Ο αριθμός των παγκόσμιων συναλλαγών VC (Venture Capital) έπεσε κατακόρυφα στις 7 817 το γ’ τρίμηνο του 2022 – στο χαμηλότερο επίπεδο από το δ’ τρίμηνο του 2017 ενώ οι παγκόσμιες επενδύσεις μειώθηκαν για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο. Οι συναλλαγές στην αμερικανική ήπειρο, την Ευρώπη και την Ασία μειώθηκαν, με την Αμερική να προσελκύει περισσότερα από τα μισά παγκόσμια κεφάλαια VC, αγγίζοντας τα US$ 45,5 δισ. κατά τη διάρκεια του τριμήνου.
Όλα δείχνουν ότι η χρηματοδότηση VC κατά το δ’ τρίμηνο θα παραμείνει σε χαμηλότερα από τα προσδοκώμενα επίπεδα, καθώς η «γεωπολιτική αναστάτωση» επιμένει, ενώ η αυξημένη δέουσα επιμέλεια και επιφύλαξη των επενδυτών προκαλεί καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των συναλλαγών.
Εν μέσω της μεγεθυνόμενης κρίσης, των οικονομικών αναταράξεων, των συνεχιζόμενων επιπτώσεων της πανδημίας και των αυξημένων πιέσεων στις επιχειρήσεις, τα κεφάλαια συνεχίζουν να διοχετεύονται προς την καθαρή ενέργεια, το fintech, το biotech, την κυβερνοασφάλεια και το B2B, συμπεριλαμβανομένων start-up και scale-up επιχειρήσεων τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης.
Οι παγκόσμιες επενδύσεις VC ενδέχεται να συνεχίσουν να μειώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου του 2022 καθώς κατά το γ’ τρίμηνο καταγράφηκε πτώση στις συναλλαγές και την αξία χρηματοδότησης για τρίτο συνεχές τρίμηνο, ενώ υπάρχουν ενδείξεις μεγαλύτερου συντηρητισμού μεταξύ των επενδυτών σε ένα κλίμα αυξανόμενων φόβων για παγκόσμια ύφεση.
Σύμφωνα με την έκδοση του Venture Pulse του γ’ τριμήνου του 2022 —την τριμηνιαία έκθεση που δημοσιεύεται από την KPMG Private Enterprise, που περιέχει αναλύσεις σε σχέση με βασικές συναλλαγές και τάσεις VC παγκοσμίως, η παγκόσμια χρηματοδότηση των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών υψηλού ρίσκου (Venture Capital – VC) έπεσε σε χαμηλό εννέα τριμήνων στα US$ 87 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2022, επίπεδα που έχουμε να δούμε από το 2020 στην αμερικανική ήπειρο, την Ευρώπη και την Ασία. Η μείωση του αριθμού των συναλλαγών έγινε ακόμη πιο αισθητή κατά τη διάρκεια του τριμήνου, με μόλις 7 817 συναλλαγές VC παγκοσμίως, ο μικρότερος αριθμός από το δ’ τρίμηνο του 2017.
«Η σημαντική αστάθεια της αγοράς, η συνεχιζόμενη γεωπολιτική και οικονομική αναστάτωση – συμπεριλαμβανομένων των φόβων για ύφεση – οδήγησαν σε ένα συνεχιζόμενο και σημαντικό πάγωμα της παγκόσμιας χρηματοδότησης VC», αναφέρει ο Jonathan Lavender, Global Head της KPMG Private Enterprise, KPMG International.
«Παρά την ολοκλήρωση πέντε συναλλαγών αξίας άνω του US$ 1 δισ., το περιβάλλον VC έχει δει τον συνολικό αριθμό των συναλλαγών να πέφτει στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2017 και την αξία τους να πέφτει στα επίπεδα των μέσων του 2020, στην κορύφωση δηλαδή της πανδημίας και των lockdown».
Ενώ η ετήσια συγκέντρωση κεφαλαίων άγγιξε τα US$ 220 εκατ. στα τέλη του γ’ τριμήνου του 2022, σε καλό δρόμο για να καταγραφεί ως η δεύτερη καλύτερη χρονιά για τη συγκέντρωση κεφαλαίων μετά το 2018, οι επενδυτές VC ήταν πιο επιλεκτικοί με τις επενδύσεις τους, καθώς γίνονται όλο και πιο επιφυλακτικοί, δίνοντας έμφαση σε κερδοφόρες εταιρείες και σε εταιρείες με βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα ή κορυφαίους καινοτόμους της αγοράς, όπως η SpaceX που συγκέντρωσε κεφάλαια ύψους US$ 1.9 δισ.
