Το 2023 ήταν μια δύσκολη χρονιά για την αγορά fintech, με τις συνολικές παγκόσμιες επενδύσεις να σημειώνουν πτώση κατά US$ 196,6 δισ., οι 7515 συναλλαγές του 2022 να καταλήγουν σε χαμηλό εξαετίας που ανέρχεται στα US$ 113,7 δισ., με 4547 συναλλαγές την περασμένη χρονιά, σύμφωνα με τo ”Pulse of Fintech” για το β’ εξάμηνο του 2023, την εξαμηνιαία έρευνα της KPMG, που αναδεικνύει τις παγκόσμιες επενδυτικές τάσεις στο fintech. Οι συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, το κλίμα των υψηλών επιτοκίων και το άγονο περιβάλλον των αποεπενδύσεων σε όλες τις περιοχές, οδήγησαν στην επιφυλακτικότητα των επενδυτών fintech κατά το μεγαλύτερο μέρος του έτους.
Κατά το β’ εξάμηνο του 2023 καταγράφηκε οριακή αύξηση σε σύγκριση με το α’ εξάμηνο, με τις συνολικές επενδύσεις fintech να αυξάνονται από τα US$ 55,5 δισ. το α’ εξάμηνο στα US$ 58,2 δισ. το β’ εξάμηνο του 2023. Έξι συναλλαγές ύψους άνω του US$ 1 δισ. συνέβαλαν σημαντικά σε αυτό το αποτέλεσμα, συμπεριλαμβανομένης της εξαγοράς ύψους US$ 11,7 δισ. της Black Knight από την Intercontinental Exchange, της εξαγοράς ύψους US$ 10,5 δισ. της αμερικανικής Adenza από τη Nasdaq, της άντλησης κεφαλαίων PE ύψους US$ 6,9 δισ. από τη Finastra με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, την εξαγορά ύψους US$ 1,2 δισ. της αμερικανικής Avantax από την Cetera, της άντλησης κεφαλαίων VC ύψους US$ 1 δισ. από την Generate με έδρα την Καλιφόρνια και της εξαγοράς ύψους US$ 1 δισ. της βραζιλιάνικης Pismo από τη Visa. Οι επενδύσεις VC δυστυχώς δεν είχαν την ίδια τύχη – καθώς μειώθηκαν από τα US$ 27,5 δισ. στα US$ 18,8 δισ. μεταξύ α’ και β’ εξαμήνου.
Σε επίπεδο περιοχής, σχεδόν το 70% της συνολικής χρηματοδότησης fintech κατά το 2023 προέρχεται από την αμερικανική ήπειρο, με επένδυση που αγγίζει τα US$ 78,3 δισ. και συναλλαγές που φτάνουν τις 2 136. Τη μερίδα του λέοντος κατέχουν οι ΗΠΑ (US$ 73,5 δισ.). Συγκριτικά, οι περιοχές της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής συγκέντρωσαν US$ 24,5 δισ. μέσω 1 514 συναλλαγών, ενώ οι περιοχές Ασίας-Ειρηνικού US$ 10,8 δισ. μέσω 882 συναλλαγών. Σε επίπεδο κλάδου, ο τομέας των πληρωμών προσέλκυσε το μεγαλύτερο μερίδιο επενδύσεων fintech παγκοσμίως (US$ 20,7 δισ.) – αν και η πτώση από τα US$ 58 δισ. του 2022 ήταν μεγάλη. Συγκριτικά, το proptech (τεχνολογία ακινήτων) και το ESG αποδείχθηκαν ιδιαίτερα ελκυστικοί τομείς για τους επενδυτές. Οι επενδύσεις proptech ανήλθαν στο εντυπωσιακό ρεκόρ των US$ 13,4 δισ. το 2023, ενώ οι επενδύσεις fintech που εστιάζουν στο ESG αυξήθηκαν από τα US$ 1,2 δισ. στα US$ 2,3 δισ. μέσα σε ένα χρόνο.
«Η αγορά του fintech ζορίστηκε αρκετά το 2023, αντιμετωπίζοντας σε μεγάλο βαθμό τα ίδια προβλήματα που επηρεάζουν το ευρύτερο επενδυτικό κλίμα. Αν και υπήρχαν ακόμη καλές συμφωνίες για τους επενδυτές, εκείνοι συνέχισαν τις διαπραγματεύσεις – ενισχύοντας την εστίασή τους στην κερδοφορία», αναφέρει ο Anton Ruddenklau, Global Head Fintech and Innovation, Financial Services, της KPMG International. Συμπληρώνει, «Ενώ ήταν μια χρονιά ύφεσης για την αγορά fintech συνολικά, ξεχώρισαν ορισμένα ιδιαίτερα φωτεινά σημεία. Το Proptech, το ESG fintech και οι επενδυτές αγκάλιασαν τις fintech που εστιάζουν στην τεχνητή νοημοσύνη – γεγονός που έδωσε ώθηση ιδιαίτερα κατά το τελευταίο εξάμηνο».
