Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να τιμήσουμε τις γυναίκες της καινοτομίας. Είναι επίσης η κατάλληλη στιγμή για ευαισθητοποίηση σχετικά με τη θέση της γυναίκας στην επιστήμη. Σύμφωνα με την έκθεση της UNESCO, μόλις το 33% του ερευνητικού δυναμικού είναι γυναίκες. Το EIT Health έχει δεσμευτεί να προωθήσει τη συμπεριληπτικότητα και την ενδυνάμωση των γυναικών στα καινοτόμα εγχειρήματα στον τομέα της Υγείας.
Καθώς το ενδιαφέρον για την ισότητα των φύλων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, ο κόσμος άρχισε να αλλάζει και να κάνει βήματα προς μία καλύτερη ισορροπία. Σήμερα, περισσότερα κορίτσια έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση και συνεχίζουν τις σπουδές τους παγκοσμίως1, υπάρχει όμως ακόμα πολύς δρόμος για να καλυφθεί το χάσμα των φύλων στην επιστήμη. Σύμφωνα με έκθεση της UNESCO2 μόλις το 33% του ερευνητικού δυναμικού είναι γυναίκες. Η επιστημονική έκθεση του οργανισμού δηλώνει ότι παρόλο που οι γυναίκες αποτελούν το ένα τρίτο του ερευνητικού δυναμικού, οι ίδιες αντιπροσωπεύουν το 45% των φοιτητών σε προπτυχιακό επίπεδο και το 55% των φοιτητών σε μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, ενώ στα διδακτορικά οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 44%! Στερεότυπα, τεκνοποίηση και μητρότητα ενδεχομένως εμποδίζουν τις γυναίκες να ακολουθήσουν μια σταδιοδρομία στην καινοτομία, καθώς και στη βιομηχανία της υγείας. Το γεγονός ότι το 70% των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής μέριμνας είναι γυναίκες, και πληρώνονται 11% λιγότερο από τους άνδρες συναδέλφους τους, δημιουργεί ακόμα μία θλιβερή αντίθεση. Αυτή η τάση μπορεί να αντιστραφεί, μεταξύ άλλων, με προγράμματα που προωθούν τη συμπεριληπτικότητα και ενισχύουν τη συμμετοχή των γυναικών.
«Παρότι υπάρχουν σπουδαία παραδείγματα γυναικών στην καινοτομία, η παγκόσμια εικόνα είναι ακόμα απογοητευτική. Μπορεί κανείς να θέτει το ερώτημα κατά πόσο οι δράσεις που στοχεύουν στην ενδυνάμωση των γυναικών είναι αναγκαίες ή να θεωρεί πως έχει ήδη μειωθεί το χάσμα γυναικών και ανδρών στην επιστήμη. Για εμάς που εργαζόμαστε στην καρδιά της καινοτομίας, είναι απολύτως ξεκάθαρο ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται και αναμφίβολα χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια για να υποστηριχθούν πρωτοπόρες γυναίκες και νέα κορίτσια.
Για παράδειγμα, αν δούμε τον κόσμο των startups στην Υγεία, εύκολα θα παρατηρήσουμε ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό υποψηφίων στα προγράμματα επιτάχυνσης του EIT Health είναι γυναίκες» δηλώνει η Mónika Tóth, διαχειρίστρια του προγράμματος EIT Health RIS, του EIT Health InnoStars. «Οι καινοτομίες δεν έχουν φύλο. Πίσω από κάθε λύση που μπορεί να φέρει επανάσταση στη διάγνωση του καρκίνου ή να βελτιώσει τη θεραπεία των ασθενών, βρίσκονται ομάδες η σύνθεση των οποίων ποικίλλει. Ωστόσο, θα ήθελα να ενθαρρύνω τις γυναίκες να προσπαθήσουν να εφαρμόσουν τις ιδέες τους που μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να έχουν καλύτερη υγεία και μακροζωία», προσθέτει.
Εντός του 2021 το ΕΙT Health οργανώνει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα Women Entrepreneurship Bootcamp. Σκοπός του προγράμματος είναι οι επιχειρήσεις να συμπεριλάβουν γυναίκες στην ηγετική τους ομάδα και να επιτύχουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα στα πρώτα επιχειρηματικά τους βήματα και στην προσέλκυση επενδυτών. Το πρόγραμμα, διάρκειας επτά εβδομάδων, παρέχει εντατική εκπαίδευση, καθοδήγηση και ευκαιρίες συνεργασίας και δικτύωσης στη Βαρκελώνη (Ισπανία), το Λονδίνο (Ηνωμένο Βασίλειο), το Γκάλγουεϊ (Ιρλανδία) και την Κοΐμπρα (Πορτογαλία). Οι διοργανωτές ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για νεοσύστατες και νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες είτε διευθύνονται από γυναίκες είτε έχουν τουλάχιστον μία γυναίκα στη διοίκηση. Αιτήσεις συμμετοχής μπορούν να υποβληθούν έως τις 16 Μαρτίου 2021.
