Η κοινή επιχείρηση για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων (κοινή επιχείρηση EuroHPC) ανακοίνωσε την επιλογή έξι τοποθεσιών που θα φιλοξενήσουν τους πρώτους ευρωπαϊκούς κβαντικούς υπολογιστές: στην Τσεχία, τη Γερμανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Πολωνία. Θα ενσωματωθούν επιτόπου σε υφιστάμενους υπερυπολογιστές και θα αποτελέσουν ένα ευρύ δίκτυο ανά την Ευρώπη.
Ηχηρή απουσία της Ελλάδας
Οι συνολικές προγραμματισμένες επενδύσεις υπερβαίνουν τα 100 εκατ. ευρώ, το ήμισυ των οποίων προέρχεται από την ΕΕ και το υπόλοιπο ήμισυ από τις 17 χώρες που συμμετέχουν στην κοινή επιχείρηση EuroHPC. Οι 17 χώρες της κοινής επιχείρησης EuroHPC που συμμετέχουν στην κβαντική αυτή πρωτοβουλία, είναι: Βέλγιο, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Λετονία, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Φινλανδία, Σουηδία και Νορβηγία.
Οι πανεπιστημιακοί ερευνητές και η βιομηχανία, ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται στην Ευρώπη, θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτούς τους έξι κβαντικούς υπολογιστές που βασίζονται σε ευρωπαϊκή τεχνολογία αιχμής. Χάρη στους κβαντικούς υπολογιστές, σύνθετα προβλήματα που σχετίζονται με τομείς όπως η υγεία, η κλιματική αλλαγή, η εφοδιαστική ή η χρήση ενέργειας, θα μπορούν να επιλύονται εντός ολίγων ωρών και όχι εντός μηνών και ετών που χρειάζονται τα σημερινά υπολογιστικά συστήματα, καταναλώνοντας παράλληλα πολύ λιγότερη ενέργεια.
Οι νέοι κβαντικοί υπολογιστές, που αναμένεται να είναι διαθέσιμοι στις ανωτέρω έξι τοποθεσίες έως το δεύτερο εξάμηνο του 2023, θα υποστηρίξουν ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών βιομηχανικής, επιστημονικής και κοινωνικής σημασίας για την Ευρώπη:
– Πολύ ταχύτερη και πιο αποτελεσματική ανάπτυξη νέων φαρμάκων, με τη δημιουργία ενός «ψηφιακού δίδυμου» ανθρώπινου σώματος, στο οποίο π.χ. θα διεξάγονται εικονικές δοκιμές φαρμάκων.
– Επίλυση πολύπλοκων προβλημάτων εφοδιαστικής και προγραμματισμού που θα συνδράμει τις εταιρείες στην εξοικονόμηση χρόνου και καυσίμων.
– Ανάπτυξη και δοκιμή, σε εικονικό περιβάλλον, νέων υλικών, όπως πολυμερών για αεροπλάνα, καταλυτικών μετατροπέων για αυτοκίνητα, ηλιακών κυψελών ή υπεραγωγών θερμοκρασίας δωματίου που θα μπορούν να αποθηκεύουν ενέργεια επ’ αόριστον.
Hardware και Software made in EU
Πρόκειται για μια αμιγώς ευρωπαϊκή πρωτοβουλία: τα μηχανήματα αυτά θα αποτελούνται εξ ολοκλήρου από ευρωπαϊκό υλισμικό και λογισμικό, αξιοποιώντας την ευρωπαϊκή τεχνολογία. Στο μέλλον θα πραγματοποιηθεί η προμήθεια περισσότερων κβαντικών υπολογιστών. Για την περαιτέρω ανάπτυξη της κβαντικής υπολογιστικής και ειδικότερα του κβαντικού λογισμικού, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει τη δημιουργία κέντρων αριστείας για την επιστήμη και τη βιομηχανία, εστιάζοντας τόσο σε ακαδημαϊκές όσο και σε βιομηχανικές περιπτώσεις χρήσης κβαντικών υπολογιστών και προσομοιωτών.
Η κοινή επιχείρηση EuroHPC έχει ήδη χρηματοδοτήσει το υβριδικό έργο υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων και κβαντικών προσομοιωτών (HPCQS), το οποίο ξεκίνησε στα τέλη του 2021. Το έργο αποσκοπεί στην ενσωμάτωση δύο κβαντικών προσομοιωτών, καθένας από τους οποίους θα ελέγχει περίπου 100 και πλέον κβαντικά δυφία (qubits), σε δύο ήδη υφιστάμενους υπερυπολογιστές: στον υπερυπολογιστή Joliot Curie του GENCI του γαλλικού εθνικού οργανισμού υπερυπολογιστών που εδρεύει στη Γαλλία και στον υπερυπολογιστή JUWELS του κέντρου υπερυπολογιστικής Jülich που εδρεύει στη Γερμανία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η HPCQS θα καταστεί ένα μοναδικό στον κόσμο εκκολαπτήριο υβριδικής υπολογιστικής κβαντικών υπερυπολογιστών.