Βασικά σημεία του 2023
- Οι παγκόσμιες επενδύσεις στο Fintech άγγιξαν τα US$ 113,7 δισ. μέσω 4 547 συναλλαγών το 2023 – σημειώνοντας πτώση από τα US$ 196,6 δισ. μέσω 7 515 συναλλαγών το 2022.
- Η αμερικανική ήπειρος προσέλκυσε US$ 78,3 δισ. μέσω 2 136 συναλλαγών το 2023 – εκ των οποίων τα US$ 73,5 δισ. αφορούν τις ΗΠΑ μέσω 1 734 συναλλαγών— ενώ οι περιοχές της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής προσέλκυσαν US$ 24,5 δισ. μέσω 1 514 συναλλαγών και οι περιοχές Ασίας- Ειρηνικού US$ 10,8 δισ. μέσω 882 συναλλαγών.
- Η παγκόσμια αξία εξαγορών και συγχωνεύσεων σημείωσε πτώση από τα US$ 98,2 δισ. το 2022 στα US$ 56,4 δισ. το 2023 ενώ οι παγκόσμιες επενδύσεις VC μειώθηκαν από τα US$ 88,8 δισ. στα US$ 46,3 δισ. σε ετήσια βάση. Οι επενδύσεις για την ανάπτυξη των ιδιωτικών κεφαλαίων (PE) παρουσίασαν τη μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, σημειώνοντας αύξηση από τα US$ 9,6 δισ. το 2022 στα US$ 11 δισ. το 2023.
- Οι πληρωμές παρέμειναν ο ισχυρότερος τομέας των επενδύσεων fintech παγκοσμίως κατά το 2023, με επενδύσεις US$ 20,7 δισ., έναντι US$ 58 δισ. το 2022. Άλλοι αξιοσημείωτοι τομείς επενδύσεων περιλαμβάνουν το proptech (US$ 13,4 δισ.), το insurtech (US$8,1 δισ.), τα κρυπτονομίσματα και το blockchain (US$ 7,5 δισ.), το regtech (US$ 2,6 δισ.), το ESG fintech (US$ 2,3 δισ.) και την κυβερνοασφάλεια (US$1,3 δισ.).
- Οι εταιρικές επενδύσεις VC μειώθηκαν παγκοσμίως από τα US$ 45,9 δισ. το 2022 στα US$ 25,2 δισ. το 2023.
Η δεύτερη καλύτερη χρονιά για τις επενδύσεις fintech ESG
Το 2023 καταγράφηκε ως η δεύτερη καλύτερη χρονιά για τις επενδύσεις fintech, με τα US$ 2,3 δισ. να βρίσκονται στη δεύτερη θέση μετά το ρεκόρ των US$ 3,7 δισ. το 2021. Στις ΗΠΑ σημειώθηκαν οι μεγαλύτερες συμφωνίες σε αυτόν τον τομέα το 2023, συμπεριλαμβανομένης μιας συμφωνίας US$ 1,1 δισ. από την start-up βιώσιμης υποδομής Generate, μια άντληση PE US$ 1 δισ. από την πλατφόρμα πιστώσεων άνθρακα Rubicon Carbon, μιας άντλησης VC US$ 525 εκ. από την εταιρεία περιβαλλοντικών εμπορευμάτων Xpansiv και μιας άντλησης US$ 500 εκ. από την εταιρεία επενδύσεων καθαρής τεχνολογίας CleanCapital. Ο συνδυασμός των συνεχιζόμενων ρυθμιστικών αλλαγών και των φιλόδοξων δεσμεύσεων για μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα, τόσο από τις κυβερνήσεις όσο και από τις επιχειρήσεις, πιθανότατα θα διατηρήσει τη θετική τάση των επενδύσεων σε λύσεις fintech με εστίαση στο ESG καθώς εισερχόμαστε στο 2024.