Ελληνίδες που καινοτομούν στον τομέα της Υγείας
Τα τελευταία χρόνια, η γυναικεία επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα εδραιώνει την παρουσία της ολοένα και περισσότερο. Η συμβολή των γυναικών στην οικονομική δραστηριότητα αυξάνεται, νέες μορφές επιχειρηματικότητας κάνουν την εμφάνισή τους, με τις γυναίκες σε αρκετές περιπτώσεις να δίνουν δυναμικό παρών. Οι νέες αυτές μορφές γυναικείας επιχειρηματικότητας βρίσκουν την έκφρασή τους μέσω νεοφυών επιχειρήσεων, συνεταιρισμών, κοινωνικών επιχειρήσεων και δράσεων.
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), πόλος του EIT Health στην Ελλάδα, υποστηρίζει ενεργά, με σειρά δραστηριοτήτων και δράσεων, τη συμμετοχή των γυναικών στην καινοτομία. Σε στατιστικό επίπεδο, παρακολουθεί και καταγράφει σε ετήσια βάση τη θέση των γυναικών σε δραστηριότητες Έρευνας και Ανάπτυξης.1 Στο πλαίσιο δράσεων του EIT Health, το ΕΚΤ έχει υποστηρίξει πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις που διευθύνονται από γυναίκες επιστήμονες, επιχειρηματίες και ειδικούς.
Η γυναικεία προοπτική στις καινοτομίες του τομέα της υγείας αυξάνεται σημαντικά. Για παράδειγμα, η Δρ Βασιλεία Χατζηστεργίου είναι Medical Content & Communication Manager της BookingClinic. Η BookingClinic συγκαταλέγεται στις 21 εταιρείες από όλη την Ευρώπη που επιλέχθηκαν μέσω του Προγράμματος EIT Health Headstart 2020, επειδή αντιπροσωπεύουν καινοτόμες λύσεις στον τομέα της Υγείας (η BookingClinic διακρίθηκε στην ειδική έκδοση του Headstart, για τον COV19). Οι εταιρείες λαμβάνουν χρηματοδότηση, επιχειρηματική υποστήριξη και καθοδήγηση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων με στόχο να επιταχύνουν την ανάπτυξη και τη διάθεση στην αγορά καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών.
Η Δρ Καίτη Μηλιώνη είναι κλινική ερευνήτρια, ιδρύτρια και διευθύντρια της MyHabeats, της πρώτης smartphone εφαρμογής σε Ελλάδα και Ευρώπη που χρησιμοποιείται σε κλινικές μελέτες ανθρώπων με προβλήματα διαχείρισης βάρους. Στην εφαρμογή, η οποία χρησιμοποιείται στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, δόθηκε το 2019 το χρηματοδοτικό πακέτο του EIT Health InnoStars ύψους 50.000 ευρώ, με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη του προϊόντος στην ευρωπαϊκή αγορά.
Η Μάρθα Ζαχαριάδου είναι στέλεχος της εταιρείας Ergobyte, η οποία με την οικονομική υποστήριξη του EIT Health Headstart έχει εξελίξει το καινοτόμο προϊόν RxReasoner, σχεδιάζοντας παράλληλα τα πρώτα της βήματα στην ευρωπαϊκή αγορά.
Τέλος, και στις μικρότερες ηλικίες η Ελλάδα έχει να επιδείξει γυναικείες επιτυχίες στον τομέα της καινοτομίας στην υγεία. Στην ελληνική εκδοχή του θεσμού Ημέρες Καινοτομίας (i-Days) του EIT Health που διοργάνωσε για τρίτη χρονιά το ΕΚΤ, διακρίθηκαν ομάδες φοιτητών και φοιτητριών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με τις φοιτήτριες να έχουν τα πρωτεία. Στη νικήτρια ομάδα, με την ιδέα CryptoCare, η Λυδία Νέγκα και η Ζωή Τσιτόγλου από το Τμήμα Βιοπληροφορικής, και στη δεύτερη θέση, με την ιδέα FitFinder, η Αντωνία Σακελλαρίου και η Κλειώ Γκουντζομήτρου από το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών.
