Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια πορεία προς την ψηφιακή δεκαετία (Path to the Digital Decade) για την προώθηση και την προάσπιση των αξιών της ΕΕ στον ψηφιακό χώρο και την υποστήριξη του ψηφιακού μετασχηματισμού για το 2030. Το Path δημιουργεί ένα συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο που θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Ψηφιακής Πυξίδας για το 2030, με τα τέσσερα βασικά σημεία για την επόμενη δεκαετία να είναι οι ψηφιακές δεξιότητες, οι ψηφιακές υποδομές, οι ψηφιακές επιχειρήσεις και οι ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες.
Η πανδημία ανέδειξε τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει η ψηφιακή τεχνολογία στην οικοδόμηση ενός βιώσιμου και ακμάζοντος μέλλοντος. Ειδικότερα, η κρίση αποκάλυψε ένα χάσμα μεταξύ των ψηφιακά κατάλληλων επιχειρήσεων και εκείνων που δεν έχουν ακόμη υιοθετήσει ψηφιακές λύσεις ενώ ανέδειξε και την απόκλιση μεταξύ καλά συνδεδεμένων αστικών, αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών.
Η ψηφιοποίηση προσφέρει πολλές νέες ευκαιρίες στην ευρωπαϊκή αγορά, όπου περισσότερες από 500.000 κενές θέσεις εργασίας για ειδικούς στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και των δεδομένων παρέμειναν κενές το 2020. Η πορεία προς την ψηφιακή δεκαετία θα πρέπει να ενισχύσει την ψηφιακή ηγεσία της ΕΕ και να προωθήσει ανθρώπινες και βιώσιμες ψηφιακές πολιτικές που θα ενδυναμώνουν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, σύμφωνα με τις αξίες της Ευρώπης. Ειδικότερα, η Margrethe Vestager, εκτελεστική αντιπρόεδρος για το «Μια Ευρώπη κατάλληλη για την ψηφιακή εποχή» αναφέρθηκε σε ένα «ένα μέλλον όπου η καινοτομία λειτουργεί για τις επιχειρήσεις και τις κοινωνίες μας».
Από την πλευρά του, ο Thierry Breton, Επίτροπος εσωτερικής αγοράς, δήλωσε ότι «η Ευρώπη είναι αποφασισμένη να ηγηθεί στον παγκόσμιο τεχνολογικό αγώνα. Ο καθορισμός των στόχων για το 2030 ήταν ένα σημαντικό βήμα, αλλά τώρα πρέπει να ανταποκριθούμε σε αυτό με επιτυχία. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη δεν θα βρίσκεται σε θέση μεγάλης εξάρτησης τα επόμενα χρόνια. Διαφορετικά, θα παραμείνουμε πολύ εκτεθειμένοι στα σκαμπανεβάματα του κόσμου και θα χάσουμε την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Πιστεύω σε μια Ευρώπη που οδηγεί στις αγορές του μέλλοντος, όχι σε μια Ευρώπη που είναι ένας απλός υπεργολάβος.»
Το πλαίσιο θα βασίζεται στην τροχιά και την ετήσια συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών-μελών. Η Επιτροπή θα αναπτύξει πρώτα κάποιες προβλεπόμενες πορείες της ΕΕ για κάθε στόχο, ώστε να παρακολουθεί την πρόοδο στην επίτευξη των στόχων. Με τη σειρά τους, τα κράτη θα καθορίσουν τις κινήσεις τους ως έθνη, όπου είναι δυνατόν, και θα προτείνουν εθνικούς στρατηγικούς χάρτες πορείας, περιγράφοντας τα σχέδιά τους, για να τα επιτύχουν. Η πρόοδος κατά μήκος των εθνικών οδών της ΕΕ θα αξιολογείται σε ετήσια βάση.
Ετήσιος μηχανισμός συνεργασίας με τα κράτη-μέλη
Η ψηφιακή πρόοδος στα κράτη-μέλη ήταν πολύ άνιση τα τελευταία χρόνια. Η τάση δείχνει ότι οι χώρες που προόδευαν με αργό ρυθμό πριν από πέντε χρόνια, συνεχίζουν να προχωρούν αργά μέχρι και σήμερα. Με αυτή τη νέα πορεία προς την ψηφιακή δεκαετία, θα υπάρξει μια δομημένη συνεργασία για τη συλλογική επίτευξη των συμφωνηθέντων στόχων, αναγνωρίζοντας παράλληλα τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης μεταξύ των κρατών-μελών.
Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προτείνει τη συμμετοχή σε ετήσιο μηχανισμό συνεργασίας με τα κράτη μέλη, ο οποίος θα αποτελείται από ένα οργανωμένο, διαφανές και κοινό σύστημα παρακολούθησης με βάση τον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) για τη μέτρηση της προόδου για κάθε έναν από τους στόχους του 2030 όπως και των βασικών δεικτών επιδόσεων (KPI).