Οι εταιρείες που απευθύνονται στους καταναλωτές, όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο και οι όμιλοι παράδοσης φαγητού, χάνουν έδαφος μεταξύ των επενδυτών. Ο αυξανόμενος πληθωρισμός, τα κλιμακούμενα επιτόκια και οι ανησυχίες για την ύφεση εγείρουν ερωτήματα σχετικά με μια πιθανή στροφή στις αγοραστικές συμπεριφορές των καταναλωτών. Ωστόσο, η ενεργειακή κρίση που εξαπλώνεται –ιδιαίτερα στην Ευρώπη– οι συνεχιζόμενες επιπτώσεις της πανδημίας και οι αυξημένες πιέσεις στις επιχειρήσεις σημαίνει ότι ορισμένοι τομείς παραμένουν ιδιαίτερα ελκυστικοί για τους επενδυτές. Η καθαρή ενέργεια, το fintech, το biotech, o κυβερνοχώρος και το B2B, συμπεριλαμβανομένων των start-up και scale-up επιχειρήσεων τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης, συνεχίζουν να είναι δημοφιλείς.
O Conor Moore Head της KPMG Private Enterprise στην περιοχή της Αμερικής & Leader του KPMG Private Enterprise Emerging Giants Network της KPMG International σχολιάζει σχετικά «Δεν είναι όλα μαύρα για όλες τις start-up και scale-up επιχειρήσεις, ωστόσο, ο αυξημένος συντηρητισμός και η επιφύλαξη εκ μέρους των επενδυτών και ένα γενικά πιο περιορισμένο τοπίο μπορεί να ωθήσει πολλούς να εξετάσουν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης. Οι εταιρείες τελικού σταδίου έχουν αναγνωρίσει ότι οι προτεραιότητες χρηματοδότησης έχουν μετατοπιστεί δραματικά και ότι εάν θέλουν να προσελκύσουν επενδύσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν στο θέμα της κερδοφορίας τους».
Κατά τη διάρκεια του γ’ τριμήνου του 2022, όλες οι μεγάλες περιοχές προσέλκυσαν τουλάχιστον ένα megadeal αξίας άνω του US$ 1 δισ. Εκτός από την αμερικανική SpaceX που συγκέντρωσε US$ 1.9 δισ., η Celonis με έδρα τη Γερμανία συγκέντρωσε US$ 1.4 δισ., η Sunwoda EVB με έδρα την Κίνα US$ 1.2 δισ., η Northvolt με έδρα τη Σουηδία US$ 1.1 δισ. και η TerraWatt Infrastructure με έδρα τις ΗΠΑ US$ 1 δισ.
Ο Δημήτρης Λαμπρόπουλος σχολιάζει «Τα σημάδια της παρατεταμένης γεωπολιτικής αβεβαιότητας και των αρνητικών μακροοικονομικών εξελίξεων αρχίζουν να γίνονται πλέον αισθητά στον όγκο και στην αξία των συναλλαγών VC ανεξαρτήτως γεωγραφικής περιοχής και μορφής επένδυσης. Στο πλαίσιο αυτό, οι επενδυτές βρίσκονται σε θέση επαναξιολόγησης της στρατηγικής τους, λαμβάνοντας υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε κλάδου και τη δυνατότητα δημιουργίας μελλοντικής αξίας από τις εταιρείες στόχους. Παράλληλα, αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό την αποτελεσματικότητα του συμβατικού τρόπου με τον οποίο δομούν και υλοποιούν τις συναλλαγές εξαγορών ή αποεπένδυσης και είναι διατεθειμένοι να υιοθετήσουν εναλλακτικά μοντέλα. Το επόμενο τρίμηνο θα καθορίσει σε σημαντικό βαθμό τη διάθεση ανάληψης ρίσκου και τη λογική πίσω από τις αποτιμήσεις ενόψει του νέου έτους».
Βασικά σημεία – γ’ τρίμηνο 2022
- Οι παγκόσμιες επενδύσεις VC σημείωσαν πτώση για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο, από τα US$ 136.8 δισ. το β’ τρίμηνο του 2022 στα US$ 87 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2022.
- Ο αριθμός των παγκόσμιων συναλλαγών VC μειώθηκε από 10 425 το β’ τρίμηνο του 2022 σε 7 817 το γ’ τρίμηνο του 2022 – σημειώνοντας χαμηλό πενταετίας.
- Από τις ΗΠΑ προήλθαν τα US$ 43 δισ. επενδύσεων VC το γ’ τρίμηνο του 2022, σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου συνόλου.
