Η εκπαίδευση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του πολιτισμού μας, καθώς μας επιτρέπει να προοδεύουμε ως κοινωνία και να μοιραζόμαστε με τις νέες γενιές αξίες και γνώσεις που θεωρούμε απαραίτητες. Σε μια ολοένα και περισσότερο ψηφιοποιημένη κοινωνία, και ιδίως αν λάβουμε υπόψη ότι τα παιδιά χρησιμοποιούν την τεχνολογία όλο και περισσότερο σε μικρότερη ηλικία, είναι ζωτικής σημασίας η εκπαίδευση να εστιάζει στον τρόπο ασφαλούς χρήσης αυτού του παγκόσμιου εργαλείου. Η τεχνολογία προσφέρει μεγάλα πλεονεκτήματα στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και την ψυχαγωγία, αλλά παρουσιάζει και κινδύνους που πρέπει να γνωρίζουν.
Η έκθεση “Γιατί τα παιδιά δεν είναι ασφαλή στον κυβερνοχώρο” (“Why Children are Unsafe in Cyberspace”) του Παγκόσμιου Φόρουμ για την Κυβερνοασφάλεια (Global Cybersecurity Forum ) διαπίστωσε ότι το 72% των παιδιών σε όλο τον κόσμο έχουν βιώσει τουλάχιστον ένα είδος διαδικτυακής απειλής. Αυτό είναι πολύ ανησυχητικό, διότι μπορεί να επηρεάσει την ψυχική και σωματική υγεία, την ακεραιότητα και την ιδιωτική ζωή των νεότερων ανθρώπων. Η έκθεση πιστοποιεί τις αυξανόμενες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η προστασία των παιδιών στον κυβερνοχώρο, ιδιαίτερα σε εποχές που το 90% των παιδιών άνω των 8 ετών είναι ήδη ενεργά στο διαδίκτυο, αλλά μόνο το 40% των γονέων τους γνωρίζει ότι το παιδί τους έχει βιώσει στο παρελθόν κάποια απειλή στον κυβερνοχώρο.
Η Check Point® Software Technologies Ltd. (NASDAQ: CHKP), κορυφαίος πάροχος λύσεων κυβερνοασφάλειας σε παγκόσμιο επίπεδο, θεωρεί ότι, ακόμη και αν οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση με αυξημένη ευαισθητοποίηση και την εφαρμογή νέων μέτρων ασφαλείας αυξάνονται, δεν είναι ακόμη αρκετές. Οι απειλές που αντιμετωπίζουν τα παιδιά είναι πολύ διαφορετικές και, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν τις γνωρίζουν, ενώ και οι γονείς είναι ανίδεοι σχετικά με αυτές τις απειλές. Επομένως, είναι κρίσιμο να ληφθούν τώρα προληπτικά μέτρα για να διασφαλιστεί η προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο. Αυτά είναι μερικά από τα κυριότερα μέτρα για την προστασία τους:
1. Εκπαίδευση για Κυβερνοασφάλεια μέσα από το παιχνίδι: Το παιχνίδι είναι πάντα ένα εξαιρετικό εργαλείο για τη διδασκαλία των παιδιών, διότι όταν μαθαίνουν διασκεδάζοντας, αποκτούν έννοιες πιο αποτελεσματικά. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να προταθούν πρακτικές ασκήσεις που προσομοιώνουν απειλές, ώστε να μάθουν πώς να προστατεύονται. Είναι επίσης δυνατό να αναπτυχθούν εφαρμογές και διαδικτυακά παιχνίδια που θα τα βοηθήσουν να αποκτήσουν αυτές τις γνώσεις, να αναγνωρίζουν τις απειλές και να γνωρίζουν πώς να προστατεύουν τα προσωπικά τους δεδομένα.
2. Η ηθική ως δέσμευση: η διδασκαλία της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο συνοδεύεται πάντα από μια ηθική συνιστώσα, διότι είναι πολύ σημαντικό να εμπεδώσουμε ηθικές αρχές για την ανάπτυξη μελλοντικών υπεύθυνων πολιτών. Η ανάπτυξη τεχνολογικών δεξιοτήτων πρέπει να συνοδεύεται από τη συνειδητή χρήση τους.
