Μνημόνιο συνεργασίας υπέγραψαν η Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ). Το Μνημόνιο υπεγράφη την Τρίτη 9 Μαΐου 2023 από τον Ειδικό Γραμματέα Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού Γιάννης Μαστρογεωργίου, τον Πρόεδρο του Δ.Σ. ΕΚΤ Αργύρη Περουλάκη και τη Διευθύντρια του ΕΚΤ Εύη Σαχίνη, παρουσία του Γενικού Γραμματέα Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών Λεωνίδα Χριστόπουλου.
Σκοπός του Μνημονίου είναι η ανάπτυξη κοινών δράσεων για την προώθηση και εφαρμογή της προοπτικής διερεύνησης (foresight) για θέματα που, ενδεικτικά, σχετίζονται με τις αναδυόμενες ψηφιακές τεχνολογίες, τα ψηφιακά δικαιώματα και την αντιμετώπιση του ψηφιακού αποκλεισμού, την ασφάλεια και την εμπιστοσύνη στον ψηφιακό κόσμο. Στόχος είναι να προσδιοριστούν τάσεις και μεγατάσεις του μέλλοντος, αξιοποιώντας, μεταξύ των άλλων, τα στατιστικά στοιχεία και τα εμπειρικά και ποιοτικά δεδομένα που συστηματικά παράγονται από το ΕΚΤ στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου.
Κατά τη διάρκεια της υπογραφής του Μνημονίου ο Γενικός Γραμματέας Λεωνίδας Χριστόπουλος εξέφρασε την πεποίθηση ότι η συνεργασία των δύο φορέων θα συμβάλλει στη διερεύνηση σημαντικών θεμάτων στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, στο πλαίσιο της συγκρότησης του Παρατηρητηρίου Τεχνητής Νοημοσύνης το οποίο αναπτύσσει ως θεσμικά αρμόδια η Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών, καθώς και σε θέματα που αφορούν τη διακυβέρνηση δημόσιων δεδομένων.
Ο Ειδικός Γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού Γιάννης Μαστρογεωργίου δήλωσε: «Μία από τις πιο βασικές προϋποθέσεις για την προετοιμασία της χώρας για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του μέλλοντος, είναι η έγκαιρη και βαθιά κατανόηση των αναδυόμενων τάσεων και των βαθμιαίων αλλαγών που συντελούνται στο παρόν. Ο πολυτιμότερος σύμμαχός μας στην προσπάθεια κατανόησης του παρόντος είναι τα ποιοτικά δημόσια δεδομένα, και είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό ότι βαθμιαία αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ο ρόλος τους στη διαμόρφωση πολιτικών που συμβάλλουν στην ανθεκτικότητα της χώρας. Για αυτό και είναι ιδιαίτερη χαρά μας που σήμερα εγκαινιάζουμε μια στρατηγικής σημασίας συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. Είμαι βέβαιος ότι το ΕΚΤ, με τη μακρόχρονη πείρα και τον θεσμικό του ρόλο στη συλλογή, τεκμηρίωση και διάχυση της πληροφορίας και των δεδομένων που παράγονται στη χώρα μας, καθώς και την οργανική του θέση στην ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα, θα αποτελέσει σπουδαίο αρωγό στη συλλογική προσπάθεια ενσωμάτωσης του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού στη χάραξη δημόσιων πολιτικών».
Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΕΚΤ Αργύρης Περουλάκης δήλωσε: «Η συνεργασία μας με την Ειδική Γραμματεία Μακροπροθέσμου Σχεδιασμού σηματοδοτεί μια νέα εποχή όπου ο σχεδιασμός αποκτάει μια κρίσιμη στρατηγική διάσταση και λαμβάνει υπόψη τα χρήσιμα μέγα-δεδομένα και τις τάσεις σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Σε αυτό το νέο τοπίο το ΕΚΤ αναγνωρίζεται για τη συνεισφορά του στη συλλογή και επεξεργασία δημόσιων δεδομένων που είναι χρήσιμα και αξιοποιήσιμα για τη χάραξη δημόσιων στρατηγικών. Η παρουσία του Γενικού Γραμματέα Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών επίσης αναδεικνύει την αγαστή συνεργασία σε υψηλό επίπεδο που είναι αναγκαία συνθήκη για να προχωρήσει η υποστήριξη του στρατηγικού σχεδιασμού σε κυβερνητικό επίπεδο στην ψηφιακή εποχή».
Η Διευθύντρια του ΕΚΤ Εύη Σαχίνη δήλωσε: «Στην εποχή της ταχύτατης τεχνολογικής εξέλιξης και των αλλαγών στις οποίες καλούμαστε ως πολίτες, επαγγελματίες, πολιτικό σύστημα και κοινωνία να προσαρμοστούμε, η προοπτική διερεύνηση (foresight) προσφέρει σημαντικά εργαλεία για την εκτίμηση των επιπτώσεων και κατά συνέπεια και την απαιτούμενη προετοιμασία για την αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων. Η συνεργασία μας με την Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού μάς επιτρέπει να συνεισφέρουμε στον ευρύτερο στόχο της να προετοιμάσει τη χώρα μας στον εντοπισμό και την αντιμετώπιση κρίσιμων θεμάτων. Η συνεργασία αυτή εντάσσεται και στην επίτευξη ενός δικού μας στρατηγικού στόχου, της χρήσης δεδομένων και συμπερασμάτων μελετών στον σχεδιασμό και την αποτίμηση πολιτικών».