- Οι επενδύσεις VC σε ολόκληρη την αμερικανική ήπειρο μειώθηκαν από τα US$ 76.6 δισ. στα US$ 45.6 δισ. σε τριμηνιαία βάση.
- Οι επενδύσεις VC στην Ασία μειώθηκαν από τα US$ 26.6 δισ. το β’ τρίμηνο του 2022 έτους στα US$ 21.7 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2022.
- Η Ευρώπη σημείωσε απότομη πτώση στις επενδύσεις VC μεταξύ του β’ και γ’ τριμήνου του 2022, από τα US$ 31 δισ. στα US$ 18.7 δισ.
- Οι παγκόσμιες εταιρικές επενδύσεις VC μειώθηκαν από τα US$ 59 δισ. μέσω 2 459 συμφωνιών το β’ τρίμηνο του 2022 στα US$ 40.5 δισ. μέσω 1 810 συμφωνιών το γ’ τρίμηνο του 2022.
- Η αξία των αποεπενδύσεων VC αυξήθηκε από τα US$ 86.6 δισ. το β’ τρίμηνο του 2022, στα US$ 101.1 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2022, λόγω της μεγάλης αύξησης της αξίας αποεπενδύσεων στην Ασία – από τα US$ 51.6 δισ. το β’ τρίμηνο του 2022 στα US$ 82 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2022. Η αξία αποεπενδύσεων στις ΗΠΑ παρέμεινε εξαιρετικά αδύναμη, στα US$ 14 δισ. – στο χαμηλότερο επίπεδο από το δ’ τρίμηνο του 2016.
Σημαντικά κεφάλαια για τον ενεργειακό κλάδο το γ’ τρίμηνο του 2022
Η ενέργεια προσέλκυσε μια σειρά από σημαντικές αντλήσεις σε διάφορες περιοχές το γ’ τρίμηνο του 2022. Στην Κίνα, η εταιρεία κατασκευής μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων Sunwoda EVB συγκέντρωσε US$ 1.1 δισ., η εταιρεία μπαταριών λιθίου Hubei Rongtong High Advanced Material US$ 744 εκατ., η εταιρεία έξυπνων ηλεκτρικών οχημάτων Avatar Technology US$ 377 εκατ. και η εταιρεία έρευνας και κατασκευής ηλιακής ενέργειας Gokin Solar US$ 369 εκατ.
Στις ΗΠΑ, η εταιρεία υποδομών ηλεκτρικών οχημάτων TerraWatt Infrastructure συγκέντρωσε US$ 1 δισ., η εταιρεία πυρηνικής καινοτομίας TerraPower άντλησε US$ 750 εκατ. και η εταιρεία στην αγορά εμπορευμάτων ESG Xpansiv συγκέντρωσε US$ 400 εκατ. ενώ στην Ευρώπη καταγράφηκαν ως επί το πλείστον μικρότερες συναλλαγές στον χώρο, η εταιρεία μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων Northvolt με έδρα τη Σουηδία συγκέντρωσε US$ 1,1 δισ.
Η συγκέντρωση κεφαλαίων στην Αμερική έχει ήδη φτάσει σε νέο ετήσιο υψηλό ρεκόρ US$ 156 δισ. στο τέλος του γ’ τριμήνου του 2022
Τόσο οι επενδύσεις VC όσο και ο αριθμός των συναλλαγών VC υποχώρησαν σε ολόκληρη την Αμερική, από τα US$ 76.6 δισ. μέσω 4 607 συναλλαγών το β’ τρίμηνο του 2022, στα US$ 45.6 δισ. μέσω 3 364 συναλλαγών το β’ τρίμηνο του 2022. Οι ΗΠΑ προσέλκυσαν το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης στην περιοχή κατά τη διάρκεια του τριμήνου (US$ 43 δισ.). Οι επενδύσεις VC μειώθηκαν από τα US$ 2 δισ. το β’ τρίμηνο του 2022 στα US$ 1.4 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2022 στον Καναδά, από τα US$ 988 εκατ. στα US$ 516.8 εκατ. στη Βραζιλία και από τα US$ 714 εκατ. στα US$ 231 εκατ. στο Μεξικό.
Παρ’ όλα αυτά, στο τέλος του γ’ τριμήνου του 2022, η συνολική συγκέντρωση κεφαλαίων στην Αμερική άγγιξε τα US$ 156.2 δισ., ήδη επισκιάζοντας το προηγούμενο ετήσιο υψηλό των US$ 151.9 δισ. που σημειώθηκαν το 2021. Ενώ η πλειονότητα αυτής της συγκέντρωσης κεφαλαίων καταγράφηκε στις ΗΠΑ, τόσο ο Καναδάς όσο και η Βραζιλία είδαν επίσης ισχυρή συγκέντρωση κεφαλαίων σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.
