H συντριπτική πλειονότητα των πολιτών της ΕΕ πιστεύει ότι το διαδίκτυο και τα ψηφιακά εργαλεία θα παίξουν σημαντικό ρόλο στο μέλλον, σύμφωνα με ειδική έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που διεξήχθη τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2021. Επιπλέον, μεγάλη πλειονότητα θεωρεί ότι είναι χρήσιμο για την Ευρωπαϊκή Ένωση να καθορίσει και να προωθήσει τα ευρωπαϊκά δικαιώματα και τις αρχές για να εξασφαλίσει την επιτυχία του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Σημασία της ψηφιακής τεχνολογίας στην καθημερινή ζωή
Από τα πορίσματα της έρευνας προκύπτει ότι πάνω από οκτώ στους δέκα Ευρωπαίους και Ευρωπαίες (81 %) θεωρούν ότι, έως το 2030, τα ψηφιακά εργαλεία και το Διαδίκτυο θα είναι σημαντικά στη ζωή τους. Πάνω από το 80 % των πολιτών της ΕΕ πιστεύουν ότι η χρήση τους θα παρέχει τουλάχιστον τόσα πλεονεκτήματα όσα και μειονεκτήματα. Ενώ μικρή μόνο μειονότητα (12 %) αναμένει περισσότερα μειονεκτήματα από ό,τι πλεονεκτήματα από τη χρήση των ψηφιακών εργαλείων και του Διαδικτύου έως το 2030.
Ανησυχίες σχετικά με τα δεινά και τους κινδύνους του διαδικτύου
Πάνω από τους μισούς πολίτες της ΕΕ που συμμετείχαν στην έρευνα (56 %) εξέφρασαν την ανησυχία τους για τις κυβερνοεπιθέσεις και το κυβερνοέγκλημα, όπως η κλοπή ή κατάχρηση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, το κακόβουλο λογισμικό ή το ηλεκτρονικό «ψάρεμα». Επιπλέον, πάνω από τους μισούς (53 %) εξ αυτών εξέφρασαν επίσης ανησυχία για την ασφάλεια και την ευημερία των παιδιών στο διαδίκτυο, ενώ σχεδόν οι μισοί (46 %) πολίτες της ΕΕ ανησυχούν για τη χρήση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και πληροφοριών από εταιρείες ή δημόσιες διοικήσεις.
Περίπου το ένα τρίτο (34 %) των πολιτών της ΕΕ ανησυχεί για τη δυσκολία αποσύνδεσης και επίτευξης μιας καλής ισορροπίας μεταξύ της ζωής εντός και εκτός διαδικτύου, ενώ περίπου ένας στους τέσσερις (26 %) πολίτες προβληματίζεται για τη δυσκολία εκμάθησης νέων ψηφιακών δεξιοτήτων, αναγκαίων για την ενεργό συμμετοχή στην κοινωνία. Τέλος, περίπου ένας στους πέντε (23 %) πολίτες της ΕΕ εξέφρασε την ανησυχία του για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών.
Ανάγκη για περισσότερη γνώση σχετικά με τα διαδικτυακά δικαιώματα
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η πλειονότητα των πολιτών της ΕΕ πιστεύει ότι η ΕΕ προστατεύει ικανοποιητικά τα δικαιώματά τους στο διαδικτυακό περιβάλλον. Ωστόσο, σημαντικός αριθμός πολιτών της ΕΕ (σχεδόν 40 %) δεν γνωρίζει ότι δικαιώματά του όπως η ελευθερία της έκφρασης, η ιδιωτική ζωή ή η μη διακριτική μεταχείριση θα πρέπει επίσης να γίνονται σεβαστά στο διαδίκτυο, ενώ σε έξι κράτη μέλη της ΕΕ την ίδια άγνοια δηλώνουν πάνω από τρεις στους τέσσερις πολίτες. Παρόλα αυτά, μεγάλη πλειονότητα των πολιτών της ΕΕ θεωρεί ότι είναι χρήσιμο να γνωρίζει περισσότερα σχετικά με αυτά τα διαδικτυακά δικαιώματα.
Στήριξη της δήλωσης σχετικά με τις ψηφιακές αρχές
Μεγάλη πλειονότητα (82 %) των πολιτών της ΕΕ θεωρεί ότι είναι χρήσιμο για την Ευρωπαϊκή Ένωση να καθορίσει και να προωθήσει ένα κοινό ευρωπαϊκό όραμα για τα ψηφιακά δικαιώματα και τις ψηφιακές αρχές. Οι αρχές αυτές θα πρέπει να έχουν απτές συνέπειες για τους πολίτες, για παράδειγμα, εννέα στους δέκα (90 %) πολίτες τάσσονται υπέρ του να συμπεριληφθεί η αρχή ότι όλες και όλοι, μεταξύ άλλων τα άτομα με αναπηρίες ή που διατρέχουν κίνδυνο αποκλεισμού, θα πρέπει να επωφελούνται από ευπρόσιτες και εύχρηστες ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες.
Οι πολίτες επιθυμούν να ενημερώνονται με σαφήνεια σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ισχύουν για τη σύνδεσή τους στο διαδίκτυο, να έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο μέσω οικονομικά προσιτής σύνδεσης υψηλής ταχύτητας και να μπορούν να χρησιμοποιούν ασφαλή και αξιόπιστη ψηφιακή ταυτότητα για την πρόσβαση σε ευρύ φάσμα δημόσιων και ιδιωτικών διαδικτυακών υπηρεσιών.
Επόμενα βήματα
Τα αποτελέσματα αυτής της πρώτης έρευνας του Ευρωβαρόμετρου θα συμβάλουν στην ανάπτυξη της πρότασης για μια ευρωπαϊκή δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τα ψηφιακά δικαιώματα και τις ψηφιακές αρχές. Η δήλωση θα προωθεί μια ψηφιακή μετάβαση διαμορφωμένη από κοινές ευρωπαϊκές αξίες και από ένα ανθρωποκεντρικό όραμα για την τεχνολογική αλλαγή.
Μετά την πρώτη αυτή έρευνα, θα προγραμματιστεί επαναλαμβανόμενη σειρά ερευνών του Ευρωβαρόμετρου σε ετήσια βάση (από το 2023 και μετά) για τη συλλογή ποιοτικών δεδομένων, με βάση την αντίληψη των πολιτών για το πώς εφαρμόζονται στην ΕΕ οι ψηφιακές αρχές μετά την κατοχύρωσή τους στη δήλωση.
