Το πάχος της στρατόσφαιρας έχει μειωθεί κατά περίπου 400 μέτρα από το 1980 και οι επιστήμονες φοβούνται ότι αυτή η συστολή θα μπορούσε να φτάσει τα 1,3 χλμ έως το 2080. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Environmental Research Letters οι επιστήμονες επιβεβαιώνουν για πρώτη φορά που η στρατόσφαιρα αραιώνεται σε παγκόσμια κλίμακα και ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ευθύνονται κυρίως για αυτό.
Η στρατόσφαιρα είναι ένα ζωτικό συστατικό της ατμόσφαιρας που εκτείνεται από περίπου 20 έως 60 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης και περιέχει το στρώμα του όζοντος. Ως εκ τούτου, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση των επιβλαβών υπεριωδών ακτίνων του ήλιου – ωστόσο οι προηγούμενες μετρήσεις υπαινίχθηκαν το γεγονός ότι αυτό το κρίσιμο ατμοσφαιρικό στρώμα μπορεί να αραιώνεται σε ορισμένα σημεία.
Μέχρι τώρα, αυτή η απώλεια του στρωματοσφαιρικού πάχους οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην εξάντληση της στιβάδας του όζοντος ως αποτέλεσμα της ευρείας χρήσης χλωροφθορανθράκων (CFC) για πολλές δεκαετίες. Ευτυχώς, ωστόσο, η σταδιακή κατάργηση των CFC επέτρεψε στο στρώμα του όζοντος να ανακάμψει σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία 20 χρόνια περίπου, ανακουφίζοντας τους φόβους γύρω από διαρκή ζημιά στη στρατόσφαιρα.
Ωστόσο, αυτή η νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η στρατόσφαιρα συνέχισε να συστέλλεται ακόμη και όταν η χρήση CFC έχει μειωθεί και το στρώμα του όζοντος έχει ανακάμψει, υποδεικνύοντας ότι κάποιος άλλος παράγοντας πρέπει να οδηγεί αυτήν την ανησυχητική τάση. Οι συγγραφείς της μελέτης ανέλυσαν δορυφορικά δεδομένα από τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, αντιπαραθέτοντας τα με κλιματικά μοντέλα που χαρτογραφούν την αύξηση των εκπομπών άνθρακα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Τέτοιες εκπομπές προκαλούν την επέκταση της τροπόσφαιρας – που είναι το ατμοσφαιρικό στρώμα που περιέχει τον αέρα που αναπνέουμε -, συμπιέζοντας έτσι τη στρατόσφαιρα από κάτω και συμπιέζοντάς την.
Ωστόσο, το διοξείδιο του άνθρακα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα μόλις εισέλθει στην ίδια τη στρατόσφαιρα, προκαλώντας την ψύξη. Αυτή η πτώση της θερμοκρασίας αναγκάζει τα αέρια σε αυτό το στρώμα να συστέλλονται, με αποτέλεσμα ακόμη μεγαλύτερη αραίωση. Σύμφωνα με τα δεδομένα των ερευνητών, η συνεχιζόμενη συρρίκνωση της στρατόσφαιρας συσχετίζεται με τις σταθερά αυξανόμενες εκπομπές τα τελευταία 40 χρόνια, υποδηλώνοντας ότι τα αέρια του θερμοκηπίου είναι πράγματι υπεύθυνα για αυτήν την αλλαγή.
«Ανακαλύψαμε ότι η στρατόσφαιρα έχει συρρικνωθεί πάνω από 100 μέτρα ανά δεκαετία από το 1980 και αποδείξαμε ότι οφείλεται σε αέρια θερμοκηπίου», εξήγησε ο συγγραφέας της μελέτης Juan Antonio Añel σε συνέντευξή του στο Anadolu Agency .
«Σε ένα εύλογο σενάριο αλλαγής του κλίματος, η στρατόσφαιρα του πλανήτη μας θα μπορούσε να χάσει το 4% της κατακόρυφης επέκτασής της (1,3 χλμ.) από το 1980 έως το 2080», είπε.
Ακριβώς ποιες συνέπειες θα μπορούσε να συνεπάγεται το σενάριο ακόμα δεν έχει ερευνηθεί, αν και οι συγγραφείς της μελέτης καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι «μπορεί να επηρεάσει τις δορυφορικές τροχιές», καθώς και «τη διάδοση των ραδιοκυμάτων, και τελικά τη συνολική απόδοση του Παγκόσμιου Συστήματος Εντοπισμού (GPS) και άλλα διαστημικά συστήματα πλοήγησης. “