Η τεχνητή νοημοσύνη βασική προτεραιότητα για τους επενδυτές
Ιδιαίτερο ήταν το ενδιαφέρον της επενδυτικής αγοράς για την τεχνητή νοημοσύνη κατά τη διάρκεια του 2023 με την fintech αγορά να μην αποτελεί εξαίρεση. Οι εταιρείες fintech που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη συγκέντρωσαν επενδύσεις ύψους US$ 12,1 δισ. το 2023. Αν και αυτό αποτελεί σημαντική μείωση στη χρηματοδότηση σε σύγκριση με τα US$ 28,1 δισ. του 2022, η πτώση των επενδύσεων δεν συνδέεται με μείωση του σχετικού ενδιαφέροντος. Στη διάρκεια του 2023, πολλά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και fintechs επέλεξαν να υιοθετήσουν την τεχνητή νοημοσύνη μέσω συμμαχιών και δαπανών για προϊόντα και όχι μέσω άμεσων επενδύσεων.
Στις ΗΠΑ τα US$ 73,5 δισ. από τα συνολικά US$ 78,3 δισ. της χρηματοδότησης fintech της ηπείρου
Οι συνολικές ετήσιες επενδύσεις fintech στην αμερικανική ήπειρο έπεσαν από τα US$ 95.4 δισ. μέσω 3 467 συναλλαγών το 2022 στα US$ 78.3 δισ. μέσω 2 136 συναλλαγών το 2023. Οι ΗΠΑ προσέλκυσαν τη συντριπτική πλειοψηφία της δραστηριότητας συμφωνιών fintech κατά τη διάρκεια του έτους, με επενδύσεις ύψους US$ 73,5 δισ. και 1 734 συναλλαγές. Η Βραζιλία προσέλκυσε US$ 2,6 δισ. μέσω 111 συναλλαγών, και ο Καναδάς US$ 920 εκ. μέσω 109 συναλλαγών. Οι επενδύσεις VC υποχώρησαν απότομα στην περιοχή, με πτώση από τα US$ 44,7 δισ. στα US$ 26,6 δισ. σε ετήσια βάση. Οι εταιρικές επενδύσεις συμμετείχαν σε αυτές τις συμφωνίες με κεφάλαιο που ανέρχεται στα US$ 15,1 δισ.
Το β’ εξάμηνο του 2023 ήταν ιδιαίτερα υποτονικό για την αγορά fintech στην αμερικανική ήπειρο – με επενδύσεις US$ 38,4 δισ. και 916 συναλλαγές κατά το β’ εξάμηνο του 2023. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι τα US$ 35 δισ. των επενδύσεων αυτών προήλθαν από τις ΗΠΑ.
Σε χαμηλό επταετίας οι επενδύσεις στο fintech για τις περιοχές της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής, με πτώση στα US$ 24,5 δισ. το 2023
Οι επενδύσεις fintech στις περιοχές της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής υπέστησαν σημαντική μείωση στα US$ 24.5 δισ. μέσω 1 514 συναλλαγών το 2023 από τα US$ 49.6 δισ. μέσω 2 478 συναλλαγών το 2022. Το β’ εξάμηνο του 2023 σημειώθηκε αύξηση των επενδύσεων σε σύγκριση με το α’ εξάμηνο, με US$ 16,3 δισ. έναντι US$ 8,2 δισ. Ωστόσο, ενθαρρυντική ήταν η άντληση κεφαλαίων PE ύψους US$ 6,9 δισ. από την βρετανική Finastra που αντιστοιχεί σε πάνω από το ήμισυ της χρηματοδότησης.
Κατά β’ εξάμηνο του 2023 αναδείχθηκε η γεωγραφική διαφοροποίηση της αγοράς fintech στις περιοχές της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής, με εταιρείες fintech από επτά διαφορετικές χώρες να βρίσκονται μεταξύ των δέκα καλύτερων συμφωνιών. Εκτός από το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σουηδία (Macrobond Financial – US$ 763,8 εκ.), η Ολλανδία (PayU – US$ 610 εκ.), η Ιταλία (Banco BPM – US$ 548,9 εκ.), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (Tabby – US$ 950 εκ., Haqqex – US$ 400 εκ.), η Φινλανδία (Nomentia – US$ 385,1 εκ.) και η Ισπανία (Gestión Tributaria Territorial – US$ 325,7 εκ.) προσέλκυσαν σημαντικές συμφωνίες fintech.
