Η Ελλάδα αποκτά για πρώτη φορά υπηρεσία συλλογής δικαστικών στατιστικών, ένα βασικό εργαλείο που θα βοηθήσει και στην σωστή κατανομή όρων ώστε να επιταχυνθεί (επιτέλους) η Δικαιοσύνη. Το σχέδιο έχει μπει στην τελική ευθεία μετά και την απόφαση σύστασης και συγκρότησης της Επιτροπής Εποπτείας Δικαστικών Στατιστικών (Ε.Ε.Δι.Σ.) που προβλέπει το Προεδρικό Διάταγμα που έδωσε το “πράσινο φως” για το JustStat.
Πρόκειται για υλοποίηση του Διατάγματος που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιούλιο και όριζε τη συγκρότηση, οργάνωση και λειτουργία του Γραφείου Συλλογής και Επεξεργασίας Δικαστικών Στατιστικών Στοιχείων στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Οι αρμοδιότητες του JustStat
Ειδικότερα, το Γραφείο είναι αρμόδιο για:
α) τη συστηματική συλλογή στατιστικών στοιχείων (που αφορούν ιδίως στον αριθμό, στη φύση και στο αντικείμενο των υποθέσεων, στο ύψος των διεκδικουμένων απαιτήσεων, στη χρονική διάρκεια της διαδικασίας και στην, κατά το δυνατό, εκτίμηση του κόστους της διαδικασίας) είτε μέσω των οικείων πληροφοριακών συστημάτων με τα οποία διαλειτουργεί το δικό του Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, είτε κατόπιν διαβίβασης στατιστικών στοιχείων από τα αρμόδια όργανα του συνόλου των δικαστηρίων και των εισαγγελιών της χώρας για κάθε κατηγορία υποθέσεων και διαδικασία ενώπιόν τους,
β) τη συστηματική συλλογή στατιστικών στοιχείων και αναλυτικών πληροφοριών, είτε μέσω των οικείων πληροφοριακών συστημάτων με τα οποία διαλειτουργεί το δικό του Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, είτε κατόπιν διαβίβασης στατιστικών στοιχείων και αναλυτικών πληροφοριών από την Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης ή τα αρμόδια δικαστήρια, κατά περίπτωση, για τις υποθέσεις που διευθετήθηκαν με διαμεσολάβηση και δικαστική μεσολάβηση, καθώς και για τις υποθέσεις που έχουν υπαχθεί σε διαιτησία,
γ) τη δημιουργία ποσοτικών και ποιοτικών μεταβλητών, προκειμένου να υποβληθούν τεκμηριωμένες απόψεις στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και τα αρμόδια δικαστικά όργανα για τη δημιουργία, επέκταση και επικαιροποίηση των οικείων πληροφοριακών συστημάτων, καθώς και για την ανάλυση και μελέτη των στατιστικών δεδομένων,
δ) τη μέτρηση, βάσει των στατιστικών στοιχείων της απόδοσης κάθε δικαστικής μονάδας ανά περιοχή και βαθμό δικαιοδοσίας και κάθε δικαστικής περιφέρειας συνολικά, προς διευκόλυνση της αξιολόγησής τους από τα αρμόδια δικαστικά όργανα,
ε) την υποβολή εκτιμήσεων στα αρμόδια δικαστικά όργανα, βάσει των στατιστικών στοιχείων για τις αναμενόμενες εισροές και εκροές υποθέσεων ανά κατηγορία, τόσο για το επόμενο δικαστικό έτος όσο και σε ορίζοντα πενταετίας,
στ) την υποβολή τεκμηριωμένων απόψεων στα αρμόδια δικαστικά όργανα, βάσει των στατιστικών στοιχείων για τη διευθέτηση της ομαλής ροής των δικαστικών υποθέσεων και την αντιμετώπιση των οργανωτικών στρεβλώσεων, καθώς και για τη δημιουργία νέων οργανωτικών μονάδων και δομών,
ζ) την υποβολή τεκμηριωμένων απόψεων στα αρμόδια δικαστικά όργανα, βάσει των στατιστικών στοιχείων, προκειμένου να προσδιοριστεί ο βέλτιστος αριθμός ανθρώπινου δυναμικού (δικαστικών λειτουργών, υπάλληλων κ.λπ.) για τη διεκπεραίωση των εκκρεμών υποθέσεων, καθώς και να προβλεφθούν οι ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό σε ορίζοντα πενταετίας,
η) την υποβολή τεκμηριωμένων απόψεων στα αρμόδια δικαστικά όργανα για τη δημιουργία συστημάτων αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων που αναμένεται να προκαλέσουν ιδιαίτερη επιβάρυνση στα δικαστήρια της χώρας,
θ) την κατ’ έτος αποτίμηση της αποτελεσματικότητας των νέων νομοθετικών ρυθμίσεων που αφορούν στην απονομή της δικαιοσύνης, καθώς και των συναφών μέτρων.
Ετήσια έκθεση κάθε Ιούνιο
Προβλέπεται επίσης τον Ιούνιο κάθε έτους, το Γραφείο να διαβιβάζει τα στατιστικά δεδομένα που έχει συλλέξει και επεξεργαστεί για το προηγούμενο έτος, καθώς και έκθεσή του που περιλαμβάνει τις κατά περίπτωση εκτιμήσεις και απόψεις του για τα ζητήματα που περιλαμβάνονται στις διατάξεις του Π.Δ. στο Συμβούλιο της Επικρατείας, στον Άρειο Πάγο, στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, στο Ελεγκτικό Συνέδριο και στη Γενική Επιτροπεία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων.
Εφόσον συντρέχει περίπτωση, κάθε δικαστικό όργανο μπορεί να ζητήσει, από το Γραφείο, οποτεδήποτε, την έκτακτη συλλογή, επεξεργασία και διαβίβαση στατιστικών δεδομένων προκειμένου να ασκήσει νόμιμα ανατεθειμένη στο όργανο αυτό αρμοδιότητα.
Το Γραφείο εκτιμά το κόστος των διαδικασιών, όταν αυτό δεν είναι δυνατό να γίνει από τα οικεία δικαστήρια, εισαγγελίες και την Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης.
Παράλληλα, το Γραφείο διαβιβάζει τα αναγκαία στατιστικά δεδομένα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά την κατάρτιση του Πίνακα αποτελεσμάτων της Δικαιοσύνης (Justice Scoreboard), στην ευρωπαϊκή επιτροπή αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας της δικαιοσύνης (CEPEJ) του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς και σε κάθε άλλο διεθνή φορέα, έναντι του οποίου η Χώρα έχει αναλάβει την υποχρέωση να αποστέλλει δικαστικά στατιστικά στοιχεία. Επίσης, συνεργάζεται με τους αρμόδιους φορείς άλλων εννόμων τάξεων σχετικά με ζητήματα που αφορούν τη συλλογή και επεξεργασία δικαστικών στατιστικών στοιχείων. Στο πλαίσιο αυτό δύναται να αναζητά από τους αρμόδιους φορείς άλλων εννόμων τάξεων χρήσιμα για την εξυπηρέτηση των σκοπών του στατιστικά στοιχεία.
