Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε την τρίτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για έργα μικρής κλίμακας στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας, ενός από τα μεγαλύτερα προγράμματα χρηματοδότησης σε παγκόσμιο επίπεδο για την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Η παρούσα πρόσκληση υποβολής προτάσεων για έργα μικρής κλίμακας, που χρηματοδοτείται από τα έσοδα από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων εκπομπής του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ), θα ενισχύσει περαιτέρω την ανάπτυξη βιομηχανικών λύσεων για την απανθρακοποίηση της Ευρώπης.
Η νέα πρόσκληση θα διαθέσει 100 εκατ. ευρώ σε επιχορηγήσεις για έργα μικρής κλίμακας με κεφαλαιουχικές δαπάνες μεταξύ 2,5 και 7,5 εκατ. ευρώ στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της απανθρακοποίησης των ενεργοβόρων βιομηχανιών, της αποθήκευσης ενέργειας και της δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα. Οι τεχνολογίες αυτές θα πρέπει να είναι επαρκώς ώριμες και να έχουν μεγάλες δυνατότητες να επιτύχουν σημαντικές μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τις συμβατικές τεχνολογίες.
Το Ταμείο Καινοτομίας μπορεί να χρηματοδοτήσει έως και το 60 % των συνολικών κεφαλαιουχικών δαπανών ενός μικρού έργου. Αυτό θα βοηθήσει τις πρωτοπόρες καινοτόμες τεχνολογίες να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους που συνήθως συνδέονται με την εμπορική εκμετάλλευση και την είσοδο στην αγορά. Τα έργα θα αξιολογούνται με βάση το δυναμικό τους για αποφυγή των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την καινοτομία, την οικονομική, τεχνική και επιχειρησιακή ωριμότητά τους και τις δυνατότητές τους για κλιμάκωση, καθώς και την οικονομική αποδοτικότητά τους. Σε προηγούμενες προσκλήσεις επιλέχθηκαν έργα για την προώθηση ρηξικέλευθων διαδικασιών, όπως η επίδειξη της χρήσης υβριδικών καμίνων για την ηλεκτροδότηση μέρους της παραγωγής υαλοβάμβακα και γυαλιού, για την οποία παραδοσιακά χρησιμοποιούνται ορυκτά καύσιμα.
Έως 20 έργα που αξιολογούνται ως ελπιδοφόρα αλλά όχι αρκετά ώριμα ώστε να είναι επιλέξιμα για επιχορήγηση μπορούν να λάβουν βοήθεια για την ανάπτυξη έργων (PDA) από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Στη δεύτερη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για έργα μικρής κλίμακας, προεπιλέχθηκαν δύο έργα — το CO2ncrEAT και το Hypush — που είχαν λάβει υπηρεσίες PDA από την ΕΤΕπ, γεγονός που δείχνει τον τρόπο με τον οποίο η υπηρεσία αυτή μπορεί να συμβάλει στην επιτυχή έκβαση μιας αίτησης έργου. Τα έργα που απέτυχαν σε προηγούμενες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για έργα μικρής κλίμακας ενθαρρύνονται επίσης να υποβάλουν εκ νέου υποψηφιότητα. Η πρόσκληση είναι ανοικτή έως τις 19 Σεπτεμβρίου 2023 για έργα που υλοποιούνται σε οποιοδήποτε κράτος μέλος της ΕΕ, στην Ισλανδία ή στη Νορβηγία.
Ιστορικό
Το Ταμείο Καινοτομίας αποσκοπεί στη δημιουργία των κατάλληλων οικονομικών κινήτρων για τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες αρχές ώστε να επενδύσουν τώρα στην επόμενη γενιά τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και να στηρίξουν τη μετάβαση της Ευρώπης στην κλιματική ουδετερότητα.
Δύο παλαιότερες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για έργα μικρής κλίμακας είχαν ως αποτέλεσμα την επιλογή 47 έργων. Στο πλαίσιο της πρώτης πρόσκλησης, 30 έργα έλαβαν συνολικά επιχορήγηση συνολικού ύψους 109 εκατ. ευρώ. Η ΕΕ επενδύει 62 εκατ. ευρώ σε 17 έργα μικρής κλίμακας από τη δεύτερη πρόσκληση. Τα 17 έργα αυτά βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της ολοκλήρωσης των επιμέρους συμφωνιών επιχορήγησης, η οποία αναμένεται το δεύτερο τρίμηνο του 2023. Επιπλέον, η πιο πρόσφατη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για έργα μεγάλης κλίμακας ολοκληρώθηκε στις 16 Μαρτίου 2023, με την παραλαβή 239 αιτήσεων, οι οποίες βρίσκονται επί του παρόντος στη διαδικασία αξιολόγησης, με τα αποτελέσματα να αναμένονται το καλοκαίρι του 2023.
Το Ταμείο Καινοτομίας έχει συσταθεί από τον Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον (CINEA), ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων παρέχει αναπτυξιακή συνδρομή σε ελπιδοφόρα έργα που δεν είναι επαρκώς ώριμα. Μόλις τεθεί σε ισχύ η πολιτική συμφωνία για την ενίσχυση και την επέκταση του ΣΕΔΕ της ΕΕ, η οποία επιτεύχθηκε τον Δεκέμβριο του 2022, θα αυξήσει το μέγεθος και την κάλυψη του Ταμείου Καινοτομίας.
Οι αιτήσεις για έργα μπορούν να υποβληθούν μέσω της διαδικτυακής πύλης της ΕΕ για τις χρηματοδοτήσεις και τους διαγωνισμούς όπου υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία. Οι αιτούντες θα ενημερωθούν σχετικά με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024. Τα επιτυχημένα έργα αναμένεται να λάβουν τις επιχορηγήσεις τον Ιούνιο του 2024.
