Η ολομέλεια του ΕΚ ενέκρινε τους νέους κανονισμούς για το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ με 546 ψήφους υπέρ, 93 κατά και 51 αποχές (για πολίτες της ΕΕ) και 553 υπέρ, 91 κατά και 46 αποχές (για υπηκόους τρίτων χωρών).
Το πιστοποιητικό θα εκδίδεται δωρεάν από τις εθνικές αρχές, θα είναι διαθέσιμο είτε σε ψηφιακή είτε σε έντυπη μορφή και θα φέρει κωδικό QR. Θα πιστοποιεί ότι οι κάτοχοί του είτε έχουν εμβολιαστεί κατά του κορονοϊού, είτε έχουν υποβληθεί πρόσφατα σε τεστ και έχουν βρεθεί αρνητικοί, είτε έχουν νοσήσει και αναρρώσει στο παρελθόν από την ασθένεια. Στην πράξη, πρόκειται για τρία διακριτά πιστοποιητικά. Το κοινό πλαίσιο κανόνων θα εξασφαλίζει τη δυνατότητα αμοιβαίας αναγνώρισης και ελέγχου της εγκυρότητας των πιστοποιητικών και θα προλαμβάνει περιπτώσεις απάτης και πλαστογράφησης.
Το σύστημα θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιουλίου 2021 και θα έχει διάρκεια 12 μηνών. Το πιστοποιητικό δεν θα αποτελεί προϋπόθεση για την ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών και δεν θα θεωρείται ταξιδιωτικό έγγραφο.
Πρόσθετοι ταξιδιωτικοί περιορισμοί μόνο εφόσον υπάρχει επαρκής αιτιολόγηση
Κατά τις διοργανικές διαπραγματεύσεις, οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν ότι οι χώρες της ΕΕ δεν θα μπορούν να επιβάλουν πρόσθετους ταξιδιωτικούς περιορισμούς σε κατόχους του πιστοποιητικού (όπως καραντίνα, αυτοαπομόνωση ή τεστ) «εκτός εάν οι περιορισμοί αυτοί είναι αναγκαίοι και αναλογικοί για τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας». Θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία, «συμπεριλαμβανομένων των επιδημιολογικών δεδομένων που δημοσιεύονται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC)». Τα μέτρα θα πρέπει να κοινοποιούνται στα άλλα κράτη μέλη και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το αργότερο 48 ώρες πριν την εφαρμογή τους, εφόσον αυτό είναι δυνατό, ενώ το κοινό θα πρέπει να ενημερώνεται τουλάχιστον 24 ώρες πιο πριν.
Οικονομικά προσιτά και προσβάσιμα τεστ
Οι χώρες της ΕΕ ενθαρρύνονται να διασφαλίσουν τον οικονομικά προσιτό χαρακτήρα και την ευρεία διαθεσιμότητα των διαγνωστικών τεστ. Κατόπιν αιτήματος του Κοινοβουλίου, η Επιτροπή υποσχέθηκε να κινητοποιήσει 100 εκ. ευρώ από το μέσο στήριξης έκτακτης ανάγκης, προκειμένου τα κράτη μέλη να μπορέσουν να προμηθευτούν διαγνωστικά τεστ με στόχο την έκδοση των ευρωπαϊκών ψηφιακών πιστοποιητικών COVID.
Εμβόλια
Όλες οι χώρες της ΕΕ είναι υποχρεωμένες να αποδέχονται τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που έχουν εκδοθεί σε άλλα κράτη μέλη, εφόσον αυτά αφορούν εμβόλια που έχουν εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA). Κάθε κράτος μέλος θα μπορεί να αποφασίζει αυτόνομα αν θα αποδέχεται επίσης πιστοποιητικά που αφορούν εμβόλια που έχουν εγκριθεί βάσει εθνικών διαδικασιών έγκρισης ή εμβόλια που έχουν εγκριθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) για χρήση έκτακτης ανάγκης.
Δικλείδες ασφαλείας για την προστασία δεδομένων
Όλα τα προσωπικά δεδομένα θα πρέπει να υποβάλλονται σε επεξεργασία σύμφωνα με τις διατάξεις του γενικού κανονισμού προστασίας των δεδομένων. Η εγκυρότητα των πιστοποιητικών θα ελέγχεται χωρίς τη χρήση του διαδικτύου, ενώ δεν θα αποθηκεύονται προσωπικά δεδομένα των πολιτών.
Δηλώσεις
Ο πρόεδρος της επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών του ΕΚ και εισηγητής Juan Fernando López Aguilar (Σοσιαλιστές, Ισπανία) δήλωσε: “Σήμερα, το Κοινοβούλιο επιταχύνει την αποκατάσταση της ελεύθερης μετακίνησης και ενός πλήρως λειτουργικού χώρου Σένγκεν, ενώ συνεχίζουμε να καταπολεμούμε αυτή την πανδημία. Το ευρωπαϊκό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID θα λειτουργήσει από την 1η Ιουλίου και θα εξασφαλίσει ασφαλή και συντονισμένα ταξίδια το καλοκαίρι. Τα κράτη μέλη της ΕΕ ενθαρρύνονται να μην επιβάλλουν περαιτέρω περιορισμούς, εκτός εάν είναι απολύτως αναγκαίοι και αναλογικοί, και είναι καθησυχαστικό ότι ορισμένα κράτη μέλη εκδίδουν ήδη το πιστοποιητικό.»
Επόμενα βήματα
Το κείμενο πρέπει πλέον να εγκριθεί επισήμως από το Συμβούλιο και να δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, προκειμένου να τεθεί άμεσα σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου 2021.