Πτώση άνω του 75% των επενδύσεων Fintech στις περιοχές Ασίας-Ειρηνικού
Ήταν μια εξαιρετικά υποτονική χρονιά για τις επενδύσεις fintech στις περιοχές Ασίας-Ειρηνικού, με επενδύσεις ύψους μόλις US$ 10,8 δισ. και 882 συμφωνίες το 2023 – από τα US$ 51,3 δισ. το 2022 – αν και τα νούμερα του 2022 ενισχύθηκαν από την εξαγορά αξίας US$ 29 δισ. της αυστραλιανής Afterpay. Οι επενδύσεις Fintech στην Ινδία κινήθηκαν σε ιδιαίτερα ήπιους ρυθμούς, καθώς μειώθηκαν από τα US$ 6,8 δισ. στα US$ 3 δισ. μεταξύ 2022 και 2023, ενώ οι επενδύσεις μειώθηκαν και στη Σιγκαπούρη – από τα US$ 4,5 δισ. στα US$ 2,2 δισ. Οι επενδύσεις Fintech στην Κίνα κατέγραψαν αύξηση σε ετήσια βάση — από ένα χαμηλό δεκαετίας US$ 800 εκ. στα US$ 1,9 δισ. Οι επενδύσεις VC στις περιοχές Ασίας-Ειρηνικού υποχώρησαν από τα US$ 47,7 δισ. το 2022 στα US$ 42,9 δισ. κατά το 2023. Εξ αυτών, οι εταιρικές επενδύσεις συμμετείχαν σε συμφωνίες ύψους US$ 4,1.
Το β’ εξάμηνο του 2023 ήταν ελαφρώς πιο υποτονικό σε Ασία και Ειρηνικό, με τις fintech να προσελκύουν επενδύσεις ύψους US$ 3,4 δισ. Οι αντλήσεις VC αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των επενδύσεων το β’ εξάμηνο του 2023, μεταξύ των οποίων το Χονγκ Κονγκ (SAR), η κινεζική Micro Connect (US$ 458 εκ.) και η boltech με έδρα τη Σιγκαπούρη (US$ 246 εκ.), η ινδική Perfios (US$ 229 εκ.), και η Gojo & Company με έδρα την Ιαπωνία (US$ 110,6 εκ.).
Υποτονικές αναμένονται οι επενδύσεις Fintech και για το α’ εξάμηνο του 2023
Δεδομένου των συνεχιζόμενων παγκόσμιων συγκρούσεων, του περιβάλλοντος υψηλών επιτοκίων και της συνεχιζόμενης έλλειψης αποεπενδύσεων, οι παγκόσμιες επενδύσεις fintech αναμένεται να παραμείνουν υποτονικές και το α’ τρίμηνο του 2024. Καθώς τα επιτόκια σταθεροποιούνται και πιθανώς αρχίσουν να μειώνονται, οι επενδύσεις θα μπορούσαν ενδεχομένως να κερδίσουν έδαφος. Οι λύσεις Τεχνητής Νοημοσύνης και B2B θα παραμείνουν πιθανότατα εξαιρετικά θελκτικές για τους επενδυτές. Η δραστηριότητα συγχωνεύσεων και εξαγορών θα μπορούσε επίσης να αρχίσει να ανακάμπτει καθώς οι επενδυτές εξετάζουν πιο σοβαρά τα επισφαλή περιουσιακά στοιχεία.
«Από την εμφάνισή της το 2004 και την ουσιαστική καθιέρωσή της το 2008, η αγορά fintech συνεχώς εξελίσσεται και ωριμάζει. Η τεχνολογία στην οποία βασίζεται το fintech αλλάζει συνεχώς, ενώ αυτή τη στιγμή την βλέπουμε να μετασχηματίζεται ξανά με την υλοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης και της δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης», σχολιάζει ο Karim Haji, Global Head of Financial Services, της KPMG International. «Θα μπορούσαμε να πούμε ότι βρισκόμαστε στις αρχές του επόμενου κύματος του fintech. Ενώ τα στοιχεία των επενδύσεων είναι αυτή τη στιγμή υποτονικά -λόγω των ευρύτερων συνθηκών της αγοράς- η επόμενη χρονιά θα μπορούσε να αποδειχθεί ιδιαίτερα συναρπαστική για την καινοτομία στον χώρο του fintech».
Ο Νίκος Δημάκος, Partner, Head of Consulting, KPMG στην Ελλάδα δήλωσε «Αν και οι επενδύσεις το 2023 είναι χαμηλές λόγω των ευρύτερων οικονομικών συνθηκών, η αγορά των χρηματοοικονομικών τεχνολογιών (fintech) έχει υποστεί σημαντική εξέλιξη και ωρίμανση από το 2004, με την πραγματική της έκρηξη να παρουσιάζεται το 2008. Η τεχνολογία που βασίζεται στο fintech συνεχίζει να εξελίσσεται και παρατηρούμε μια νέα επανάσταση με την υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης (AI) και της δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης (Generative AI). Θα μπορούσαμε να πούμε ότι βρισκόμαστε στο επόμενο κύμα του fintech καθώς το επόμενο έτος αναμένεται να είναι αρκετά ενδιαφέρον για την καινοτομία στον τομέα του fintech.»
