Αύριο Πέμπτη, στην Ολομέλεια της Βουλής, αναμένεται να ψηφιστεί το πολυσυζητημένο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με τίτλο Data Governance Act, το οποίο αφορά τη διακυβέρνηση και την αξιοποίηση των δεδομένων στον δημόσιο τομέα. Σήμερα ολοκληρώθηκαν οι τελικές συζητήσεις του νομοσχεδίου, το οποίο εξετάστηκε λεπτομερώς σε έναν κύκλο τεσσάρων συνεδριάσεων.
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις και αναλύσεις, ενώ επηρεάζει άμεσα τη μελλοντική διαχείριση των μεγάλων δεδομένων στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο στόχος του νομοσχεδίου είναι να βελτιώσει τη διαχείριση των δεδομένων στον δημόσιο τομέα, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη διαφάνεια, την προστασία και την ασφαλή επανάχρηση τους. Προβλέπεται να ενισχυθεί η καινοτομία και να αυξηθεί η κοινωνική ωφέλεια από την αξιοποίησή τους, αφού τα δεδομένα θεωρούνται πλέον ένα από τα πιο πολύτιμα «κεφάλαια» της σύγχρονης οικονομίας. Στο επίκεντρο της συζήτησης βρίσκεται η ανάγκη για τη δημιουργία ενός θεσμικού πλαισίου που θα επιτρέπει την ασφαλή χρήση των δεδομένων για κοινωνικά ωφέλιμους σκοπούς, ενισχύοντας παράλληλα τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Αν και το νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε κατά πλειοψηφία στην κοινοβουλευτική επιτροπή, η αντιπολίτευση είχε εκφράσει επιφυλάξεις σχετικά με το τελικό κείμενο. Άλλες πολιτικές δυνάμεις εξακολουθούν να διατυπώνουν επιφυλάξεις και θα αποφασίσουν τη στάση τους αύριο στην Ολομέλεια.
Νέα εποχή στη διαχείριση και αξιοποίηση των δεδομένων
Η ψηφοφορία στην Ολομέλεια αναμένεται να είναι κρίσιμη, καθώς η επίσημη έγκριση του νομοσχεδίου θα θέσει τις βάσεις για μια νέα εποχή στη διαχείριση και αξιοποίηση των δεδομένων, τόσο στον δημόσιο τομέα όσο και στον ιδιωτικό.
Η αξία της οικονομίας δεδομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά, φτάνοντας τα 829 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το τέλος του 2025, από 301 δισεκατομμύρια το 2018. Όμως, με αυτήν την ανάπτυξη έρχεται και η ανάγκη για την εξισορρόπηση της διάθεσης αυτών των δεδομένων, ώστε να ωφεληθεί η κοινωνία με διαφάνεια και προστασία της ιδιωτικότητας. Ο Διοικητής της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας, Μιχάλης Μπλέτσας, σε πρόσφατη συζήτηση του νομοσχεδίου στην κοινοβουλευτική επιτροπή, τόνισε ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς δεδομένα, τα οποία αποτελούν τον “νέο πετρέλαιο” και η αξιοποίησή τους μπορεί να προσφέρει ανεκτίμητη γνώση και οικονομικά οφέλη.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, τα δεδομένα του δημόσιου τομέα θα παραμείνουν στην αρμοδιότητα των φορέων που τα κατέχουν, με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης να αναλαμβάνει τον ρόλο του διαμεσολαβητή, συνεργαζόμενο με κάθε Υπουργείο για την αξιοποίηση τους. Οι υπουργοί και οι φορείς του δημοσίου θα κληθούν να εξετάσουν ποια δεδομένα μπορούν να ανοίξουν για χρήση από το ευρύ κοινό, πάντα υπό τις προϋποθέσεις της διασφάλισης της προστασίας προσωπικών δεδομένων και εμπορικών ή πνευματικών δικαιωμάτων.
Στην καρδιά του νομοσχεδίου βρίσκεται η θεμελιώδης αρχή της διαφάνειας, καθώς όλα τα δεδομένα του δημοσίου θεωρούνται ανοιχτά εκτός από εκείνα που προστατεύονται από νόμους περί προσωπικών δεδομένων, πνευματικής ιδιοκτησίας ή εμπορικού απορρήτου.
Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, έχει υπογραμμίσει ότι το νομοσχέδιο αποσκοπεί στο να ενισχύσει την καινοτομία και να ενισχύσει την αναπτυξιακή δυναμική του κράτους μέσα από την καλύτερη αξιοποίηση των δεδομένων. Παράλληλα, το νομοσχέδιο δημιουργεί έναν πιο ανοιχτό και ανταγωνιστικό χώρο για τη χρήση δεδομένων, ενισχύοντας τη συνεργασία μεταξύ των δημόσιων φορέων και της επιχειρηματικότητας. Ο ίδιος έχει τονίσει την ανάγκη για έναν καλύτερο συντονισμό των Υπουργείων, ώστε να υπάρξουν διαδικασίες που θα επιτρέπουν την ασφαλή διακίνηση και τη διαχείριση των δεδομένων. Μια από τις σημαντικότερες καινοτομίες του νομοσχεδίου είναι η κατηγοριοποίηση των δεδομένων, προκειμένου να διασφαλιστεί ποια δεδομένα μπορούν να παραμείνουν κλειστά για λόγους ασφαλείας και ποια μπορούν να ανοιχτούν και να αξιοποιηθούν από την επιχειρηματικότητα, τις επιστημονικές έρευνες και την κοινωνία γενικότερα.
Αυτό το νομοσχέδιο θέτει τα θεμέλια για την ανάπτυξη της ψηφιακής διακυβέρνησης στη χώρα, καθώς επιτρέπει την αποτελεσματική και ασφαλή διαχείριση των δεδομένων, ενισχύοντας τη συνεργασία και τον ανταγωνισμό μεταξύ των φορέων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Ωστόσο, η πραγματική πρόκληση παραμένει η εξισορρόπηση της ασφάλειας των δεδομένων με την ανάγκη για διαφάνεια και ανάπτυξη της οικονομίας δεδομένων.
