Στο 1,50% διαμορφώθηκε το 2020 το ποσοστό των δαπανών Έρευνας & Ανάπτυξης (Ε&Α) επί του ΑΕΠ, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσίευσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), ως η αρμόδια Εθνική Αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος για τις ευρωπαϊκές στατιστικές Έρευνας, Ανάπτυξης και Καινοτομίας.
Το 2020, έτος το οποίο χαρακτηρίστηκε από την πανδημία COVID-19 και τις επιπτώσεις της στην οικονομία, οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν για Ε&Α στην Ελλάδα ήταν 2.473,45 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 135,8 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2019 (ποσοστό αύξησης 5,8%).
Με βάση την, κατά 5,8%, αύξηση των δαπανών Ε&Α και τη μείωση, κατά 9,8%, του ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2020, ο δείκτης “Ένταση Ε&Α”, που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαμορφώθηκε σε 1,50% από 1,28% το 2019.
Τα αποτελέσματα της στατιστικής έρευνας του ΕΚΤ, που διεξήχθη το 2021 σε φορείς με ερευνητικές και αναπτυξιακές δραστηριότητες στους τέσσερις τομείς δραστηριοτήτων: επιχειρήσεις (BES), τριτοβάθμια εκπαίδευση (HES), κρατικό τομέα (GOV) και ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα (PNP), είναι διαθέσιμα στην έκδοση “Βασικοί Δείκτες Έρευνας και Ανάπτυξης για δαπάνες και προσωπικό το 2020 στην Ελλάδα – Προκαταρκτικά στοιχεία” (https://metrics.ekt.gr/publications/505).
Οι επιχειρήσεις πραγματοποίησαν το 2020 δαπάνες Ε&Α ύψους 1.147,52 εκατ. ευρώ (0,69% του ΑΕΠ), παρουσιάζοντας αύξηση κατά 6,5% σε σχέση με το 2019, και συνεχίζουν να έχουν τη μεγαλύτερη συνεισφορά στον δείκτη δαπανών Ε&Α.
Ο τομέας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πραγματοποίησε δαπάνες Ε&Α ύψους 774,39 εκατ. ευρώ (0,47% του ΑΕΠ), παρουσιάζοντας αύξηση κατά 8,1% σε σχέση με το 2019.
Ο κρατικός τομέας πραγματοποίησε δαπάνες Ε&Α 537,21 εκατ. ευρώ (0,32% του ΑΕΠ), παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,5% σε σχέση με το 2019.
Ο τομέας των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων έχει μικρότερη συνεισφορά (14,33 εκατ. ευρώ, 0,01% του ΑΕΠ) και παρουσίασε μείωση σε σχέση με το 2019.
Σχετικά με τη χρηματοδότηση των δαπανών Ε&Α του 2020, το κράτος αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης με 1.050,27 εκατ. ευρώ (42,5% επί του συνόλου), μέσω του τακτικού προϋπολογισμού (675,55 εκατ. ευρώ), του ΕΣΠΑ 2014-2020 (240,49 εκατ. ευρώ) και των λοιπών κρατικών πηγών (Περιφέρειες, εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων) (134,23 εκατ. ευρώ).
Ο τακτικός προϋπολογισμός παρουσίασε αύξηση κατά 2,2%, από 660,97 εκατ. ευρώ το 2019 σε 675,55 εκατ. ευρώ το 2020, και χρηματοδότησε δαπάνες Ε&Α στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (366,92 εκατ. ευρώ) και τον κρατικό τομέα (308,63 εκατ. ευρώ).
Το ΕΣΠΑ παρουσίασε αύξηση κατά 18,8%, από 202,40 εκατ. ευρώ το 2019 σε 240,49 εκατ. ευρώ το 2020, και χρηματοδότησε δαπάνες Ε&Α στις επιχειρήσεις (81,66 εκατ. ευρώ), στον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (81,08 εκατ. ευρώ), στον κρατικό τομέα (76,85 εκατ. ευρώ) και στον τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (0,90 εκατ. ευρώ).
Οι λοιπές κρατικές πηγές παρουσίασαν αύξηση κατά 36,4%, από 98,42 εκατ. ευρώ το 2019 σε 134,23 εκατ. ευρώ το 2020, και χρηματοδότησαν δαπάνες Ε&Α στον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (70,08 εκατ. ευρώ), τον κρατικό τομέα (60,77 εκατ. ευρώ), τις επιχειρήσεις (3,18 εκατ. ευρώ), και τον τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (0,20 εκατ. ευρώ).
Η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης των δαπανών Ε&Α του 2020 ήταν οι επιχειρήσεις, με ποσό 993,20 εκατ. ευρώ (40,2% επί του συνόλου), αυξημένο κατά 2,5% σε σχέση με το 2019. Το μεγαλύτερο μέρος, 924,47 εκατ. ευρώ, επενδύθηκε σε Ε&Α που διενεργείται από τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Το υπόλοιπο χρηματοδότησε Ε&Α στον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (50,08 εκατ. ευρώ), στον κρατικό τομέα (17,06 εκατ. ευρώ) και τον τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (1,59 εκατ. ευρώ).
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί την τρίτη κατά σειρά πηγή χρηματοδότησης Ε&Α, με 275,21 εκατ. ευρώ (ποσοστό 11,1% του συνόλου), καταγράφοντας αύξηση 5,4% σε σχέση με το 2019. Η ΕΕ χρηματοδότησε Ε&Α σε όλους τους τομείς, τον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (126,37 εκατ. ευρώ), τις επιχειρήσεις (83,22 εκατ. ευρώ), τον κρατικό τομέα (61,84 εκατ. ευρώ) και τον τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (3,78 εκατ. ευρώ).
Η αύξηση των δαπανών Ε&Α το 2020 συνοδεύτηκε από αύξηση στην απασχόληση σε δραστηριότητες Ε&Α. Ο αριθμός των Ισοδυνάμων Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ), που αποδίδουν “θέσεις” πλήρους απασχόλησης, σε σχέση με το 2019, αυξήθηκε κατά 5,8% για το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α και κατά 7,0% για τους ερευνητές. Το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α το 2020 ανέρχεται σε 57.059 θέσεις πλήρους απασχόλησης (ΙΠΑ) και οι ερευνητές σε 41.800 ΙΠΑ. Η μεγαλύτερη απασχόληση σε Ε&Α καταγράφεται στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
