηθεί βάσει του δικαίου κρατικών ενισχύσεων. Ήδη το ΕΚΟΜΕ έχει χρηματοδοτηθεί γενναία για τον σκοπό αυτό απορροφώντας ένα σημαντικό ποσό από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Αισιόδοξος είναι, στο σημείο αυτό, ο γενικός γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης Λεωνίδας Χριστόπουλος, ένας άνθρωπος με πείρα στη Δημόσια Διοίκηση που έχει αναλάβει την απλούστευση και επιτάχυνση των διαδικασιών, την άμεση επίλυση των προβλημάτων και φυσικά το δύσκολο έργο της συνεργασίας ανάμεσα στα διαφορετικά υπουργεία, τους φορείς κ.λπ. Παρότι υποστηρίζει ότι υπάρχουν ακόμα πολλά περιθώρια βελτίωσης, βλέπει ότι τα θετικά, μέχρι στιγμής, σημάδια δείχνουν ότι η πορεία θα είναι ανοδική. «Αναμφίβολα ο νόμος έδωσε ένα μήνυμα το οποίο θελήσαμε να στηρίξουμε όλοι: πέρα από την αύξηση του κινήτρου, το σημαντικό είναι ότι ξαναθεσμοθετήσαμε τον θεσμό του tax relief, ενώ φτιάξαμε όλη τη διαδικασία ώστε να πάψει να είναι άτεγκτη και γραφειοκρατική. Βελτιώνοντας, λοιπόν, τη διαδικασία από την αρχή ώστε να γίνεται γρήγορα και ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την υπαγωγή των επενδύσεων και την τελική πιστοποίηση, μπορούμε να πούμε ότι βρισκόμαστε σε ένα πολύ καλό σημείο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Χριστόπουλος μιλώντας αποκλειστικά στο «ΘΕΜΑ», τονίζοντας ότι «βέβαια έχουμε αρκετά να κάνουμε ακόμα ώστε να γίνει πιο απλή η διαδικασία. Αλλά τα περισσότερα συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση. Εχουμε ιδέες, γίνονται συζητήσεις και φυσικά έχουμε την τελευταία νομοθετική παρέμβαση που δίνει τη δυνατότητα απευθείας πληρωμής σε ξένους παραγωγούς ώστε να μπορέσουμε να προσελκύσουμε επενδύσεις. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ΕΚΟΜΕ είναι, κατά κύριο λόγο, ένα εργαλείο προσέλκυσης ξένων επενδύσεων».
Ξεκινάνε άμεσα τα γυρίσματα του “Greak Freak”
Χάρη στην πρωτοβουλία της Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Διακυβέρνησης επιλύθηκαν πολλά προβλήματα και οι επόμενες ταινίες είναι ήδη στα σκαριά δημιουργώντας μια δυναμική που αναμένεται να διευρύνει κι άλλο τον κύκλο των ενδιαφερομένων. Αρχής γενομένης από το «Greek Freak» και μια μεγάλη εταιρεία όπως η Disney, όλα δείχνουν πως το τοπίο, όσον αφορά την προσέλευση μεγάλων κινηματογραφικών εταιρειών και ονομάτων στη χώρα μας, αλλάζει ριζικά.
Η αύξηση της χρηματοδότησης δεν έχει σίγουρα προηγούμενο, καθώς οι υπεύθυνοι δηλώνουν ότι προτίθενται να τη φτάσουν συνολικά στα 75 εκατ. ευρώ μέχρι το 2022, αν είναι δυνατόν, ώστε να ανταποκριθούν σε όσο γίνεται μεγαλύτερες παραγωγές, αλλά και να συμπεριλάβουν ένα τεράστιο εύρος από καλλιτεχνικά έργα, όπως art house παραγωγές, ντοκιμαντέρ, ακόμα και μικρού μήκους. Στόχος είναι να μπορέσουν να εξασφαλιστούν άλλα 50 εκατ., αφού ένα σημαντικό ποσό που αγγίζει τα 25 εκατ. ευρώ έχει ήδη καταβληθεί για τις παραγωγές που έχουν ολοκληρώσει τα γυρίσματα στη χώρα μας. «Οχι μόνο ξεκαθαρίσαμε το νομοθετικό πλαίσιο ώστε να υπάρχει αυτή η δυνατότητα, αλλά αλλάξαμε τα όρια υπαγωγής εντάσσοντας και τις ταινίες μικρού μήκους», εξηγεί ο κ. Χριστόπουλος.