3. Απομυθοποίηση του χάκερ: είναι σημαντικό τα παιδιά να κατανοήσουν όλες τις πολυπλοκότητες αυτής της φιγούρας. Ένας χάκερ μπορεί να είναι ένας εγκληματίας του κυβερνοχώρου που προκαλεί ζημιά στα συστήματα υπολογιστών, αλλά ότι υπάρχουν και “καλοί χάκερ” ή “λευκά καπέλα” που χρησιμοποιούν τις γνώσεις τους στον τομέα των υπολογιστών με ηθικό τρόπο για να εντοπίσουν πιθανές παραβιάσεις του συστήματος ή λάθη σε εταιρείες και να τα διορθώσουν για να αποτρέψουν επιθέσεις.
4. Κυβερνοασφάλεια στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα: μια από τις κύριες στρατηγικές για την πρόληψη των απειλών που πλήττουν τους ανηλίκους είναι η εκπαίδευση στην κυβερνοασφάλεια στο σχολείο. Η κυβερνοασφάλεια είναι ένα θέμα που εκκρεμεί στα σχολεία και θα ήταν πολύ χρήσιμο να ευαισθητοποιηθούν τα παιδιά σχετικά με τους κινδύνους και να διδαχθούν κάποια εργαλεία για να προστατευτούν. Για το σκοπό αυτό, είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχουν εκπαιδευτικοί με ψηφιακές γνώσεις και συνιστάται ιδιαίτερα να προσφέρουν τέτοιες ομιλίες για την κυβερνοασφάλεια, ώστε και οι γονείς να έχουν κάποιες βασικές γνώσεις για το πώς να βοηθήσουν το παιδί τους να προστατευτεί στο διαδίκτυο.
5. Δημιουργία ασφαλούς δικτύου: Τα παιδιά πρέπει επίσης να γνωρίζουν πώς να δημιουργούν ασφαλή δίκτυα για να αποτρέπουν πιθανές απειλές, μια από τις πιο συνηθισμένες είναι το phishing. Αυτή η απειλή έγκειται στη χρήση μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για να εξαπατήσουν τους ανθρώπους ώστε να κάνουν κλικ σε κακόβουλους συνδέσμους ή συνημμένα αρχεία. Μερικές φορές, αυτά τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν, ιδίως για τα παιδιά, επειδή φαίνεται να προέρχονται από ένα οικείο πρόσωπο, όπως ένας φίλος ή ένα μέλος της οικογένειας. Για το λόγο αυτό, είναι απαραίτητο να μάθουν πώς να εντοπίζουν πότε μια κυβερνοεπίθεση μπορεί να παραβιάζει το δίκτυό τους, να χρησιμοποιούν ασφαλείς κωδικούς πρόσβασης ως πρόσθετο εμπόδιο, να προστατεύουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα οποία περνούν πολλές ώρες και να αναγνωρίζουν τις επιθέσεις phishing.
Είναι πολύ επικίνδυνο, παιδιά σε τόσο μικρές ηλικίες να εκτίθενται σε κινδύνους στον κυβερνοχώρο, διότι μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη συναισθηματική τους υγεία, τη σωματική τους ακεραιότητα και την ιδιωτική τους ζωή”, εξηγεί η Κωνσταντίνα Κούκου, Channel Account Manager & Evangelist, Check Point Software. “Θεωρούμε πως είναι απαραίτητο τα παιδιά να λαμβάνουν εκπαίδευση για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, ώστε να γνωρίζουν πώς να αναγνωρίζουν τις απειλές και να έχουν εργαλεία για να αντιδράσουν. Υπό αυτή την έννοια, τα παιδιά μπορούν να αισθάνονται ασφαλέστερα στο διαδίκτυο και ταυτόχρονα οικοδομούμε μια πιο συνειδητοποιημένη και υπεύθυνη κοινωνία στη χρήση των νέων τεχνολογιών”.