Το ΕΚΤ και η Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού (ΕΓΜΣ) θα λειτουργήσουν συμπληρωματικά στην ανάδειξη και επεξεργασία επιμέρους θεμάτων που αποτελούν προαπαιτούμενο στην άσκηση μακροπρόθεσμου σχεδιασμού. Στο πλαίσιο αυτό προγραμματίζεται συστηματική συνεργασία με ανταλλαγή γνώσεων και σχεδιασμό κοινών ενεργειών που θα αφορούν τις εξελίξεις και μελλοντικές τάσεις κατά τομέα αρμοδιότητάς τους, καθώς και στην παρακολούθηση των εξελίξεων στο πεδίο του μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδιασμού σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και την επεξεργασία και επικοινωνία των αποτελεσμάτων στους αρμόδιους.
Παράλληλα, στο 2ο εξάμηνο του 2023 σχεδιάζεται η συνδιοργάνωση δράσεων και εργαστηρίων (όπως future labs, policy labs, innovation camps) με τη συμμετοχή ερευνητικών οργανισμών και επιχειρηματικών φορέων, με αντικείμενο τον εντοπισμό ενδεχόμενων μελλοντικών προκλήσεων, κινδύνων και ευκαιριών σε τομείς και θέματα υψηλού ενδιαφέροντος.
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται από τους δύο φορείς στον προσδιορισμό των ενδιαφερομένων μερών (key actors & stakeholders) στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα με τους οποίους θα συνεργαστούν, καθώς και στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όσων ασκούν πολιτικές, με συστηματική διάχυση των αποτελεσμάτων των μελετών προοπτικής διερεύνησης.
Στο πλαίσιο της συνεργασίας θα αναληφθούν πρωτοβουλίες για την από κοινού διεξαγωγή ερευνητικών έργων στο πλαίσιο εθνικών και ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών προγραμμάτων, για τη διοργάνωση κοινών αναπτυξιακών δράσεων και εκδηλώσεων που θα ενισχύουν τις δράσεις προοπτικής διερεύνησης της ΕΓΜΣ και τις δράσεις του ΕΚΤ που αφορούν την επιστημονική υποστήριξη στις πολιτικές (science for policy).
Ο όρος “Προοπτική Διερεύνηση”, στα αγγλικά Foresight, αναφέρεται στη συστηματική, συμμετοχική και διεπιστημονική προσέγγιση στην εξερεύνηση του μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου μέλλοντος. Η Προοπτική Διερεύνηση επιτρέπει την επεξεργασία εναλλακτικών σεναρίων για το μέλλον, συντελώντας στην κατάλληλη προετοιμασία για την αντιμετώπιση προκλήσεων, κινδύνων ή και ευκαιριών. Ειδικά σε επίπεδο διακυβέρνησης, συμβάλλει στη χάραξη πολιτικών σε διάφορους τομείς που ενισχύουν την ανθεκτικότητα της χώρας, δίνοντας έμφαση στην προσαρμοστικότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού
Η Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού (ΕΓΜΣ) (https://foresight.gov.gr) έχει ως αποστολή της την εφαρμογή μεθόδων προοπτικής διερεύνησης (foresight) με αντικείμενο τον εντοπισμό ενδεχόμενων μελλοντικών προκλήσεων, κινδύνων ή ευκαιριών για τη χώρα, την υποστήριξη του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού της Κυβέρνησης με σκοπό την εξασφάλιση της ανθεκτικότητας και της στρατηγικής αυτονομίας της χώρας και την ανάδειξη των κατάλληλων για τους στόχους αυτούς δημοσίων πολιτικών, καθώς και την υποστήριξη της ενεργού συμμετοχής της κοινωνίας στη συνδιαμόρφωση των μελλοντικών εξελίξεων.
Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ)
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) (https://www.ekt.gr/) έχει ως αποστολή τη συλλογή, συσσώρευση, τεκμηρίωση, διάθεση για περαιτέρω χρήση και μακροχρόνια διατήρηση του έγκριτου ψηφιακού περιεχομένου και των δεδομένων που παράγονται από την ελληνική επιστημονική, ερευνητική και πολιτιστική κοινότητα, την παραγωγή ευρωπαϊκών και εθνικών στατιστικών για την Έρευνα, Ανάπτυξη, Καινοτομία, Ψηφιακό Μετασχηματισμό, τη λειτουργία του εκτελεστικού μηχανισμού του Παρατηρητηρίου για τη Γραφειοκρατία, την ανάπτυξη δράσεων και την παροχή υπηρεσιών για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της ερευνητικής δραστηριότητας, την προώθηση της καινοτομίας στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα
