Δορυφόρος που απογειώθηκε από τη Φλόριντα στις ΗΠΑ, είναι εξοπλισμένος με ένα νέο όργανο της NASA, το οποίο θα μετρά ώρα την ώρα, γειτονιά τη γειτονιά την ατμοσφαιρική ρύπανση πάνω από την Βόρεια Αμερική.
Αυτό το επιστημονικό εργαλείο, που ονομάστηκε TEMPO, θα επιτρέψει να παρακολουθείται η εκπομπή των ρύπων με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια από ό,τι μέχρι τώρα, από την πηγή εκπομπής τους και καθ’όλη τη διάρκεια της εξάπλωσής τους από τον άνεμο.
Τα δεδομένα που θα συλλέγονται θα χρησιμοποιούνται κυρίως από την Αμερικανική Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) και την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA), που είναι αρμόδιες για τις προβλέψεις σχετικά με την ποιότητα του αέρα στις ΗΠΑ.
Οι μετρήσεις του νέου αυτού εργαλείου θα επιτρέψουν τη βελτίωση των ειδοποιήσεων που θα εκδίδονται για τους κατοίκους στην περίπτωση κακής ποιότητας αέρα, τον καλύτερο προσδιορισμό των σημείων όπου νέα όργανα εντοπισμού θα πρέπει να εγκατασταθούν στο έδαφος ή ακόμη θα συμβάλουν στην έρευνα για τις επιπτώσεις των ατμοσφαιρικών ρύπων στην υγεία.
Επίσης, το νέο αυτό εργαλείο θα παρακολουθεί την μόλυνση του αέρα που προκαλείται από τις πυρκαγιές, οι οποίες είναι ολοένα και συχνότερες λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Περίπου το 40% των Αμερικανών (137 εκατομμύρια άνθρωποι) ζει σε περιοχές όπου η ποιότητα του αέρα είναι κακή, σύμφωνα με τον Αμερικανικό Σύλλογο Πνευμονολόγων. Οι πολύ φτωχές συνοικίες πλήττονται δυσανάλογα.
Η ρύπανση του αέρα προκαλεί περίπου 60.000 πρόωρους θανάτους ετησίως στις ΗΠΑ. Κάνει επίσης κακό στην οικονομία, καθώς έχει επιπτώσεις στην παραγωγικότητα των εργαζομένων ή ακόμη στις καλλιέργειες.
“Όλες τις ώρες”
Οι δορυφόροι που χρησιμοποιούνται ως τώρα στις ΗΠΑ για να κάνουν μετρήσεις αυτού του είδους βρίσκονται σε ύψος περίπου 700 χιλιομέτρων και περιστρέφονται γύρω από τη Γη περίπου δεκαπέντε φορές τη μέρα. “Άρα κάθε μέρα μπορούμε να έχουμε μετρήσεις πάνω από τη Νέα Υόρκη στις 13:30 για παράδειγμα”, εξήγησε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η Καρολάιν Νόουλαν, φυσικός ειδική για την ατμόσφαιρα στο Κέντρο Αστροφυσικής. Ωστόσο “σε μια μέρα συμβαίνουν πολλά πράγματα στη Νέα Υόρκη. Υπάρχουν δύο ώρες αιχμής κατά τις οποίες δεν μπορούμε να έχουμε μετρήσεις”, είπε.
Το TEMPO, το οποίο έχει βάρος λίγο κάτω από 140 κιλά, θα βρίσκεται συνδεδεμένο σε δορυφόρο σε γεωστατική τροχιά σε ύψος άνω των 35.000 χιλιομέτρων. Επομένως θα περιστρέφεται γύρω από τη Γη την ίδια ώρα που αυτή περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της, κάτι το οποίο θα του επιτρέπει να βρίσκεται πάντα πάνω από την Βόρεια Αμερική.
“Για πρώτη φορά θα μπορούμε να κάνουμε μετρήσεις όλες τις ώρες πάνω από τη Βόρεια Αμερική”, πρόσθεσε, εκφράζοντας την ικανοποίησή της η Νόουλαν.
Η γεωστατική τροχιά είναι πολύ συνηθισμένη στους δορυφόρους τηλεπικοινωνιών και σε έναν από αυτούς τοποθετήθηκε το TEMPO: στον δορυφόρο της Intelsat IS-40e.
Όζον και διοξείδιο του αζώτου
Ο πύραυλος Falcon 9 της SpaceX που μεταφέρει τον δορυφόρο με το νέο όργανο της NASA εκτοξεύτηκε από το διαστημικό κέντρο Κένεντι στην Φλόριντα. Για να μπει σε σωστή τροχιά θα χρειαστεί περίπου δύο εβδομάδες, σύμφωνα με τον Ζαν-Λικ Φρελιζέ, αντιπρόεδρο της Intelsat. Στη συνέχεια θα μπορεί να αρχίσει τις επιχειρήσεις του.
Το TEMPO θα λειτουργεί αναλύοντας το φως που αντανακλάται στην επιφάνεια των νεφών, με τη βοήθεια φασματόμετρου. Κάθε αέριο απορροφά το φως διαφορετικά, άρα “μπορούμε να δούμε αυτό που βρίσκεται στην ατμόσφαιρα μέσω των χρωμάτων ή των μηκών κύματος του φωτός που απορροφάται”, εξήγησε η Νόουλαν.
Το TEMPO θα κάνει τρεις βασικές μετρήσεις:
Πρώτον θα μετρά το διοξείδιο του αζώτου που παράγεται από την καύση, κυρίως από τα αυτοκίνητα που λειτουργούν με βενζίνη ή ντίζελ, αλλά και από τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με την καύση άνθρακα ή φυσικού αερίου.
Δεύτερον το όζον, το οποίο όταν βρίσκεται ψηλά στην ατμόσφαιρα μας προστατεύει από την ακτινοβολία του Ήλιου, αλλά γίνεται επιβλαβές για την υγεία όταν βρίσκεται στο έδαφος.
Τέλος την φορμαλδεΰδη, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να συμπεράνει την παρουσία πτητικών οργανικών ενώσεων. Αυτές είναι “που κάνουν ορισμένα πράγματα να μυρίζουν, όπως οι μπογιές, η βενζίνη” κλπ, εξηγεί η Νόουλαν.
Το TEMPO, το οποίο θα βρίσκεται σε λειτουργία το λιγότερο για δύο χρόνια, αν και είναι βέβαιο ότι θα λειτουργήσει για πολύ περισσότερο, έρχεται να προστεθεί στις περίπου 25 αποστολές της NASA που αποσκοπούν στην παρατήρηση της Γης.
Παρόμοιο εργαλείο με το TEMPO, το οποίο ονομάζεται GEMS, βρίσκεται ήδη σε γεωστατική τροχιά για την εκπλήρωση της ίδιας αποστολής πάνω από την Ασία μετά την εκτόξευσή του στο διάστημα το 2020.
Και άλλο ένα, το Sentinel-4, αναμένεται να αναχωρήσει το 2024 για να καλύπτει την Ευρώπη.