Συστήνεται ακόμη μια ετήσια έκθεση που θα αφορά την «κατάσταση της ψηφιακής δεκαετίας», στην οποία η Επιτροπή θα αξιολογεί την πρόοδο και θα διατυπώνει συστάσεις για δράσεις, πολυετείς στρατηγικούς χάρτες πορείας για κάθε κράτος-μέλος, στους οποίους θα σκιαγραφούν τις εγκεκριμένες ή προγραμματισμένες πολιτικές και μέτρα για τη στήριξη των στόχων του 2030. Επίσης, προτείνεται ένα διαρθρωμένο ετήσιο πλαίσιο για τη συζήτηση και την αντιμετώπιση της ανεπαρκούς προόδου μέσω συστάσεων και κοινών δεσμεύσεων μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών-μελών και ένας μηχανισμός στήριξης της υλοποίησης έργων πολλών χωρών.
Πολυκρατικά έργα, διαβουλεύσεις με πολίτες, επιχειρήσεις και δημόσιες διοικήσεις
Αρκετές διαβουλεύσεις με τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες διοικήσεις οδήγησαν στην αναγκαία ψηφιακή μετάβαση. Η συλλογική αυτή προσπάθεια θα συνεχιστεί με τον ετήσιο μηχανισμό συνεργασίας του Path, ένα σύνολο εργαλείων που θα επιτρέψουν στην Επιτροπή και στα κράτη-μέλη να αξιολογήσουν την κοινή πρόοδο και να αναλάβουν στοχευμένες δράσεις για την επίτευξη των στόχων της ψηφιοποίησης μες στη δεκαετία.
Η Επιτροπή κατήρτισε έναν αρχικό κατάλογο έργων διαφόρων χωρών, ο οποίος περιλαμβάνει διάφορους τομείς για επενδύσεις: υποδομές δεδομένων, επεξεργαστές χαμηλής ισχύος, επικοινωνία 5G, υπολογιστική υψηλών επιδόσεων, ασφαλή κβαντική επικοινωνία, δημόσια διοίκηση, blockchain, κόμβους ψηφιακής καινοτομίας και επενδύσεις στις ψηφιακές δεξιότητες των ανθρώπων. Στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, τα κράτη-μέλη δεσμεύονται να αφιερώσουν τουλάχιστον το 20% της ψηφιακής προτεραιότητας.
Τα πολυεθνικά έργα συνιστούν έργα μεγάλης κλίμακας που θα συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ευρώπης έως το 2030 – έργα που κανένα κράτος μέλος δεν θα μπορούσε να αναπτύξει από μόνο του. Τα έργα αυτά θα επιτρέψουν στα κράτη μέλη να ενωθούν και να συγκεντρώσουν πόρους για την οικοδόμηση ψηφιακών ικανοτήτων σε κλάδους θεμελιώδεις για την ενίσχυση της ψηφιακής κυριαρχίας της Ευρώπης και για την τροφοδότηση της ανάκαμψης της Ευρώπης.
Τα έργα αυτά θα χρηματοδοτούνται από πόρους και επενδύσεις της ΕΕ, μεταξύ των οποίων από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και από τα κράτη μέλη, ενώ και άλλοι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς μπορούν να επενδύουν στα έργα, κατά περίπτωση.
Ένα Διαδίκτυο ανθρώπων (ΙοΗ) κατάλληλο για την ψηφιακή δεκαετία της Ευρώπης και την αποστολή της NGI
Η αποστολή της NGI (Next Generation Internet) για τη δημιουργία ενός «Διαδικτύου των ανθρώπων» είναι κατάλληλη καθώς η ΕΕ επιδιώκει ένα ανθρωποκεντρικό, βιώσιμο όραμα για την ψηφιακή κοινωνία καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας, με στόχο την ενδυνάμωση των πολιτών και των επιχειρήσεων.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι καινοτόμοι της NGI ευθυγραμμίζονται με την «Ψηφιακή Πυξίδα» της Ευρωπαϊκής επιτροπής για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, η οποία περιλαμβάνει αυξημένη στρατηγική αυτονομία στην τεχνολογία και νέους κανόνες και τεχνολογίες προστασίας των πολιτών από τα παραποιημένα προϊόντα, την κλοπή στον κυβερνοχώρο και την παραπληροφόρηση, καθώς και την αντιμετώπιση του ψηφιακού χάσματος.
Οι ερευνητές και οι πρωτοπόροι του NGI μπορούν επιπλέον να συμβάλουν στην εφαρμογή της ψηφιακής κατεύθυνσης στο πλαίσιο του νέου προγράμματος πολιτικής για το Futurium, την πλατφόρμα που είναι αφιερωμένη στους Ευρωπαίους πολίτες όπου μπορούν ελεύθερα να συζητούν τις πολιτικές της ΕΕ.
Η ανθρωποκεντρικότητα δεν αποτελεί μόνο επιλογή για την Ευρώπη κατά την είσοδό της στην Ψηφιακή Δεκαετία αλλά βασικό στοιχείο και η NGI είναι μια ουσιαστική πρωτοβουλία για να τεθεί η ανθρώπινη διάσταση στον πυρήνα του Διαδικτύου.
Τα τελευταία δύο χρόνια, οι φορείς καινοτομίας της NGI εργάζονται για την παροχή τεχνολογιών και υπηρεσιών που σέβονται τα ευρωπαϊκά δικαιώματα και τις αρχές, οδηγώντας σε απτά οφέλη τόσο για τους ιδιωτικούς όσο και για τους δημόσιους οργανισμούς, αλλά και για τους πολίτες.