Μετά από σημαντική πτώση το γ’ τρίμηνο του 2022, οι επενδύσεις VC στην Ασία μειώνονται περαιτέρω
Οι επενδύσεις VC στην Ασία μειώθηκαν για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο το γ’ τρίμηνο του 2022, υποχωρώντας στα US$ 21.7 δισ.. Αφού έπεσαν σε χαμηλό πολλών ετών στα US$ 10 δισ. το β’ τρίμηνο του 2022, οι επενδύσεις VC στην Κίνα αυξήθηκαν στα US$ 12.9 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2022. Άλλες δικαιοδοσίες, εν τω μεταξύ, είδαν τις επενδύσεις VC να βουλιάζουν. Στην Ινδία, οι επενδύσεις VC έπεσαν περισσότερο από 50% – από US$ 7.5 δισ. σε US$ 2.6 δισ. σε τριμηνιαία βάση, ενώ οι επενδύσεις VC μειώθηκαν από τα US$ 1.6 δισ. σε US$ 1.2 δισ. στην Ιαπωνία και από US$ 1.1 δισ. σε US$ 746 εκατ. στην Αυστραλία.
Παρά τις 2 μεγάλες συναλλαγές άνω του US$ 1 δισ., οι επενδύσεις VC στην Ευρώπη μειώνονται απότομα
Η Ευρώπη είδε τις επενδύσεις VC να μειώνονται από US$ 31.1 δισ. το β’ τρίμηνο του 2022 σε US$ 18.7 δισ. το γ’ τρίμηνο του 2022, καθώς σε ορισμένες δικαιοδοσίες οι επενδύσεις VC έπεσαν κατά 50% ή περισσότερο, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, του Ισραήλ και της Ιρλανδίας. Τα ταχύτατα αυξανόμενα επιτόκια, η απότομη αύξηση του ενεργειακού κόστους, οι αυξανόμενες ανησυχίες για πιθανή ύφεση και ο συνεχιζόμενος πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας συνέτειναν ώστε να καταστήσουν τους επενδυτές στην περιοχή εξαιρετικά επιφυλακτικούς κατά τη διάρκεια του τριμήνου. Η επιχειρηματική παραγωγικότητα προσέλκυσε σημαντικό ενδιαφέρον από επενδυτές VC στην Ευρώπη κατά το γ’ τρίμηνο του 2022, με βασική την αύξηση US$ 1.4 δισ. από τη Celonis με έδρα τη Γερμανία.
Οδεύοντας προς το τελευταίο τρίμηνο του 2022, η προσοχή των επενδυτών αναμένεται μόνο να αυξηθεί
Χωρίς να διαφαίνεται κάποιο τέλος στην παγκόσμια μακροοικονομική αβεβαιότητα, οι επενδύσεις VC αναμένεται να παραμείνουν συγκρατημένες καθώς μπαίνουμε στο δ’ τρίμηνο του 2022, με τους επενδυτές VC να δείχνουν μεγαλύτερη επιφύλαξη. Ενώ η ενέργεια, η επιχειρηματική παραγωγικότητα και η κυβερνοασφάλεια θα παραμείνουν πιθανότατα εξαιρετικά δημοφιλείς για τους επενδυτές VC παγκοσμίως, σε άλλους τομείς ενδέχεται να σημειωθεί σημαντική μείωση ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων των τομέων που βασίζονται στους καταναλωτές, όπως η γρήγορη παράδοση τροφίμων και ειδών παντοπωλείου.
Ο Conor Moore προσθέτει «Το δ’ τρίμηνο του 2022 πιθανότατα θα μοιάζει πολύ με το τρέχον – με μειωμένες αποτιμήσεις, περισσότερες απολύσεις και περισσότερους γύρους πτώσης. Πιστεύω επίσης ότι θα αρχίσουμε να βλέπουμε περισσότερη δραστηριότητα αποεπενδύσεων. Ενώ η πόρτα των IPO είναι σχεδόν ερμητικά κλειστή προς το παρόν, θα μπορούσε να υπάρξει μια άνοδος στη δραστηριότητα συγχωνεύσεων και εξαγορών καθώς οι ώριμες εταιρείες εξετάζουν εναλλακτικά σχέδια αποεπένδυσης, οι εταιρείες που δεν μπορούν να αντλήσουν νέα χρηματοδότηση αναζητούν δυνητικούς αγοραστές και οι αγοραστές συνεχίζουν να αναζητούν ευκαιρίες».
Μπορείτε να βρείτε την έκθεση Venture Pulse της KPMG εδώ.