«Το σημαντικό πάντως είναι ότι δημιουργείται μια δυναμική σε διάφορα επίπεδα, είτε αφορούν σε κίνητρα, είτε σε επενδυτικό ενδιαφέρον με τη θεμελίωση των film offices αλλά και το όραμα για τη δημιουργία στούντιο. Το καλό είναι, επίσης, ότι έχει αλλάξει η νοοτροπία και υπάρχει συνεργασία ανάμεσα στους διαφορετικούς τομείς, φορείς, δομείς και κυρίως υπουργεία. Πολύ καλή είναι η συνεργασία που έχουμε τόσο με το υπουργείο Πολιτισμού -και με την υπουργό Λίνα Μενδώνη αλλά και τον υφυπουργό Νικόλαο Γιατρομανωλάκη-, οι οποίοι είναι θετικοί και έχουν δείξει ιδιαίτερα θερμή ανταπόκριση, αλλά και το υπουργείο Τουρισμού, ακόμα και το υπουργείο Εξωτερικών που μας βοήθησε στην επίλυση διαφόρων προβλημάτων που προέκυψαν κατά τα γυρίσματα».
Σίγουρα η περίπτωση της πανδημίας αποτέλεσε μια δύσκολη εξίσωση όσον αφορά την πραγματοποίηση των γυρισμάτων, τα οποία ωστόσο κατάφεραν να γίνουν – και εδώ τον κεντρικό ρόλο είχε αναλάβει, όπως μας πληροφόρησαν σχετικά οι παραγωγοί, ο κ. Χριστόπουλος, συντονίζοντας τους διαφορετικούς φορείς και επιλύοντας μια σειρά από προβλήματα: «Είναι κοινή πεποίθηση πλέον ότι η προβολή της χώρας μας μέσω των γυρισμάτων ωφελεί συνολικά την εικόνα της, ταυτόχρονα τον πολιτισμό και τον τουρισμό. Σεβόμενοι πάντα τα υφιστάμενα πολιτιστικά κριτήρια και τα διάφορα ευαίσθητα ζητήματα, δεν μπορούμε να μην πούμε ότι θέλουμε να προσελκύουμε επενδύσεις με πολλαπλασιαστικά οφέλη για τη χώρα μας από κάθε άποψη. Ευτυχώς, αυτό έχει γίνει κατανοητό σε μεγάλο βαθμό, όχι μόνο από τα υπουργεία με τα οποία συνεργαζόμαστε, αλλά και από πλευράς δημόσιας διοίκησης ότι πρέπει να δουλέψουμε από κοινού προς αυτή την κατεύθυνση».
Επόμενο βήμα η δημιουργία κινηματογραφικών στούντιο
Ευχαριστημένοι δείχνουν, επομένως, και οι υπεύθυνοι του σχεδίου υλοποίησης -το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το ΕΚΟΜΕ- με τη μέχρι τώρα πορεία, προσδοκώντας σε καλύτερα, άμεσα αποτελέσματα: «Το συνολικό πλαίσιο, όσον αφορά τα κίνητρα αλλά και τις διαδικασίες υπαγωγής, είναι πολύ καλό συγκρινόμενο με της υπόλοιπης Ευρώπης. Ηδη κονταροχτυπιόμαστε με Κροατία και Μάλτα σε αυτό το επίπεδο, αλλά είμαστε σε πολύ καλύτερο σημείο από πολλές χώρες της Ευρώπης. Εννοείται ότι υπάρχουν ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν και έχουν να κάνουν με τη δυνατότητα της διοίκησης να ανταποκριθεί σε τέτοιες επενδύσεις.
