του Χρίστου Δήμα*
Η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις 5 Ευρωπαϊκές χώρες με τη μεγαλύτερη βελτίωση στον τομέα της καινοτομίας, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στην δημοσιότητα πριν λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Ευρωπαϊκός Δείκτης Καινοτομίας – EIS).
Ωστόσο, χρειάζεται να γίνουν πολλά ακόμα ώστε να φτάσουμε ως χώρα στο επιθυμητό επίπεδο, αναλαμβάνοντας στοχευμένες πρωτοβουλίες σε κεντρικούς τομείς με τις χαμηλότερες επιδόσεις σε σχέση με τον Ευρωπαϊκό Μέσο Όρο (100) όπως: Εξαγωγές Προϊόντων Μέσης & Υψηλής Τεχνολογίας (30,3), Αξιοποίηση ΤΠΕ (40,8), Καταθέσεις πατεντών (48,7), Χρηματοδοτική υποστήριξη (50,3), Ψηφιοποίηση (60,8), Επενδύσεις ιδιωτικού τομέα (63,8), Ελκυστικότητα Ερευνητικού Συστήματος (67,3).
Στρατηγική προτεραιότητα της Ελληνικής Κυβέρνησης είναι η σύνδεση της επιστημονικής έρευνας με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.
Αρχικά, έχουμε δύο εμβληματικές πρωτοβουλίες για την προώθηση της καινοτομίας. Τη δημιουργία, μέσω ΣΔΙΤ, της πρώτης «Πολιτείας Καινοτομίας» στις παλιές εγκαταστάσεις της ΧΡΩΠΕΙ, έργο το οποίο θα αγγίξει τα 100 εκατομμύρια ευρώ και θα βελτιώσει σημαντικά τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη καινοτομίας. Εν συνεχεία, τη δημιουργία ενός Τεχνολογικού Πάρκου 4ης Γενιάς στη Θεσσαλονίκη, του ThessINTEC, για την ανάπτυξη του οποίου, ο ειδικός φορέας ΕΑΝΕΠ ThessINTEC συγκεντρώνει ιδιωτικά κυρίως κεφάλαια στο μεγαλύτερο ποσοστό.
Όσον αφορά στο ιδιαίτερα υποσχόμενο «οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων», μέσω της δημιουργίας του Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων “Elevate Greece”, η Ελληνική Πολιτεία έχει πλέον μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για το πόσες νεοφυείς επιχειρήσεις υπάρχουν στην Ελλάδα, την γεωγραφική τους διασπορά, σε ποιους τομείς δραστηριοποιούνται, πόσους εργαζόμενους απασχολούν και τον κύκλο εργασιών που πραγματοποιούν. Σήμερα οι εγγεγραμμένες επιχειρήσεις ξεπερνούν τις 400, ενώ «τρέχει» ειδική πρόσκληση μη επιστρεπτέας ενίσχυσης με κεφάλαιο κίνησης από 5.000 € έως 100.000 €. Επίσης έχουν θεσπιστέι ειδικά φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις από Επενδυτικούς Αγγέλους με το 50% της επένδυσης να εκπίπτει του φορολογητέου εισοδήματος, ενώ προβλέφθηκε νέο, ευνοϊκό νομοθετικό πλαίσιο για τα δικαιώματα προαίρεσης (stock-options).
Επιπλέον για πρώτη φορά, θεσπίζονται τα Εθνικά Βραβεία Νεοφυούς Επιχειρηματικότητας, τα οποία θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο της 85ης Διεθνούς Έκθεσης της Θεσσαλονίκης, όπου μεταξύ άλλων, οι νικήτριες επιχειρήσεις θα έχουν πρόσβαση σε χρηματικά έπαθλα και εξειδικευμένες υπηρεσίες από τους Επίσημους Υποστηρικτές της πρωτοβουλίας, πέρα από την μεγάλη προβολή και δυνατότητα εξωστρέφειας της επιχείρησης.
Σε ό,τι αφορά την κινητοποίηση των επιχειρήσεων για επενδύσεις Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε&Α), αυξήθηκαν οι υπερεκπτώσεις δαπανών από 130% σε 200%, και επιταχύνθηκαν σημαντικά οι διαδικασίες ελέγχου από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ).
Στο πλαίσιο επίτευξης μεγαλύτερης ευελιξίας στα ερευνητικά κέντρα, εξαιρούνται πλέον από το ενιαίο μισθολόγιο οι ερευνητές που συμμετέχουν σε προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τον ιδιωτικό τομέα ή από Ευρωπαϊκά προγράμματα. Εξαιρούνται επίσης οι αξιολογητές των ερευνητικών έργων από την υποχρεωτική υποβολή Πόθεν Έσχες. Επιπλέον τα Ερευνητικά Κέντρα, μετά από πολλά χρόνια ενισχύονται σημαντικά μέσα από την πρόσληψη ειδικού επιστημονικού και διοικητικού προσωπικού, ενώ παράλληλα μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν προγραμματιστεί επενδύσεις αναβάθμισης και επέκτασης που ξεπερνούν τα 200 εκ. €
Στόχος των παραπάνω ρυθμίσεων είναι αυτές να αξιοποιηθούν από τα ερευνητικά κέντρα για την στήριξη του υπάρχοντος ερευνητικού τους δυναμικού, αλλά κυρίως να προσελκύσουν ταλαντούχους επιστήμονες που δραστηριοποιούνται εκτός των εθνικών συνόρων.
Πέραν αυτών, για πρώτη φορά πραγματοποιείται στη χώρα μία ολοκληρωμένη παρέμβαση στα θέματα των Γραφείων Μεταφοράς Τεχνολογίας και της παραγόμενης Διανοητικής Ιδιοκτησίας. Στόχος των πρόσφατων ενεργειών από μεριάς του Υπουργείου, είναι η ανάπτυξη των απαραίτητων διαδικασιών Μεταφοράς Τεχνολογίας ώστε να διασφαλιστεί και να μεγιστοποιηθεί το όφελος για όλους τους εμπλεκόμενους στις σχετικές δραστηριότητες: Εφευρέτες, Φορείς, Βιομηχανία, Οικονομία, Κοινωνία. Επίσης, ευελπιστούμε να υποστηριχθεί περαιτέρω η δομημένη και ορθολογική διαδικασία αξιολόγησης και αξιοποίησης των ερευνητικών τους αποτελεσμάτων.
Σχετικά με τους Τεχνοβλαστούς των Ερευνητικών Φορέων, έγιναν σημαντικά βήματα με στόχο την απλοποίηση του νομοθετικού πλαισίου. Μέσα από ένα πιο ξεκάθαρο και λειτουργικό πλαίσιο αποσκοπούμε να ενθαρρύνουμε την δημιουργία περισσότερων εταιρειών αυτού του χαρακτήρα, έτσι ώστε τα ερευνητικά κέντρα και τα πανεπιστήμια, μέσω των Τεχνοβλαστών, να έχουν την δυνατότητα να αξιόποιουν την υψηλού επιπέδου παραγώμενη γνώση.
Με γρήγορα αλλά σταθερά βήματα, ενισχύουμε την καινοτομία στη χώρα μας και θέτουμε την Ελλάδα στο επικέντρο των εξελίξεων στα Βαλκάνια και την Νοτιοανατολική Ευρώπη.
*το άρθρο του υφυπουργού Έρευνας και Τεχνολογίας δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στο ICT weekly #023