Είμαστε, ωστόσο, όλοι στο ίδιο μήκος κύματος, καθώς έχουμε χαράξει μια μελέτη για το ποια ακριβώς είναι αυτά τα ζητήματα και τι μπορούμε να κάνουμε ως Γενική Γραμματεία για την απλούστευση των διαδικασιών», τονίζει ο κ. Χριστόπουλος. Βέβαια δεν αρνείται ότι το μεγάλο τους όραμα είναι η δημιουργία στούντιο, ώστε η χώρα να είναι απολύτως και πλήρως ανταγωνιστική – αν και είναι σαφές ότι αυτό που προσελκύει τους κινηματογραφιστές είναι το απέραντο φυσικό ντεκόρ και οι ομορφιές της Ελλάδας: «Σίγουρα μας ενδιαφέρει η δημιουργία στούντιο, παρότι πρόκειται για ένα δύσκολο και άκρως απαιτητικό ζήτημα. Είμαστε, ωστόσο, σε διαδικασία και εξετάζουμε το πλαίσιο. Στο σημείο αυτό σημαντικό ρόλο παίζει η ιδιωτική πρωτοβουλία ώστε να μπορούν να γίνουν οι απαραίτητες επενδύσεις. Σημαντικό είναι επίσης να βρεθούν και οι κατάλληλοι χώροι».
Αιτούμενο στο σημείο αυτό είναι να δημιουργηθεί το κατάλληλο film office ώστε να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση και, σύμφωνα με πληροφορίες, πρωτοβουλίες έχουν γίνει ήδη ώστε αυτό να καταστεί εφικτό σε συγκεκριμένους χώρους στη Θεσσαλονίκη. «Δεν σταματάμε και εξετάζουμε κάθε πλαίσιο και έκφανση που μπορούν να ενισχύσουν το υπάρχον πλαίσιο και να λύσουν προβλήματα. Μπορούμε πάντα να κάνουμε κάτι παραπάνω», τονίζει ο κ. Χριστόπουλος.
Τα καλά νέα, ωστόσο, δεν τελειώνουν μόνο στα γυρίσματα, στην προσέλκυση μεγάλων παραγωγών και στα μεγάλα στούντιο, αλλά και σε μια σειρά από πρωτοβουλίες που δείχνουν μια έντονη εξωστρέφεια από πλευράς υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και ΕΚΟΜΕ. Για πρώτη φορά υπάρχει συνεργασία με το Κέντρο Κινηματογράφου, με το οποίο θα κατέβουν μαζί στα επικείμενα φεστιβάλ, μια αξιοσημείωτη συνεργασία για τον διεσπαρμένο έως τώρα κινηματογραφικό κόσμο. Ηδη υπήρξε συμμετοχή του ΕΚΟΜΕ στο American Film Market και κατόπιν στη Focus, όπου υπήρξε ενημέρωση του ευρωπαϊκού κοινού για τα νέα χρηματοδοτικά κίνητρα. Εντονη και η παρουσία στον θεσμό των «Τηλεοπτικών Καννών», στο MIPTV -δηλαδή τα αντίστοιχα τηλεοπτικά βραβεία-, όπου θα παρουσιαστούν οι ελληνικές ταινίες που έτυχαν χρηματοδότησης του ΕΚΟΜΕ όπως οι «Μέλισσες».
Γιατί τελικά ο κύκλος των χρηματοδοτήσεων που άνοιξε για τους μεγάλους παραγωγούς ανοίγει για περισσότερα ομόκεντρα περιβάλλοντα και στο εσωτερικό της χώρας, που περιλαμβάνουν όχι μόνο ελληνικές ταινίες αλλά και σπουδαίες ελληνικές σειρές που φαίνεται να διάγουν εκ νέου άνθηση στη χώρα μας. Τελικά, η άνοιξη μπορεί και γίνεται να ξεκινήσει όχι από τη φύση, αλλά από τις μεγάλες και μικρές οθόνες.
